Kayıtdışına Kayıtsız Kalırsanız SGK Affetmez(2) / Vedat İlki

 Sigortalılık Kontrolü ve Sorgulanması

Bankalardan ve diğer kurum ve kuruluşlardan elektronik ortamda alınan bilgilerin Hizmet Sunumu Genel Müdürlüğünce sigortalılık kontrolü toplu ve elektronik ortamda yapılmış olarak ünitelere bildirilmesi nedeniyle, KADİM Servislerince bu bilgiler için ayrıca sigortalılık ve işyeri sorgulaması yapılmadan ünitelere açılan ekranlardan dökümleri alınacaktır.

KADİM Servislerince; kimlik bildirme formları ve 5510 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin yedinci fıkrası ve 100 üncü madde kapsamındaki kurum ve kuruluş,  gerçek ve tüzel kişilerden alınan bilgilerden, öncelikle; bilginin Kuruma intikal ettiği tarih itibarıyla kişilerin Kurumumuza kayıtlı olup olmadıkları konusunda T.C. Kimlik Numaraları bazında sorgulamalar yapılacaktır.

Buna göre,

• 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c)  bentleri kapsamında olanlar,
• Gelen bilgilerde kayıtlı kişilerin zorunlu çalışma dışında isteğe bağlı ve tarım sigortasına tabi prim ödeme veya çalışmaları da olabileceği dikkate alınarak, gelen bilgilerden bu tür çalışma olduğu belirtilmemiş olsa da;
• 5510 sayılı Kanunun ek 5, ek 6, ek 9 uncu maddesi kapsamında olanlar ile 2925 sayılı Kanun kapsamında çalışanlar,
• İşverenler,
• Kişilerin aylık alıp almadıkları,
• Sosyal güvenlik destek primine tabi çalışıp çalışmadıkları,
• Aynı anda birden fazla sigortalılığı olanlar hakkında 53 üncü madde,

için sorgulamalar, Kurumumuz “İntranet” (http://sgknet/) “SGK Tescil ve Hizmet Dökümü”  programından sorgulanacaktır.

Gelen bilgilerden sorgulama yapılmasına imkan vermeyecek şekilde eksik bilgilerin olması durumunda, öncelikle bilgilerin tamamlattırılması KADİM servislerince yapılacaktır.

Sorgulama yapılması esnasında; bir kişinin gönderilen bilgilerindeki işyerinin, sigortalılık statüsü (4/a, 4/b, 4/c) veya sigortalılık türünün (zorunlu, isteğe bağlı veya tarım) farklılık arz etmesi durumunda, KADİM Servislerince kişi öncelikle Kuruma kayıtlı olduğu kabul edilecek olmakla birlikte, kişinin durumunun netleştirilmesi için KADİM Servislerince sigortalı tescil ve hizmet servislerine yazılı olarak gönderilecektir.

Yapılan sorgulamalarda, listede kayıtlı bir kişinin aynı işverenin farklı işyeri dosyasından kayıtlı olması durumunda, kişinin bu işyerinde görevlendirilmiş olabileceği dikkate alınarak bu işyerinden ayrıca tescili yapılmayarak bildirildiği işyerinden sigortalı olduğu kabul edilecek, sigortalı tescil ve hizmet servislerine bildirim yapılmayacaktır.

Sorgulama yapıldığı dönem itibarıyla; gelen bilgilerden kişinin tescilsiz olduğu tespit edilmekle birlikte, kişinin daha önceki bir tarihte çıkışının yapıldığının görülmesi durumunda, bu kişi kayıt dışı olarak değerlendirilecektir. 

İşe başlama tarihlerinin tespiti

 Gelen bilgilerde; 5510 sayılı Kanunun 59 uncu maddesindeki kamu idarelerinin denetim elemanları dışında kalan kamu idarelerinin kolluk, zabıta, doktor, veteriner, mühendis vb. memurlarının tutanağı ile çalışmanın belirlenmesi durumunda; tutanak tarihi ile tutanakta belirtilen işe başlama tarihi arasında farklılık olması halinde tutanağın tutulduğu tarih, “işe giriş tarihi” olarak kabul edilecektir. Ancak, tutanak tarihi ile Kuruma bildirilen işe başlama tarihi aynıysa veya Kuruma bildirilen işe giriş tarihi daha önceki bir tarih ise Kuruma bildirilen işe giriş tarihi esas kabul edilerek herhangi bir işlem yapılmayacaktır.

