Emekliye Üçlü Zam Müjdesi Mi? Emeklinin Eşeğine El Koy Semerini Geri Ver Sevinsin Hikâyesi Mi? / Şevket Tezel

 SSK ve Bağ-Kur emekli maaşlarına seyyanen 100 TL zam TBMM'de kabul edildi. Yürürlüğe girdiğinde SSK ve Bağ-Kur emeklileri Ocak ayında Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanacak olan "1 Temmuz 2015 -  31 Aralık 2015 tarihleri arasındaki en son temel yıllı tüketici fiyatları genel indeksindeki değişim oranı" kadar artırılacak. Artırıldıktan sonra 100'er TL de seyyanen artırılacak.

Kime Var Kime Yok?

100 TL'lik zam, yaşlılık ve malûllük aylıklarında 100 lira olarak,  ölüm aylıklarında eş, çocuk ve ana-babalara hisseleri oranında, iş kazası ve  meslek hastalığı gelirlerinde ise iş göremezlik derecesine göre yansıtılacak.

SSK ve Bağ-Kur emeklilerinden Temmuz ayında aylığı 1000 TL'nin altında olanlar 100'er TL, 1000-1100 arasında olanlar 1100 TL'ye ulaşıncaya kadar seyyanen zam almışlardı. Memur emeklileri ise Eylül 2015 ayında yapılan Emekli Sandığı matrahlarında yapılan artış ile 100'er TL'leri almışlardı. Ocak ayında verilecek 100 'er TL 2016 yılı ve öncesinde bağlanacak aylıklar ile İş kazaları ile meslek hastalıkları sigortasından hak kazanılan gelirlere esas günlük kazanç hesabına giren son takvim ayı 2016 yılının birinci yarısına ait olanlara bağlanacak gelirlere eklenecek.

Kısaca düşük matrahtan prim ödeyen ve bu primleri de daha çok 2000 yılı ve özellikle de 2008'den sonra edinenlerin bu nedenlerle çok düşük olan maaşları iki defa 100 TL almış olacak. Bunun dışındaki SSK ve Bağ-Kur emeklileri ise bir defa 100 TL almış olacaklar. Temmuz 2015 ayı maaşlarında 1-99 TL arası seyyanen zam almış olanlar da toplamda 101-199 TL arasında seyyanen zam almış olacaklar.   

100 TL Nereden Çıktı?

7 Haziran seçimlerinde muhalefetin vaatleri iktidar partisinin tutumunu epeyce bozmuş, benzer vaatleri ona da yaptırmak zorunda bırakmıştı. Nitekim bu kapsamdaki vaatlerden biri olarak iktidar partisi emekli maaşlarına seyyanen 100 TL zamları verecekti.

Evet aslında verilecek olan bu 100'er TL her ne kadar yılda iki maaş tutarında ikramiye tutarı kadar etmese de iktidarın tutumunu değiştirme bakımından ipucu veriyor. Zira yazılı ve elektronik ortam medyasında her gün "Emekliye müjde" çığlıkları atmayı değişmez alışkanlık haline getiren güruhu bırakın, yasayı çıkartan Hükümet de sunumda farklı bir slogan kullanmadan duramıyor.

Neden Yılda 1200 TL deniyor?

Emekli aylıklarına 100 TL zam evet, ama "yılda 1200 TL zam veriyoruz" demek de neyin nesi oluyor? Yurdum emeklilerinden kimileri de alışık olamadığı bu sunumu yanlış anlıyor ve her ay ayrı ayrı fazladan 100'er TL zam verileceğini düşünüyor, maaşının bir yıl boyunca her ay 100'er TL artmaya devam edeceğini zannediyor. 

Oysa Hükümetin bu sunumla demek istediği şu: "Biz size muhalefet partilerinin vaat ettiği gibi yılda iki maaş ikramiye veremedik. Ama bu verdiğimiz ayda 100 TL'leri bir arada düşünün ve onun da aşağı yukarı bir maaş ikramiye olduğunu varsayın"

Buna karşın, emekli aylıklarının neden bu kadar düştüğünü, bunda kimlerin payının olduğunu sorgulamayan, 2015 yılında önce en düşük emekli aylığı 1047 TL diye beyanat verip sonra da "Emekli maaşı 1100 TL'nin altında olan 5 milyon 125 bin kişi var, onlara 100 'er TL seyyanen zam veriyoruz" diye beyanat veren Bakanın bu çelişkisinin üzerinde kafa yoran acaba kaç emeklimiz var?

