İadesi Geciken Vergiler İçin Mükelleflere Ödenecek Faiz (1) / Akif Akarca, Dr.Mehmet Şafak

 Ülkemizde enflasyonun uzun yıllar yüksek seviyede seyretmesi nedeniyle zamanında ödenmeyen vergilerin erozyona uğramasını nedeniyle gerek mükellef üzerinde kalan kamu alacağı dolayısıyla devletin uğradığı zararın telafisi gerekse mükellefin vergi dairesinden olan alacağının geç ödeme nedeniyle zarar görmemesi için gecikme faizi uygulanmaktadır. Bu gün yazımızda gecikme faizi üzerinde kısaca durduktan sonra mükelleflere iadesi gereken vergilerde uygulanacak faiz konusunu ele alacağız.

Gecikme ve iade faizle ilgili hükümler

Gecikme faizi 1986 yılına kadar yargıda geçen süreler için uygulanmaktaydı. 3239 sayılı Kanunla Vergi Usul Kanunu’nun 112'nci maddesinde yapılan değişiklikten sonra dava konusu yapılsın yapılmasın ikmalen, re’sen ve idarece yapılan tüm tarhiyat gecikme faizi kapsamına alınmıştır.

Haksız veya fazla alındığı için mükellefe iadesi gereken vergilerle birlikte ödenmek üzere uygulanacak iade faiz oranı, faiz uygulamasının başlangıç tarihi (vergi idaresi mükellefe faiz ödenmesine başlangıçta iade için gerekli bilgelerin ibrazından itibaren başlarken son yıllarda kanunda yapılan değişiklikle devletçe verginin haksız tahsil edildiği tarih esas alınmıştır.) 112'nci maddenin 3'üncü fıkrasında gecikme faizi, 4-6'ncı fıkralarında iade edilecek vergilere uygulanacak faiz konusu düzenlenmiştir.

Gecikme faizi

3'üncü fıkra: Vergi Mahkemesi'nde dava açma dolayısıyla 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 27' nci maddesinin 3 numaralı fıkrası gereğince tahsili durdurulan vergilerden taksit süreleri geçmiş olanlar, vergi mahkemesi kararına göre hesaplanan vergiye ait ihbarnamenin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde ödenir. Ayrıca ikmalen, re'sen veya idarece yapılan tarhiyatlarda;

a) Dava konusu yapılmaksızın kesinleşen vergilere, kendi vergi kanunlarında belirtilen ve tarhiyatın ilgili bulunduğu döneme ilişkin normal vade tarihinden itibaren, son yapılan tarhiyatın tahakkuk tarihine kadar;

b) Dava konusu yapılan vergilerin ödeme yapılmamış kısmına, kendi vergi kanunlarında belirtilen ve tarhiyatın ilgili bulunduğu döneme ilişkin normal vade tarihinden itibaren, yargı organı kararının tebliğ tarihine kadar;

Geçen süreler için 6183 sayılı Kanun'a göre (51'inci madde) tespit edilen gecikme zammı oranında gecikme faizi uygulanır. Gecikme faizi de aynı süre içinde ödenir. Gecikme faizinin hesaplanmasında ay kesirleri nazara alınmaz.

Uzlaşılan vergilerde gecikme faizi; uzlaşılan vergi miktarına, (a) fıkrasında belirtilen tarihten itibaren uzlaşma tutanağının imzalandığı tarihe kadar geçen süre için uygulanır.

Dava açılması nedeniyle tahsili duran vergi ve cezalar mükellefler tarafından İstenildiği takdirde davanın devamı sırasında da kısmen veya tamamen ödenebilir.

Mükellefe iadesi gereken vergilere uygulanacak faiz

4'üncü fıkra; Fazla veya yersiz olarak tahsil edilen vergiler, fazla veya yersiz tahsilatın mükelleften kaynaklanması halinde düzeltmeye dair müracaat tarihi, diğer hallerde verginin tahsili tarihinden düzeltme fişinin mükellefe tebliğ edildiği tarihe kadar geçen süre için aynı dönemde 6183 sayılı Kanun'a göre belirlenen tecil faizi oranında hesaplanan faiz ile birlikte,120'nci madde hükümlerine göre mükellefe red ve iade edilir.

5'inci fıkra; Vergi kanunları uyarınca iadesi gereken vergilerin, ilgili mevzuatı gereğince mükellef tarafından tamamlanması gereken bilgi ve belgelerin tamamlandığı tarihi takip eden üç ay içinde iade edilmemesi halinde, bu tutarlara üç aylık sürenin sonundan itibaren düzeltme fişinin mükellefe tebliğ edildiği tarihe kadar geçen süre için aynı dönemde 6183 sayılı Kanun'a göre belirlenen tecil faizi oranında hesaplanan faiz, 120'nci madde hükümlerine göre red ve iadesi gereken vergi ile birlikte mükellefe ödenir.

6'ncı fıkra; İhtirazi kayıtla beyan edilip ödendikten sonra yargı kararına göre iade edilip yine yargı kararı uyarınca tahsili gereken vergilere, iade tarihinden yargı kararının vergi dairesine tebliği tarihine kadar geçen süre için bu maddede yer alan esaslar dahilinde 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'a göre belirlenen tecil faizi oranında gecikme faizi hesaplanır.

(Kaynak: Dünya Gazetesi | 17.12.2015)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.