Tescilsiz sigortalılık tespiti

 (4/a) sigortalıları yönünden yapılacak işlemler

 Kayıt dışı olarak tespit edilen çalışmanın Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında olması halinde, KADİM Servislerince sigortalı ile ilgili işlem yapılması için sigortalı tescil ve hizmet servisleri ile işyeri tescil ve e-sigorta servislerine bir yazı ekinde tespitler gönderilecektir.

5510 sayılı Kanunun 86 ncı maddesinin yedinci fıkrası gereğince kamu kurum ve kuruluşları ile bankalar tarafından düzenlenen belge veya alınan bilgilerden çalıştığı anlaşılan sigortalılara ait olup, Kuruma verilmesi gereken belgelerin yapılan tebligata rağmen bir ay içinde verilmemesi veya noksan verilmesi halinde bu belgeler Kurumca re’sen düzenlenmektedir. 

Kamu idarelerinden alınan bilgi ve belgelerde ya da kamu idarelerinin denetim elemanları dışında kalan kolluk, zabıta, doktor, veteriner, mühendis vb. memurlarının sigortalının fiilen çalıştığının tespit ettiği tutanağın düzenlendiği tarih itibariyle hizmet verilecektir. Sigortalının fiilen çalıştığına ilişkin aynı ayda ya da takip eden aylarda aynı işyerinden birden fazla bilgi ve belgenin Kuruma verilmesi halinde bu çalışmanın işveren tarafından aksi belgelendirilmediği sürece (sonradan düzenlenebilir nitelikteki belgelere dayanmaksızın) en eski tarih ile en yeni tarih arasında kesintisiz çalıştığı kabul edilerek işlem yapılacaktır.  

Bu itibarla, sigortalı tescil ve hizmet servislerince Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 18 inci maddesi ve 22/2/2013 tarihli ve 2013-11 sayılı Genelge gereğince re’sen tescil işlemi başlatılacak olup öncelikle işe giriş/işten ayrılış bildirgesi ile aylık prim ve hizmet belgesinin işverence düzenlenip bir ay içinde gönderilmesi istenecektir. İşe giriş/işten ayrılış bildirgesi sigortalı tescil ve hizmet servislerince, aylık prim ve hizmet belgesi ise prim tahakkuk ve tahsilat servislerince istenecektir. Bu sürede gönderilmeyen işe giriş/ işten ayrılış bildirgesi sigortalı tescil ve hizmet servislerince, aylık prim ve hizmet belgesi prim tahakkuk ve tahsilat servislerince re’sen düzenlenecektir. Re’sen tescili yapılacak sigortalının çalıştığı işyerinin tescilsiz olması halinde ise işyeri bildirgesi işyeri tescil ve e-sigorta servisince istenecektir.

KADİM servislerince gönderilen listelerde (4/a)’lı olması gerekenler hakkında sigortalı tescil ve hizmet servislerince yapılan incelemede (4/a) sigortalısı olmadığına karar verilenler ya da işverenlerin bir aylık süre içinde (4/a) sigortalısı çalıştırmadıklarını kanıtlayıcı belgelerle itirazda bulunmaları halinde (4/a) sigortalısı olmayacaklarına sigortalı tescil ve hizmet servislerince karar verilenlerin re’sen tescil işlemi yapılmayacaktır.

İşverenlerin bir aylık süre içinde belgeleri vermemeleri halinde KADİM servilerince bildirilen tarih esas alınarak işyeri tescili/sigortalı tescili/aylık prim ve hizmet belgesi/işten ayrılış bildirgesi re’sen düzenlenecek, sigortalı tarafından işe başlama tarihine karşı bir itiraz olmadığı sürece, “işe başlama tarihi” konusunda herhangi bir inceleme yapılmayacaktır.