"4" Alıp "1" Vererek Fedakârlık Yaptılar

Hükümet 100 TL aylık zammını verirken "Bütçeye 10,5 milyar TL yük olacak" diyerek bir fedakârlığı (!) da vurgulamadan edemiyor.

Mamafih bu 100 TL zammı veren hükümetin 2008 yılında çıkardığı 5510 sayılı Yasa ile aylık bağlama oranları düşürülmemiş ve yine kazançların güncellenmesinde kullanılan ülke büyüme hızı oranı yüzde 100'den yüzde 30'a düşürülmemiş olsa ve taban aylık kavramı da değiştirilmemiş olsa zaten 1200 TL'nin altında aylık da olmayacaktı. Bu gerçeği bilmeyen düşünmeyen görmeyen sevgili emeklilerimiz bu sözüm ona fedakârlığı (!) fark eder mi bilmem.

Yani uygulanan önce 400 TL'sini al, sonra bunun 100 TL'sini ver ve sevinmesini bekle! Taktik bu.

Çözüm Olacak mı?

Mevcut ve 2016 yılı içinde SSK veya Bağ-Kur emeklisi olacaklarla sınırlı bu 100 TL zam 2017 ve sonrası yıllarda emekli olacaklar için bir anlam ifade etmiyor. Oysa hakkaniyete ve adalete uygun olmayan aylık bağlama sistemi düzeltilmezse mevcut aylık bağlama sistemi nedeniyle reel olarak sürekli düşme eğilimindeki emekli aylıklarını toparlamak için hep böyle altta kalanlara seyyanen zamlarla sorunu geçiştirmek alışkanlık haline gelmekten kurtulamayacak.   

SGDP'yi Kaldırma Hikâyesi

Benzer senaryo sosyal güvenlik destek priminde de yaşanacak. Hükümetin vaatlerinden biri de Bağ-Kur'lu gibi bağımsız çalışmasını sürdüren emeklilere uygulanan yüzde 10'luk sosyal güvenlik destek priminin kaldırılması vaadi bugün yarın gerçekleşecek.

Basın organlarında bu da üçüncü zam olarak sunuluyor. Önce yaklaşık yüzde 3-4 oranında beklenen TÜFE zammı, sonra 100 TL seyyanen zam ve en sonra emekli çalışanlara uygulanan aylığın yüzde 10'u tutarında kesintinin kaldırılacak olması da üçüncü zammış.

SSK, Emekli Sandığı veya özel banka sandığı emeklisi olup bu ülkede işyeri açan veya ortak olarak istihdam oluşturan, ekonomiye katkıda bulunanlara 2003 yılına kadar destek primi uygulanmazken bahse konu SGDP kesintisini 2003 yılı Eylül ayından itibaren getiren de AKP hükümeti idi.  

2003 yılından 2008 yılı Ekim ayına kadar onikinci Bağ-Kur gelir basamağının yüzde 10'u oranında sonra da  emekli aylıkları üzerinden 2008 yılı Ekim-Aralık aylarında yüzde 12, 2009 yılında yüzde 13, 2010 yılında yüzde 14 ve 2011 yılından 2015 yılına kadar yüzde 15 oranında SGDP uygulanmış, 2015 Temmuz ayından itibaren de bu oran yüzde 10'a düşürülmüştü. 

Eşeğini Kaybettirip Semerini Buldurma

Bir milletin gelenekleri, kodları, tabiatı atasözlerinde, fıkralarında, menkıbelerinde saklıdır. Durgun durgun duran birini yok yere sevindirmek mi istiyorsun, önce eşeğini kaybettirir sonra da buldum der verirsin sevinir. Olan bundan da beter, eşeği kaybettirdikten sonra  eşeği değil semeri geri vermiş durumdalar, bu durumda bile “Müjde, sevinin, dua edin” diye yaygara yapan illüzyona yardımcı bir basınımız da eşlik etmekte.   

Burada da olan şey aynı; düne kadar bağımsız olarak çalışan emekliye “Çalışıyor, istihdam oluşturuyor” diye emekli aylığını eksik ödeyen aynı irade artık aylığını SGDP kesmeden ödeyeceğini belirtiyor. "Bu iş yanlışmış biz anladık, artık destek primi almayacağız ama siz de 12 yıldır bu kapsamda ödediklerinizin üstüne su için" diyor.

Emekliye müjdelenen, pohpohlanan “üçlü zam” denilen olgu işte tam olarak bu.

(Kaynak: Ali Tezel | 28.12.2015)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.