Vergi Usul Kanunu'nun 93. maddesinde “tebliğ esasları”; “Tahakkuk fişinin dışında, vergilendirme ile ilgili olup, hüküm ifade eden bütün belgeler ve yazılar adresleri bilinen gerçek ve tüzel kişilere posta vasıtasıyla ilmühaberli taahhütlü olarak, adresleri bilinmeyenlere ise ilan yolu ile tebliğ edilir” şeklinde hükme bağlandıktan sonra tebliğin, daire veya komisyonda ancak ilgililerce kabul edilmesi halinde yapılabileceği de belirtilmiştir. Öte yandan kanuna sonradan 6009 sayılı Kanun'la eklenen (bir fıkrası da 6637 sayılı Kanun'la değiştirilen) 107/A maddesinde ise; “tebliğ yapılacak kimselere, aktardığımız 93. maddede sayılan usullerle bağlı kalınmaksızın, tebliğe elverişli elektronik bir adres vasıtasıyla elektronik ortamda tebliğ yapılabileceği hükme bağlanmıştır. Maddede ayrıca Maliye Bakanlığı'na, elektronik ortamda yapılacak tebliğle ilgili her türlü teknik altyapıyı kurma veya kurulmuş olanları kullanma, tebliğe elverişli elektronik adres kullanma zorunluluğu getirme ve kendisine elektronik ortamda tebliğ yapılacakları ve elektronik tebliğe ilişkin diğer usul ve esasları belirleme yetkisi de verilmiştir.
Maliye Bakanlığı bu yetkisine dayanarak gerekli alt yapı çalışmalarını tamamlamış, elektronik tebligat yapılabilecek kişileri belirlemiş, bu konuda yükümlülükler de ihdas etmiştir. Bakanlık bu konudaki açıklamalarını 27 Ağustos 2015 tarihli Resmi Gazete'de yayımladığı 456 sıra no’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğiyle yapmıştır.
Anılan genel tebliğ ile tebliğe elverişli elektronik tebligat adreslerinin internet vergi dairesi bünyesinde oluşturulduğu, Vergi Usul Kanunu'na göre tebliği gereken elektronik imzalı evrakın, bu sistem kullanılarak muhatabın bu elektronik tebligat adresine tebliğ edileceği açıklanmıştır.
Tebliğ ile tebliğe elverişli elektronik adres kullanma zorunluluğu getirilenler ve kendisine elektronik ortamda tebliğ yapılabilecek olanlar ise şu şekilde belirlenmiştir.
a) Kurumlar vergisi mükellefleri,
b) Ticari, zirai ve mesleki kazanç yönünden gelir vergisi mükellefiyeti bulunanlar (Kazançları basit usulde tespit edilenlerle gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçiler hariç),
c) İsteğe bağlı olarak kendilerine elektronik tebligat yapılmasını talep edenler
Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre tebliği gereken evrak, elektronik imza ile imzalanarak, vergi dairesi adına başkanlık tarafından tebliğ yapılacak muhatabın elektronik tebligat adresine iletilecektir. Elektronik tebligat sistemine internet vergi dairesi üzerinden erişilecektir. İnternet vergi dairesi kullanıcı kodu, parola ve şifresine sahip olan gerçek ve tüzel kişiler şifreleriyle elektronik tebligat adreslerine ulaşacaklardır. İnternet vergi dairesi kullanıcı kodu, parola ve şifresi olmayan gerçek kişiler ise sisteme her girişte yapılan kimlik doğrulaması ile elektronik tebligat adreslerine erişeceklerdir.
Zorunlu veya ihtiyari olarak elektronik tebligat sistemine dahil olanların tebligat adresleri ancak; tüzel kişilerde ticaret sicil kaydının silinmesi (nevi değişikliği ve birleşme halleri dahil) gerçek kişilerde ise ilgilinin ölümü veya gaipliğine karar verildiğinin idare tarafından tespit edilmesi veya mirasçıların bağlı olunan vergi dairesine başvurması halinde kullanıma kapatılacaktır.
Doğal olarak kendisine elektronik ortamda tebliğ yapılabilecek olanlar, tebliğle belirlenen sürelerde bildirimde bulunarak elektronik tebligat adresi almak ve bu sistemi kullanmak zorundadır. Bu süre, elektronik tebligat adresi uygulamasının başlayacağı 1.1.2016 olarak belirlendiğinden mükelleflerin bu tarihten önce, tebliğ ekinde örneği bulunan formlarla vergi dairesine müracaat etmeleri gerekmektedir. Ancak gerçek kişiler ilgili formu, e-beyan sistemi için kullandıkları şifre ve parolaları ile internet vergi dairesinin elektronik ortamında da doldurabileceklerdir.
Tebliğde getirilen zorunlulukların başladığı tarihten (1.1.2016) sonra mükellefiyet tesis ettiren kurumlar vergisi mükelleflerine işe başlamayı izleyen 15 gün içerisinde, gerçek kişilere ise mükellefiyet tesisi sırasında bizzat veya özel yetki içeren vekâletnameyle yetkili kılınan kişiler aracılığıyla ilgili vergi dairesine bu konuda başvuru zorunluluğu da getirilmiştir.
Vergi Usul Kanunu'nun md. 107/A gereğince, elektronik imzalı tebliğ evrakı, muhatabın elektronik ortamdaki adresine ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda tebliğ edilmiş sayılacaktır.
Mükelleflere bir kolaylık sağlamak amacıyla da, kendilerine elektronik tebligat yapıldığının kısa mesaj veya bildirecekleri mail adresine de bildirilmesini talep hakkı tanınmıştır.
Getirilen yükümlülükler kısaca yukarıdaki şekilde. Ancak bu şekilde yapılan tebliğlerin, tebligat yöntemi açısından pek çok sorunu da beraberinde getireceği açık. En azından gelir vergisi mükellefleri için. Mükellef konumunda olan pek çok kişi, bakkaldan doktora, manavdan avukata kadar, elektronik beyanname vermelerine karşın, şifre ve parolasını bilmez. Onun adına beyanname gönderen muhasebeci, bunları bilir ve takip eder. Elektronik ortamda tebligatı, doğal olarak muhasebecisi alacaktır. Mükellefe süresinde bildirmek de onun özen borcuna ve insafına kalmıştır. Dolayısıyla mükelleflerin muhasebecileri ile yapacağı sözleşmelere de bu konuda cezai müeyyideler koyması gerekmektedir.
Bir bakkal, bilgisayarı olmadığını, kullanmasını bilmediğini, şifre ve parolasının muhasebeci tarafından kullanıldığını ileri sürer ve kanıtlarsa, yapılan elektronik tebligat geçerli olacak mıdır? Muhasebeci muhatap mıdır? Tartışılır.
Ayrıca beş günlük süre, ülkemizde dokuz günlük tatillerin olduğu da dikkate alınırsa çok kısadır.
Umarım bu düzenleme, mükelleflerde hak kayıplarına yol açmaz.
(Kaynak: Dünya Gazetesi | 17.09.2015)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.