AK Parti’nin bir önceki hükümeti esnasında TBMM’ye sevk edilen ve kamuoyunda Sosyal Güvenlik Reformu diye bilinen, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun çıkarılmasının ana gerekçesi, memur, işçi ve esnaf emeklileri arasındaki adaletsizliğin giderilmesiydi. Evet bu kesimler arasında adaletsizlik var ve halen devam ediyor. Bu adaletsizlikten en çok zarar görenler ise SSK emeklileri. Çünkü, ayda 150 YTL prim ödeyen bir çalışan SSK’lı ise 550, esnaf ise 450, üst düzey memur ise 1300, alt ve orta düzey memur ise en az 800 YTL. emekli aylığı alır.
Adaletsizliği Okuyan yarattı
Öte yandan bir de buna geçen hafta bu gazeteden duyurduğumuz haberle tüm kamuoyunun haberinin olduğu SSK emeklileri arasındaki adaletsizlik var. Bunu basitçe açıklamak yerinde olacak. Memurlardan mesleklerine göre eşit derece ve kademeden emekli olanlar ne zaman emekli olurlarsa olsunlar her zaman aynı emekli aylığını alırlar. Mesela, bütün genel müdürler, bütün şefler, bütün müfettişler, bütün doktorlar ister eski emekli ister yeni emekli olsunlar aynı emekli aylığını alırlar. Bu eşit emekli aylığı hesaplaması 2000 yılına kadar SSK emeklileri için de aynıydı ama 17 Ağustos 1999 depremini fırsat bilip, 21 Ağustos 1999 günü TBMM’yi toplayıp emekli aylığı hesabını değiştirten Yaşar Okuyan bu sistemi SSK ve Bağ-Kur emeklileri için değiştirdi ama memurlar ve siyasilerin emekli aylığı hesaplama sistemini değiştirtmedi.
Emekli aylıkları düşüyor
İşte bu nedenle de 2000 yılından beri SSK’da eşitler arasında adaletsizlik var ve yıllar geçtikçe bu adaletsizlik-fark gittikçe büyüyor. Düşünün, bir şirkette genel müdürsünüz, amirsiniz, şefsiniz, işçisiniz, amelesiniz ve 2000 yılında en yüksek emekli aylığı göstergesi olan 15175 gösterge ile emekli olmuşsunuz ama elinize şu an 700-800 YTL aylık geçiyor. Öte yandan aynı sizin durumunuzda birisi bugün emekli olduğunda ise eline 1250 YTL emekli aylığı geçiyor. Sebep eski emekli olduğunuz için size ülkenin kalkınmasından pay vermiyorlar, büyüyen ülkede siz küçük kalıyorsunuz.
Sebep refah payı
SSK’daki eşitler arasındaki emekli aylığı farklılığının en büyük sebebi ülkenin gelişme hızında alınmayan paylardır. Zira, 2000 yılında emekli olan birisinin emekli aylığı her ay veya son yıllarda olduğu gibi her altı ayda bir enflasyon oranı kadar artırılıyor ama ülkenin büyüme hızından düşen rakamlardan paylarına düşen ise verilmiyor. Öte yandan sonraki yıllarda emekli olanların emekli aylığı hesaplanırken refah payı da dahil ediliyor.
Yani SSK’daki eşitler arasındaki farklılığının esas nedeni ilk defa aylık bağlanırken emekli olduğu yıla kadarki “gelişme hızı” (GH) uygulanması ama emekli aylığı bağlandıktan sonra “gelişme hızı”nın emekli aylığına yansıtılmamasıdır. Aşağıdaki tablodan da görüleceği üzere bu ülkenin 2000 yılından bu yana kümülatif gelişme hızı toplamı yüzde 43.1’dir.
