Serbest Meslek Kazançlarının Vergilendirilmesinde Bazı Ayrıntılar (3)

Geçtiğimiz haftalarda yayımlanan iki makalede, serbest meslek kazancının vergilemesiyle ilgili bazı ayrıntılara yer vermiştim.

Gelen tepkiler nedeniyle olmalı, konuyu sevdim. O zaman aynı konuya devam.

Taşıt giderlerinin indiriminde kural ne?

Gelir Vergisi Kanunu’nun 68. maddesi gereği, kiralanan veya envantere dahil olan ve işte kullanılan taşıtların giderleri, serbest meslek kazancının tespitinde gider olarak indirim konusu yapılmaktadır. Maddeye göre, indirimin koşulları bellidir. Taşıt kiralanmış veya envantere dahil olacak ve işte kullanılacaktır. Çalışan sayısının ve taşıt sayısının bir önemi yoktur. Taşıtın işte kullanılıp kullanılmadığı önemlidir.

2013 ve 2014 yıllarında verilen iki özelge, okuyanların kafasını karıştırmış olabilir. 2013 yılında verilen bir özelgede, tek kişi tarafından icra edilen serbest meslek faaliyetine ilişkin envantere kayıtlı olsa dahi ikinci bir araca ait gider ve amortismanların gelirin tespitinde indirim konusu yapılamayacağı belirtilmiştir.

2014 yılında verilen bir özelgede ise indirilecek giderlere ilişkin kural hatırlatılmış, serbest meslek faaliyetinin önem ve genişliği ile mütenasip olup işte kullanılan envantere kayıtlı araçların giderleri ile amortismanlarının indirim konusu yapılabileceği hususu dikkate alındığında, iş hacmi ve çalışan personele göre kullanılan araçlara ilişkin ayrılan amortismanlar ile yakıt ve bakım giderlerinin serbest meslek kazancının tespitinde indirim konusu yapılmasının mümkün olduğu belirtilmiştir.

Yukarıda bahsedilen birinci özelgede yer alan açıklamanın olayına özgü olduğu anlaşılmaktadır. Serbest meslek kazancının tespitinde taşıt araçlarının gider yazılması konusu, çalışan ve taşıt sayısına değil, taşıtların işte kullanılıp kullanılmadığına bağlıdır. Dolayısıyla yukarıdaki ikinci özelgenin anlatım itibariyle daha doğru olduğu açıktır.

Kişisel düşüncem, bir araç da olsa, işte kullanılmıyorsa taşıt giderleri kabul edilmez. Çalışan sayısından fazla da olsa, araçlar işte kullanılıyorsa, giderlerinin kabul edilmemesi için bir neden yoktur.

Çalışanlara sağlanan menfaatler gider midir?

Serbest meslek faaliyetiyle uğraşanların önemli bir gider kalemi de çalıştırdıkları personele yaptıkları ücret ödemeleridir. Çalıştırılan personele ödenen ücretler, mesleki kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel gider niteliğindedir ve bu niteliğiyle de kazancın tespitinde dikkate alınması mümkündür. Ücret, para veya mal olarak ödenebilir. Personele sağlanan her türlü menfaat de ücret tanımı içine girmektedir.

Bu çerçevede örneğin serbest meslek erbabı yanında çalıştırdığı personelinin eğitimi için harcama yapabilir, personelinin okul veya kurs ücretini ödeyebilir. Bu nitelikli harcamalar duruma göre gider niteliğinde olabilir veya olmayabilir. Ayrıntıya girmeden bir genelleme yapacak olursak;

• Personelin eğitimi doğrudan yapılan işle ilgili ise örneğin meslek içi kurs benzeri bir eğitim ise yapılan ödeme işletmeyle ilgili genel gider niteliğindedir ve doğrudan gider yazılabilir.

• Personelin eğitimi doğrudan yapılan işle ilgili değilse, personelin eğitim düzeyinin yükselmesine paralel olarak işteki verimi yükselse de, doğrudan işletme gideri olarak kabul edilmeyebilir. Bu durumda harcama, personele sağlanan menfaat olarak ücret sayılır ve stopaj yoluyla vergilendirilerek gider yazılabilir.

• Gerçek kişilere ve dolayısıyla çalışanlara, sadece sosyal sorumluluk çerçevesinde yapılan ödemeler yani bağışlar, hiçbir şekilde gider kaydedilemez.

Gelir İdaresi tarafından verilen 15.06.2015 tarihli bir özelgede, iş yerinde ücretli çalışan personelin yabancı dil eğitimi alması için yurt dışına gönderilmesi dolayısıyla yapılan harcamaların, gider olarak yazılmasının mümkün bulunmadığı belirtilmiştir.

Yukarıda da belirtildiği gibi, istihdam edilen personele sağlanan her türlü menfaat ücret niteliğindedir ve çalışana sağlanan menfaatin brütleştirilerek gider kaydedilmesi gerekir. Bu çerçevede, çalışana sağlanan menfaatin, gider kaydedilemeyeceği yönünde verilen ve yukarıda özetlenen özelgenin farklı bir yönünün olabileceğini düşünüyorum.

 

(Kaynak: Dünya Gazetesi | 04.11.2015)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.