Hamile İşçi İşten Çıkartılabilir Mi? / Mehmet Bulut

 Bir işçi işe girerken patroOkurlarımızdan Ezgi Hanım göndermiş olduğu e-postada başına gelen ilginç bir olayı paylaşmış. Diyor ki; 

“Yaklaşık 6 ay önce bir giyim mağazasında işe girdim. İşe girdiğim sırada 2 aylık hamileydim ve bu sebeple işe alınmama korkusu yaşadığımdan hamile olduğumu patronuma söylemedim. Tabii zamanla durumu saklayamadım ve patronum işe girerken kendisine hamile olduğumu söylemediğim için beni hemen işten çıkarttı. Ne yapabilirim?”
Ezgi Hanım, İş Kanunu bazı durumlarda işverene işçiyi derhal işten çıkartma hakkı vermiş. Bunlardan birisi de işçinin işe girerken işvereni yanıltması.
Eğer işçi, sözleşme yapıldığı sırada sözleşmenin esaslı noktalarından biri için gerekli vasıflar veya şartlar kendisinde bulunmadığı halde bunların kendisinde bulunduğunu ileri sürerek ya da gerçeğe uymayan bilgiler ve sözler söyleyerek işvereni yanıltırsa işverenin derhal fesih hakkı var. Yani bu durumlarda işveren işçiyi tazminat ödemeden hemen işten çıkartabilir.
Örneğin, güvenlik görevlisi olan bir işçi sabıkası olduğunu işverenden gizlerse ve işveren bunu sonradan öğrenirse işçiyi hemen işten çıkartabilir.nuna doğru bilgiler vermeli ve onu yanıltmamalı. Peki, hamilelik durumu patrona söylenmezse ne olur?    

Kadınlara pozitif ayrımcılık var
Her ne kadar işvereni yanıltmak bir işten çıkarılma sebebi olsa da bu durumun hamile kadınlara uygulanması söz konusu olamaz. Birleşmiş Milletler’in ‘Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi’ uyarınca hamilelik nedeniyle kadın işçilere ayrımcılık uygulanması ve işten çıkartılması mümkün değil. Ayrıca bu konuda verilmiş Yargıtay kararları da mevcut. Yani işveren sizi böyle bir sebeple işten çıkartmışsa kıdem tazminatınızı alma hakkınız da var.
Hemen belirtelim ki işveren eğer işyerinde 30’dan fazla işçi çalıştırıyorsa işçilerini keyfine göre işten çıkartamaz. Bu durumda işveren işçisini işten çıkarırken mutlaka geçerli bir sebep öne sürmelidir ve hamilelik kesinlikle geçerli bir sebep değildir. Yoksa işçi açacağı işe iade davasıyla tekrar işine dönebilir. İşe iade davasına karşın işveren işçiyi işe başlatmazsa işçiye 8 aylık ücretine kadar tazminat ödemek zorunda kalabilir.

27 yaşını geçene çeyiz yardımı yok
Soru: Mehmet Bey, ben 29 yaşındayım ve birkaç ay içinde evleneceğim. Eşim de 28 yaşında. Devletin evlenenlere çeyiz yardımı verdiğini duymuştum. Bu doğru mu? Nasıl alabilirim? (Murat D.)
Cevap: Murat Bey, evet duyduğunuz haber doğru. Devlet bu yılın başında çeyiz yardımı uygulamasını başlattı. Ancak bu yardımı herkes alamıyor, çok sert kurallar var.
Çeyiz yardımından yararlanma noktasında önemli bir koşul var. Bu da 27 yaş sınırı. Yani çeyiz yardımından yararlanabilmeniz için evliliğinizi 27 yaşını doldurmadan yapmanız gerekiyor. Aksi takdirde tabiri yerindeyse devlet sizi ‘evde kalmış’ sayıyor ve çeyiz yardımında bulunmuyor. Dolayısıyla 29 yaşında evlenince çeyiz yardımı almanız mümkün değil.
Diyelim ki evlenirken 27 yaşında veya daha küçüksünüz. Bu durumda da hemen bu yardımdan yararlanamıyorsunuz. Çünkü önemli bir şart daha var. Daha önceden bir çeyiz hesabı açtırmanız ve 3 yıl boyunca sistemde kalmanız gerekiyor. Yani bu yardımı almanız için en geç 24 yaşında çeyiz hesabı açmanız gerekiyordu. Bu durumda hesabınızda biriktirmiş olduğunuz toplam tutarın yüzde 20’si kadar devletten çeyiz yardımı alabiliyorsunuz. Kısacası çeyiz yardımı, kanunda yer alan ama uygulaması çok zor bir düzenleme.

Mesleki yeterlik belgesi için süreniz var
Soru: Mehmet Bey, benim bir inşaat şirketim var ve onlarca işçi çalıştırıyorum. Çalıştırdığımız işçilere bundan sonra mesleki yeterlik belgesi almamız gerektiği söylendi. Ancak tüm işçilerim için bu belgeyi alamadım. Ne yapmalıyım? Devlet bana ceza keser mi? (Sezai A.)
Cevap: Sezai Bey, çalıştırdığınız bazı işçiler için mesleki yeterlilik belgesi istemek zorundasınız ama burada sizlere bir süre tanınmış. Yani çalıştırdığınız işçilerin 25 Mayıs 2016’ya kadar mesleki yeterlilik belgesi almasını sağlamanız gerekiyor. Bu tarihten sonra belgesiz işçi çalıştıramayacaksınız.
Peki, belgesiz işçi çalıştırırsanız ne olacak? Şayet belgesiz işçi çalıştırdığınız tespit edilirse işveren veya işveren vekillerine Çalışma ve İş Kurumu il müdürü tarafından her bir çalışan için 500 TL idari para cezası verilecek. Bu cezanın ne kadar caydırıcı olduğu ve ülkemizdeki denetim oranının ne seviyede olduğu ayrıca düşünülmesi gereken bir husus. 

(Kaynak: Meydan Gazetesi | 28.08.2015)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.