İşverenlerin bir aylık süre dışında yaptıkları itirazlarda sunulan belgelerin sigortalı çalışmadığına ilişkin kanıtlayıcı nitelikte olması halinde ilgili servislerce re’sen yapılan işyeri, işe giriş, işten ayrılış ve aylık prim ve belgesi sebebiyle tahakkuk eden idari para cezaları ile tahakkuk ettirilecek sigorta prim borçları hakkında karar alınmak üzere konu ünite itiraz komisyonlarına intikal ettirilecektir.

Kayıt dışı çalıştığı tespit edilen kişinin aynı zamanda Kurumdan aylık aldığının tespiti halinde, çalıştığı işyeri ve sigortalının aylık aldığı emeklilik türüne göre sigortalı tescil ve hizmet servislerince işlem yapılacaktır. Bu durumdaki sigortalıların re’sen tescil işlemi sonuçlandırıldıktan sonra (4/a) ve (4/b) aylığının kesilmesi gerekenler aylığın bağlandığı üniteye, (4/c) aylığının kesilmesi gerekenler ise Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Emeklilik Daire Başkanlığına gönderilecektir.

 (4/b) sigortalıları yönünden yapılacak işlemler

Kayıt dışı olarak tespit edilen kişinin Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi (tarımda kendi nam ve hesabına bağımsız çalışanlar da dahil) kapsamında çalışmasının bulunduğunun tespiti halinde KADİM Servislerince, sigortalılığı ile ilgili gerekli işlemlerin yapılabilmesi için tespit sigortalı tescil ve hizmet servislerine gönderilecektir.

Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendi kapsamındaki çalışmalar için öncelikle Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi, (4) numaralı alt bendi hariç (b) bendi ve (c) bendi kapsamında çalışma olup olmadığının Kurum kayıtlarından kontrolü yapılıp bu statülerde çalışmaların bulunmadığının anlaşılmasından sonra aşağıda belirtilen işlemler yapılacaktır.

Ziraat odası, ziraat odasının bulunmadığı yerlerde ise il/ilçe tarım müdürlüklerinde 1/10/2008 tarihi sonrasında kaydı olan ve kayıtları halen devam ettiği tespit edilenler için Kanunun 7 inci maddesi gereğince bir yıllık tespit tarihi esas alınacağından bir yıllık süre içinde kaydı bulunanların ziraat odası, ziraat odasının bulunmadığı yerlerde il/ilçe tarım müdürlüklerindeki kayıt tarihleri esas alınarak, bir yıllık bildirim süresi geçtikten sonra tespitleri yapılanların ise tespit tarihi itibarıyla tescilleri yapılacaktır.

Ziraat odası, ziraat odasının bulunmadığı yerlerde ise il/ilçe tarım müdürlüklerinde kaydı bulunmayanların, öncelikle oda ve müdürlüklerin kendi mevzuatları gereğince kayıtlarının yapılması sağlanacak, bu kayıt tarihleri esas alınarak tescilleri yapılacaktır.                               Sigortalılık bildirimi ilgiliye tebliğ edildikten sonra, ilgilinin Kanunun 6 ncı maddesinin (k) bendi kapsamında bulunduklarını “muafiyet belgesi” ile Kanunda belirtilen süre içerisinde belgeleyenlerin sigortalılıkları ise iptal edilecektir.

Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi (tarımda kendi nam ve hesabına bağımsız çalışanlar da dahil)  kapsamında olanlar için KADİM Servislerince vergi, meslek odası, ziraat odası, ziraat odasının bulunmadığı yerlerde ise il/ilçe tarım müdürlüğü veya ticaret sicil memurluğu kayıt tarihi bildirilmiş ise, bu tarihler esas alınarak Sigortalı Tescil Servislerince resen tescili yapılacak ve bildirimi süresinde yapmayan kuruluşa Kanunun 102 nci maddesi gereğince idari para cezası uygulanacaktır.