İşini bilenler paylarını alıyorlardı
SSK içinde akrabaları, dostları, arkadaşları olanlar bu farklarını her yıl veya birkaç yılda bir nisan ayında Gelişme Hızı açıklandıktan sonra bir gün işe girip, ertesi gün emekli aylığını yeniden hesaplattırarak, yani SSK’nın kendilerine vermediği haklarını kanunun değişik boşluklarını kullanarak alıyorlardı. Şimdi önce SSK’nın içinde olan ve yıllardır bu işleri bilen yöneticiler bunu tüm kamuoyu ile paylaştığım için bana kızıyorlar, ellerinden gelse bir kaşık suda boğacaklar. Öte yandan etrafımdaki bazı kişiler de bana kızıyor, sussaydın da sadece bize söyleseydin her yıl emekli aylığımızı katlasaydık diyorlar.
Recep Tayyip Erdoğan da mağdur SSK emeklileri arasındaydı
1974 yılında ilk defa SSK’lı olan Recep Tayyip Erdoğan, 5587 gün sayısı ile 3 Mart 2000’de SSK’ya emeklilik için başvurmuştu. Bu başvuruyu takip eden aybaşı olan 1 Nisan 2000’de emekli aylığı bağlandığı için en mağdur SSK emeklileri arasında olacaktı. Çünkü emekli olduğu günden bugüne kadar emekli aylığına enflasyon farkı verilecekti ama ülkenin büyümesinde en önemli katkıyı yaptığı ve son 5 yıldır ortalama yüzde 7 büyüttüğü gelişmeden payını alamayacaktı. Ancak, Başbakan Tayyip Erdoğan artık SSK emeklisi değil. 5434 sayılı Kanun gereğince, iki yılını dolduran milletvekillerine tanınan haktan yararlanarak 2006 yılında Başbakanlık’tan 1’inci derecenin 4.’üncü Kademesi’nden emekli olmayı tercih etti. Sanırım eski bir SSK emeklisi olması ve SSK emeklisi olarak kalsaydı, 2000 yılında SSK’dan emekli olarak en mağdur SSK emeklileri arasında olacak olmasından dolayı bunu en iyi anlayan kendisi olacaktır.
Sonuç olarak, kendi emekli aylıkları bir kuruş düşse yeri göğü inletecek olanlar, en ufak bir empati gösterebilme yeteneği olmayanlar bu adaletsizliği anlayamıyorlar, anlamak istemiyorlar. Başbakan ise onların için gelen birisi olarak bunu anlayacak, adaletsizliği giderecek ve SSK emeklilerine kalkındırdığı ülkenin, kalkınmasından pay verecektir.
Bugün emekli olsanız 741 YTL aylığınız olacak
01.04.1957 doğumluyum, 01.06.1973 günü SSK’lı oldum ve 13.09.2000 günü de emeklilik dilekçesi verdim. 5200 gün prim ile 15075 gösterge ve 50,20 aylık bağlama oranıyla emekli edildim. Şu anda elime 628 lira aylık geçiyor. 2000 yılı çalışma günüm 240 ve kazanç tutarı da 3572529819 liradır. Bende yeniden aylık hesaplatsam ne kadar aylık alırım?
Yurdal Özdemir
1-Ortalama yıllık kazancın tespiti
A- Aşağıdaki tablodaki her yıla ait gün sayınız ile kazançlarınızı yazıp, karşısındaki güncelleme katsayıları ile çarpıp, sonra da güncellenmiş kazançlar ile gün sayılarını toplayacağız.
B- Toplam kazanç rakamını, toplam gün sayısına bölüp, ortalama günlük kazancı bulacağız. 16880 / 240 = 70 YTL.
C- Ortalama günlük kazancı 360 rakamı ile çarparak yıllık ortalama kazancı tesbit edeceğiz
70 X 360 =25200. YTL.
2- Aylık bağlama oranının tespiti
YKA için Toplam prim ödeme gün sayınızın ilk 3600 günü için yüzde 35, 3600 günden sonraki her 360 gün için yüzde 2 ilave, 9000 günden sonraki her 360 gün için yüzde 1,5 ilave hesabıyla elde edilir.
(Kaynak: Akşam Gazetesi | 02.10.2007)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.