GSS Mağdurları İçin Gelir Testinde Son 15 Gün / Mehmet Bulut

 Gelir testi yaptırmadığından geçmişe dönük Genel Sağlık Sigortası prim borcu çıkartılan binlerce mağdur için son şansın bitmesine az bir süre kaldı.

Genel Sağlık Sigortası (GSS) tabiri ilk başta kulağa hoş geliyor. Sanki herkes Anayasa'nın 56. maddesinde yer alan sağlık hakkından kayıtsız ve şartsız faydalanabilecek, sıkıntılar yaşanmayacak gibi düşünülüyor. Ancak gelinen nokta pek de öyle değil. Çünkü GSS ile getirilen gelir testi uygulaması düşünüldüğü gibi sağlıklı işlemiyor.
Mevcut durumda; çalışmayan, sigortalı olmayan, hiçbir sosyal güvenlik kurumundan gelir veya aylık almayan ve çocuklarda 18 yaşını, liseye gidiyorsa 20 yaşını, yükseköğrenim görüyorsa 25 yaşını tamamlayarak ailesinin bakmakla yükümlü olduğu kişi statüsünden çıkan kişiler gelir testi yaptırmak zorundalar.
Şayet gelir testi yaptırılmazsa bu kişilerin gelirleri asgari ücretin iki katı olarak değerlendiriliyor ve bu tutar üzerinden prim yatırmaları gerekiyor. 
Ancak söz konusu yükümlülüğe karşın birçok kişi gelir testi yaptırmamış ya da yaptırmış olsa da primini yatırmamış durumda.
2014 yılında çıkartılan 6552 sayılı kanun ile gelir testi yaptırmayan kişilere ikinci bir şans tanınmıştı. İşte bu şansın süresi 30 Eylül'de doluyor.
İşsiz gençler GSS ile cezalandırılıyor
Son verilere göre gelir testi yaptırmayanların SGK'ya 9 milyar TL borcu bulunuyor. Bu kişilerin büyük kısmı ise üniversiteyi kazanamadığı veya askerliğini bitirip döndüğü için GSS yükümlülüğünün doğduğunu bilmeyen milyonlarca gençten oluşuyor.
Bu gençlerin ortak bir yanı ise işsiz olması. Nitekim son TÜİK verilerine göre genç nüfusta işsizlik oranı yüzde 17 civarında ve bunların içinde bir de işsiz olduğu için cezalandırılan birçok GSS mağduru bulunmakta.

30 Eylül tarihi kaçırılmasın
Gelir testi uygulamasının sağlıklı işlememesi nedeniyle 11 Eylül 2014 tarihli ResmiGazete’de yayımlanan 6552 sayılı kanun (namı diğer Torba Yasa) ile gelir testi yaptırmayanlara ve GSS prim borcu olanlara ikinci bir şans ve af imkânı getirilmişti.
Buna göre, eğer hiç ge­lir tes­ti yaptırılmamışsa ve bu se­bep­le borç ortaya çıkmışsa, 31 Mart 2015 tarihine kadar yerleşim yerinin bulunduğu yerdeki sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfına başvurularak ge­lir tes­ti­ yaptırılması gerekiyordu. Ancak bu süre uzatıldı ve 30 Eylül olarak belirlendi.
30 Eylül’e kadar yaptırılacak gelir testi sonucunda, ge­li­r as­ga­ri üc­re­tin üç­te bi­rin­den az çı­kar­sa prim borcu ta­ma­men si­li­ne­cek. Ge­li­r da­ha yük­sek çı­kar­sa, bu­na gö­re he­sap­la­na­cak borç ya fa­iz­siz ola­rak pe­şin ya da 18 tak­si­tle va­de­li olarak ödenebilecek.
Çıkan borçlarını taksitle ödemek isteyenlerin de ayrıca 2 Kasım 2015 tarihine kadar SGK’ya başvurmaları gerekiyor.

Ne kadar prim ödeyeceksiniz?
Sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıfları tarafından gelir testi yapılırken ailedeki kişi başı gelir hesaplanıyor. Şayet ailedeki kişi başı gelir 425 TL'den az ise geçmiş borçlar siliniyor ve bundan sonraki primleriniz de devlet tarafından ödeniyor.
Ancak kişi başı geliriniz 425 TL'den fazla ise belli miktarda prim ödemeniz gerekli. Buna göre ödeyeceğiniz prim miktarı şöyle olacak:
Kişi başı geliriniz 425 TL - 1273 TL arasında ise aylık 51 TL
Kişi başı geliriniz 1273 TL - 2547 TL arasında ise aylık 153 TL
Kişi başı geliriniz 2547 TL'den fazla ise aylık 305 TL

Af ve yapılandırma çözüm mü?
Aslına bakılırsa getirilen ikinci şansın ve af imkânının da GSS sistemindeki gelir testi uygulaması için bir çözüm olacağını düşünmüyorum. Bu yöntemle ancak günlük ve geçici bir çözüm üretilmiş olsa da yıllar geçtikçe, tekrardan gelir testi yapmayanların arttığını göreceğiz. Ve bu kısırdöngü devam edecek.
Çözüm ise sağlık hakkının uygulamada sosyal güvenlik hakkı içine sıkıştırılmış bir olgu olmaktan çıkartılıp münhasır bir politikaya bağlanması, akabinde ise primli rejiminden kopartılarak herkesin ücretsiz bir şekilde faydalanmasından geçiyor.
Yani sözde değil gerçek bir sosyal devlet olmaktan…

(Kaynak: Meydan Gazetesi | 16.09.2015)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.