Gelirler Kontrolörü Mustafa TAN - Kollektif şirketin gayrimenkul satışında KDV yok

Değerli okurlar bu yazımızda gayrimenkul satışları ile ilgili olarak Kurumlar Vergisi Kanunu'nda (KVK) ve Katma Değer Vergisi Kanunu'nda (KDVK) yer alan istisna uygulamasındaki bir tereddüde değineceğiz.

KVK'ya göre kurumların, en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan taşınmazların satışından doğan kazançların yüzde 75'lik kısmı kurumlar vergisine tabi değil.

Bizim asıl konumuz bu satışların katma değer vergisi karşısındaki durumu.

Yeni KVK'da yer alan bu istisnanın paralelinde bir düzenleme KDVK'da da mevcut. Ancak iki kanun arasında herhangi bir atıf yoktur. Her iki kanun ayrı metin olarak istisnayı düzenlemiştir.

Kurumların en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan iştirak hisseleri ile gayrimenkullerinin satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimleri, bankalara borçlu olanların ve kefillerinin borçlarına karşılık gayrimenkul ve iştirak hisselerinin (müzayede mahallerinde yapılan satışlar dahil) bankalara devir ve teslimleri üzerinden KDV hesaplanmıyor.

Gerek KVK gerekse KDVK istisnanın düzenlendiği cümleye "kurumların" şeklinde başlamaktadır. Yani her iki istisnadan ancak "kurumlar" faydalanacak.

Kurumlar vergisi mükellefleri kanundaki şartları taşımaları kaydı ile kazancın % 75'lik kısmı için vergi ödemeyecektir. Diğer taraftan bu satış hasılatı üzerinden ayrıca KDV hesaplamayacaklardır.

Kurumların mali yapılarını güçlendirme ve bankaların alacaklarının tahsilini hızlandırma amacını taşıyan bu istisnalardan faydalanmak için bazı şartlar var.

1- İştirak hissesi ve gayrimenkuller kurumların en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alacak.

2- Sadece satış yoluyla olan devirler bu istisnadan faydalanacak.

3- İştirak hissesi ve gayrimenkullerin ticaretini yapanlar, bu mevcutları ticaret amacıyla elde tutmamış olacak.

Asıl sorumuz Türk Ticaret Kanunu'nda düzenlenen kolektif şirket, adi komandit şirketlerde böyle bir satış olduğunda KDV hesaplanıp hesaplanmayacağı. Bu iki şirket türünün kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmuyor. Şirketlerin kazancını, ortaklar paylarına göre yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan etmektedir. Dolayısıyla gayrimenkul satışlarındaki kazanç gelir vergisine tabidir.

Fakat bu şirketlerin gayrimenkul satışında elde ettikleri hasılat bizce KDV'ye tabi değil. En azından KDVK'nın 17'nci maddesinin (4-r) bendi bizi bu sonuca götürüyor. Nasıl mı?

KDVK'nın 17/4-r maddesine baktığımızda şunu görüyoruz. İstisna kapsamında teslim edilen kıymetlerin iktisabında yüklenilen ve teslimin yapıldığı döneme kadar indirim yoluyla giderilemeyen KDV, teslimin yapıldığı hesap dönemine ilişkin gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınır.

Yukarıda da belirttiğimiz üzere bu madde "kurumların" şeklinde başlıyor. Ama kurumdan kastın ne olduğu tanımlı değil. Kurumlar vergisi mükellefleri de denmiyor. Kurumlar ibaresinin her halukarda kurumlar vergisi mükelleflerini kapsadığı konusunda tartışma yok.

Bendin sonunda ise istisna konusu işlem dolayısıyla yüklenen KDV'nin indirim konusu edilemeyen kısmının gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak indirileceği belirtilmiş.

Bu istisna sadece kurumlar vergisi mükelleflerini kapsasaydı indirilemeyen KDV'nin gelir vergisi için gider olmasından bahsedilmemesi gerekirdi.

Kurum tabiri, ortaklık, mülkiyet gibi köklü bir yapıyı içeren, genellikle devletle ilişkisi olan yapı veya birlik, müessese olarak tanımlanmaktadır.

Sonuç olarak Türk Ticaret Kanunu'nda düzenlenen kollektif şirket, adi komandit şirket gibi ortaklıkların da kurum tabiri içinde değerlendirilmesi gerektiğini düşünüyoruz. KDV istisnasından sadece kurumlar vergisi mükelleflerinin faydalanacağı iddia edildiğinde ise indirim konusu edilemeyen KDV'nin gelir vergisi açısından gider kaydının yapılması mümkün değil. Kanun koyucunun bu ifadeyi kurum niteliğinde olan kollektif şirket, adi komandit şirket gibi ortaklıklarında bu istisnadan faydalanacağı gerekçesi ile kullandığı kanaatindeyiz. Aksi halde maddede geçen "gelir veya" ibaresi bir anlam ifade etmeyecektir.

mustafa.mt@gmail.com

 

(Kaynak: Dünya Gazetesi | 28.09.2007)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.