                Kayıt dışı olarak tespit edilen kişinin vergi dairesi, meslek odası, ziraat odası, ziraat odasının bulunmadığı yerlerde ise il/ilçe tarım müdürlüğü veya ticaret sicil memurluğunda kaydının bulunmaması durumunda, sigortalı tescil servislerince bu kişilerin ilgili kuruluşlardan yasal süresi içerisinde “sigortalı işe giriş bildirgesi”nin verilip verilmediği takip edilecek, süresi içerisinde bildirim yapılmadığı taktirde re’sen tescil yapılarak bildirimi süresinde yapmayan kuruluşa Kanunun 102 nci maddesi gereğince idari para cezası uygulanacaktır.

Gelen bilgi ve belgelerden, kişinin “tarımsal faaliyette” bulunduğunun anlaşılması halinde; ekranlardan sorgulama yapılarak Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendi kapsamında kaydının bulunup bulunmadığının, ayrıca diğer statülerde aktif sigortalılık ile kendi çalışmalarından dolayı aylık alınıp alınmadığının tespiti yapılacak, bu kapsamda sigortalılık kaydı yapılması gerekenler ilgili servislere intikal ettirilecek ve faaliyet gösterilen yerdeki ziraat odası, ziraat odasının bulunmadığı yerlerde ise il/ilçe tarım müdürlüklerinden kayıtları olup olmadığı sorularak alınacak cevaba göre tescil işlemleri sonuçlandırılacaktır.

İdari para cezasına ilişkin hükümler

        Yönetmelik kapsamında belirtilen sigortalılık kontrolleri ve buna müteakip bildirme yükümlülüklerini yerine getirmeyen kamu idareleri ve bankalar ile diğer kuruluşlara, 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi gereğince işlem yapılacaktır.

Protokol yapılarak alınacak bilgi ve belgeleri, protokolde belirtilen sürede mücbir sebep olmaksızın vermeyenlere; ayrıca münferiden ya da protokol kapsamı dışında Tebligat Kanunu hükümleri çerçevesinde istenen bilgi ve belgeleri Kurumca belirtilen süre içinde mücbir sebep olmaksızın vermeyen kamu idareleri, bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kanunla kurulmuş kurum ve kuruluşlar ile diğer gerçek ve tüzel kişilere Kanunun 102 nci maddesinin birinci fıkrasının (i) bendi gereğince işledikleri fiillere göre işlem yapılacaktır.

Kanunun 11 inci maddesinin altıncı fıkrasında belirtilen yükümlülüğü yasal süresi içinde yerine getirmeyen kurum ve kuruluşlara Kanunun 102 nci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi gereğince işlem yapılacaktır.

Alınan bilgilerde eksiklik olması durumunda, Kanunun 102 nci maddesi gereğince idari para cezası uygulanacak ve ilgili birimlere istenen bilgilerin eksiksiz gönderilmesi konusunda yazılı olarak hatırlatma yapılacak, ilgili birimlerden bu bilgilerin gelmemesi durumunda yükümlülükleri ve yaptırımları hatırlatıcı yazılar yazılarak bilgilerin süresinde verilmesi konusunda gerekli tedbirler alınacaktır.

Bu durumda KADİM Servislerinin kayıt dışı tespiti üzerine işveren bir aylık süre içerisinde “işyeri bildirgesi” ve/veya “sigortalı işe giriş bildirgesi”ni göndermiş olsa da Kanunun 102 nci maddesi gereğince ilgili servislerce idari para cezası uygulanacaktır.

Ayrıca sigortalı tescilinin, “süresinde ve beyana dayalı”/“re’sen  yapılması” ayrımı; “Kanunun 102 nci maddesi gereğince uygulanacak idari para cezalarının miktarının farklılık göstermesi” veya “5763 sayılı Kanun gereğince 5510 sayılı Kanunda yapılan değişiklikle işverenler için beş puanlık prim indiriminden yararlanılması için kayıt dışı çalışma olmaması şartının aranması” gibi … Kurum mevzuatı ve uygulamaları açısından önem arz etmektedir.

(Kaynak: alitezel.com | 24.11.2015)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.