Kazanç Varken İndirimli Kurumlar Vergisi Teşvikinden Yararlanılmaması / Recep Bıyık

 Çarşamba günü bu sütunda yayımlanan makalede, kazanç bulunmasına rağmen yatırım indirimi istisnasından yararlanılmaması durumunda ne olacağına cevap aramıştım.
Bugün de benzer bir konuda, iki soruya cevap arayalım. Birincisi kazanç olmasına rağmen, indirimli kurumlar vergisi oranı teşvikinden yararlanılmamasının sonuçları.
İkincisi ise yatırım indirimi olanağı devam eden bir yatırımcının aynı zamanda indirimli kurumlar vergisi oranı teşvikinden yararlanma olanağı varsa, yatırım indirimini sonraya bırakıp öncelikli olarak indirimli oran uygulaması yapıp yapamayacağı. Yaparsa da yatırım indirimi hakkının indirimli kurumlar vergisi teşvikinin bitimi sonrasında devam edip etmeyeceği.

İndirimli kurumlar vergisinin sağladığı vergi avantajı

Yatırım indiriminde, yapılan harcama kurum kazancından indirilmekte ve kalan tutar üzerinden vergi hesaplanmaktadır. Dolayısıyla yatırım harcamasının % 20’si kadar kurumlar vergisi tasarruf edilmektedir. İndirimli kurumlar vergisinin mekanizması yatırım indiriminden farklıdır, ancak sonuçta bu teşvikte de yapılan yatırım harcamasının belli bir oranında kurumlar vergisi tasarrufu sağlanmaktadır. Bu teşvikte kurumlar vergisi matrahı değişmemektedir ancak kurum kazancına uygulanan kurumlar vergisi oranı indirimlidir. Kazanca indirimli oran uygulanarak, vergi tasarrufu sağlanmaktadır. Sağlanacak vergi tasarrufunun toplam tutarı ise yatırım yeri, sektörü, yatırımın büyüklüğü ve stratejik yatırım kategorisine girip girmemesi gibi kriterlere bağlı olarak değişmektedir.
İndirimli kurumlar vergisi uygulamasıyla sağlanan vergi tasarrufu halen yapılan yatırım harcamasının %60’ına kadar çıkabilmektedir. Bu tutara, kural olarak yeni yatırımdan elde edilen kazanca, buna mahsuben de sınırlı olarak diğer gelirlere indirimli oran uygulanarak ulaşılmaktadır. Bu çerçevede halen kurum kazançlarına %90’na varan oranda indirimli oran uygulanabilmektedir. Yani, halen bazı gelirlere %2 oranında kurumlar vergisi uygulanmaktadır.

Özetle, indirimli kurumlar vergisi teşviki, yatırımcılara ciddi vergi tasarrufu sağlayabilmektedir.

Her iki teşvikin niteliği ve sırası

Yatırım indirimi istisnası matrahın tespitiyle, indirimli kurumlar vergisi oranı uygulaması ise vergi tutarının hesaplanmasıyla ilgilidir. Dolayısıyla bu iki teşvik için sıralama diye bir konu yoktur. Yatırım indirimi istisnası uygulanarak öncelikle matrah hesaplanacak ve hesaplanan matraha indirimli oran uygulanarak vergi hesaplanacaktır.

Mümkünken indirimli kurumlar vergisi uygulanmazsa ne olur?

Yukarıda da belirtildiği gibi, indirimli kurumlar vergisi uygulamasında, teşvik belgeli yatırımlardan elde edilen kazançlara, standart oran yerine indirimli oran uygulanmaktadır.
Herhangi bir nedenle, kurum kazancına indirimli oran yerine standart oranın uygulanması durumunda, vergi hatası yapılmış demektir. Hata bütün kazanca standart oran uygulayarak yapılmış da olabilir, indirimli orana tabi kazanç düşük hesaplanarak yapılmış da olabilir.
Bu durumun, standart oranın uygulanacağı kazanca, daha yüksek, örneğin % 25 oranının uygulanmasından farkı yoktur. Her ne şekilde olursa olsun, tespit edildiğinde hatanın düzeltilmesi gerekir.
Vergi hataları, ilgili yıl için düzeltilir. Dolayısıyla indirimli orana tabi bir kazanca standart oran uygulanırsa, ilgili yıl beyannamesinin düzeltilmesi gerekir. Bu hatayı sonraki yıllarda elde edilen kazanca indirimli oran uygulayarak düzeltmek mümkün değildir.

Yatırım indiriminden vazgeçip indirimli oran uygulamasını tercih

Yukarıda özetlendiği gibi, yatırım indirimi istisnasından yararlanmak bazı işletmeler için cazibesini kaybetmiş olabilir. Bu nedenle, özellikle sürekli olarak yatırım yapan işletmeler, yatırım indiriminden yararlanmak yerine, indirimli kurumlar vergisi teşvikini tercih edebilirler.
Bunda bir sakınca yoktur. Ancak kazanç olmasına rağmen yatırım indirimi hakkını kullanamayan yatırımcılar, kullanılmayan tutarla sınırlı olarak bu haklarını kaybederler. Kazancın yetersiz olmasından kaynaklanan istisna tutarı ise sonraki dönemlerde kullanılabilir.
Dolayısıyla, hem yatırım indirimi hakkı hem de yeni yatırımlar için indirimli oran uygulama olanağı olan işletmelerin hesabını baştan yapması ve buna göre tercihini belirlemesi gerekir.

(Kaynak: Dünya Gazetesi | 18.09.2015)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.