Fazla Mesai İçin İşçiden Onay Alınmalı / Mehmet Bulut

 İşverenler işleri yetiştirmek ve az elemanla çok iş çıkarmak için fazla mesaiye sıkça başvurmakta. Ancak fazla mesai yaptırırken dikkat edilmesi gereken bazı ince hususlar var.

Okurlarımızdan Engin Bey işvereni tarafından kendisine ve iş arkadaşlarına sürekli olarak fazla mesai yaptırıldığını, fazla mesai yapmak istemedikleri zaman da işten atılmakla tehdit edildiklerini söylüyor ve zorla fazla mesai yaptırılıp yaptırılamayacağını soruyor.
Fazla mesai veya İş Kanunu'nda geçen tabiriyle fazla çalışma, işçiler ile işverenler arasında çok sık uyuşmazlıklara neden olan bir husus. Öyle ki bu konuda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na sürekli şikâyetler gelmekte ve İş Mahkemelerine davalar açılmakta.
Haftalık 45 saati aşan çalışmalar fazla çalışma olarak ifade ediliyor. Ancak yapılan fazla mesailer 2 ay içinde işverence denkleştirilirse yani çalışma süresi azaltılırsa bu mesailer fazla çalışma sayılmıyor.
Ayrıca işverenlerce bir işçiye yaptırılacak fazla çalışma süresinin toplamı da bir yılda 270 saatten fazla olamıyor.
Fazla çalışmada işçinin onayı alınmalı…
İşverence fazla çalışma yaptırılabilmesi için işçinin onayı alınması gerekmekte. Aksi takdirde işçi fazla mesai yapmaya kesinlikle zorlanamaz.
Fazla çalışma ihtiyacı olan işverence bu onay her yıl başında işçilerden yazılı olarak alınıp işçi özlük dosyasında saklanabileceği gibi her fazla çalışmadan önce işçiye sorularak da alınabilir. Bu sebeple işçiler ve işverenler fazla çalışma yapmadan önce böyle bir onay alınıp alınmadığına dikkat etmeliler.
Eğer onay alınmaksızın fazla çalışma yaptırılırsa ve bu durum tespit edilirse İş Kanunu'na göre fazla çalıştırılan her bir işçi için 270 TL idari para cezası söz konusu. Çok sayıda işçi ile yapılan fazla mesailerde söz konusu ceza tutarı yüksek meblağlara ulaşabilir.

Onay alındıysa çalışma zorunlu
Fazla mesai yaptırılabilmesi için işverenin olay alması şart. Ancak onay alınmasına karşın işçiler fazla mesai yapmamada direnirlerse kendileri için kötü sonuçlar ortaya çıkabilir. Şöyle ki; fazla çalışma onayı vermesine karşın işverenin fazla çalışma isteğini geri çeviren işçi, işverence tazminatsız ve derhal işten çıkartılabilir…
Ayrıca bazı durumlarda fazla çalışma için işçinin onayına gerek yok.  Peki nedir bu durumlar?
1) Arıza halleri, makinelerden kaynaklanan acele şekilde çalışılma halleri gibi zorunlu nedenlerin varlığında onay gerekli değil.
2) Seferberlik sırasında ve yurt savunmasının gereklerini karşılayan işyerlerinde Bakanlar Kurulu kararıyla fazla çalışma yaptırılabilir ve onay gerekli değil.

Bazı işlerde fazla çalışma yasak
Yürütülen bazı işler ve çalışan işçiler açısından ise fazla çalışma yaptırılması yasak. Fazla çalışmanın yasaklandığı işler ve kişiler şöyle:
 Sağlık kuralları bakımından günde ancak 7,5 saat ve daha az çalışılması gereken işlerde,
 Maden ocakları, kablo döşemesi, kanalizasyon, tünel inşaatı gibi işlerin yer ve su- altında yapılanlarında,
 18 yaşını doldurmamış işçilere,
 Hekim raporu ile fazla çalışmaya sağlığı elvermeyenlere,
 Gebe, yeni doğum yapmış ve çocuk emziren işçilere,
 Kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalıştırılan işçilere fazla çalışma yaptırılamaz. 

(Kaynak: Meydan Gazetesi | 22.07.2015)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.