İşçi, Patronundan Avans İsteyebilir Mi? / Mehmet Bulut

 İşçi almış olduğu ücret ile ay sonunu getiremiyorsa patronundan avans isteyebilir mi? Bazı hallerde bu mümkün. Peki, patron avans talebini geri çevirebilir mi?

Okurlarımızdan Muhammet Bey gönderdiği e-postada yapmış olduğu olağanüstü sağlıkharcamaları nedeniyle ay sonunu getirmekte zorlandığını, patronundan avans istemeyi düşündüğünü söylüyor ve patronunun avans isteğini geri çevirip çeviremeyeceğini soruyor.
 Bazen Muhammet Bey’in de içine düştüğü durumda olduğu gibi işçiler ay sonunu getirmekte zorlanabiliyor. Bu durum işverenin vermiş olduğu ücretin düşüklüğü ve işçinin giderlerini karşılayamaması şeklinde karşımıza çıkabileceği gibi olağanüstü harcamalar nedeniyle de ortaya çıkabiliyor.
 Böyle durumlarda hiç kuşkusuz işçinin aklına gelen çözüm yollarından birisi de patronuna başvurup gelecek dönemde alacağı ücretten düşülmek üzere avans talep etmesi. Peki, her zaman avans istenebilmesi ve patronun bu talebi karşılamak zorunda kalması söz konusu mu? Elbette ki hayır. Avans alınabilmesi için bazı şartlar bulunmakta.

Avans için zorunlu bir durum olmalı
Avans ödenmesi ile ilgili İş Kanunu’nda herhangi bir düzenleme yok. Ama Borçlar Kanunu’nda avans ile ilgili kısa bir düzenleme mevcut.
Borçlar Kanunu’nun 406. maddesine göre, bir işçinin avans isteyebilmesi için üç tane şart var ve bu üç şartın bir arada bulunması gerekiyor.
Peki, nedir bu şartlar?

1- İşçinin zorunlu bir ihtiyacı olmalı (Örneğin; işçiye kredi kartı borcu nedeniyle ödeme emri ya da haciz gelmiş olması, kendisinin veya ailesinin acil bir sağlık sorununun olması gibi)

2- İşveren avansı hakkaniyet gereği ödeyebilecek durumda olmalı (Eğer işveren zor durumdaysa, işçinin ücretini dahi ödemekte zorlanıyorsa avans vermekle yükümlü tutulamaz)

3- İstenen avans işçinin hizmetiyle orantılı olmalı (Yani işçi işe girer girmez hemen avans isterse işveren reddedebilir)
İşte bu üç şart bir arada gerçekleşirse Borçlar Kanunu’na göre işveren avans vermekle yükümlü.

Patron avans vermezse ne olacak?
Peki, patron talep edilmesine rağmen avans vermezse ne olacak? Böyle bir durumda işçinin avansı zorla alması veya avans vermeyen patrona ceza uygulanması gibi bir durum yok. Yani her ne kadar kanunda işverene böyle bir yükümlülük verilmişse de cezası olmadığı için uygulanmasında sıkıntılı bir durum ortaya çıkıyor. Hal böyle olmakla birlikte avans alamayan işçi bunu gerekçe göstererek iş sözleşmesini derhal haklı olarak feshedebilir.
Ancak bunun için işçinin iki şeyi ispat etmesi gerekli: Zor durumda olduğunu ve patronunun avansı ödeyebilecek durumda olduğunu. Eğer işçi bu şekilde iş sözleşmesini feshederse ve 1 yıldan fazla çalışması da varsa kıdem tazminatına da hak kazanacaktır. 

(Kaynak: Meydan Gazetesi | 07.08.2015)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.