SGK’nın Defter Geçersizlik Cezaları Ne Kadar? / Bünyamin Esen

 Bir önceki yazımızda yayınladığımız İzmir’den okurumuz Nurettin Afacanın sorusunu tekrardan hatırlatalım:“Bünyamin bey, market işletiyorum. SGK’dan bana bir yazı geldi, defterlerimizi götürmemizi istiyor. SGK denetmeninin imzası var. Bir açıklama yazmamışlar yazıda, neden istemişlerdir, defterleri götürmeli miyim? Bana bir ceza çıkar mı?” 

 

Sayın okurum, SGK’nın yetkili denetim elemanları olan müfettiş ve denetmenlerce size yazı gönderilmesi ve resmi defter ve belgelerinizi ibraz etmeniz istenilmesi halinde neler yapmanız gerektiğiniz bir önceki yazımızda açıklamaya başlamıştık: Bir önceki yazıyı okumak için tıklayın.

 

O yazımızda belirttiğimiz üzere eğer SGK tarafından defter ve belgeleriniz istenilmesine karşın bunları onbeş gün içerisinde tam ve eksiksiz olarak ibraz etmez iseniz işyerinizin büyüklüğüne göre ceza kesiliyor: Bilanço defteri tutan büyük işyerlerine 12 asgari ücret, diğer defterleri tutan işyerlerine 6 asgari ücret, herhangi bir defter tutmak ile yükümlü olmayan işverenlere ise 3 asgari ücret ceza uygulanıyor.

 

Şimdi gelelim sorunuzun ikinci kısmına.

 

Peki, defterinizi ve belgelerinizi ibraz ettikten sonra incelemede hangi cezalar çıkabiliyor, ibraz edilen belgelerde hangi hususlar inceleniyor? Bir önceki yazıda kaldığımız yerden cevaplandırmaya devam edelim.

 

Defter Geçersizlik Cezası Uygulanabilir

 

SGK cezalarına muhatap olmamak için yapmak gereken ilk şey 15 gün içerisinde tam ve eksiksiz ibraz etmek. Ama bu yeterli değil!

 

SGK müfettişi/denetmeni tarafından ibraz etmeniz istenilen defter ve belgelerinizi onbeş gün içerisinde ibraz ederseniz dahi ceza çıkması mümkün. Zira müfettişler/denetmenler ibraz ettiğiniz defter ve belgeleri yaptıkları incelemeye göre pek çok yönden inceliyor.

 

Şu hallerde ceza çıkabiliyor:

 

İşçilik ile ilgili giderlerin işlenmemiş olduğu tespit edilen defterlerin her bir gider işlenmemiş ayı geçersiz kabul edilmekte.

 

Sigorta primleri hesabına esas tutulan kazançların kesin olarak tespitine imkân vermeyecek şekilde usulsüz veya noksan tutulmuş defterler de geçersiz kabul ediliyor.

 

Keza, herhangi bir ay için sigorta primleri hesabına esas tutulması gereken kazançların ve kazançlarla ilgili ödemelerin (sigorta primine esas kazancın ödemeye bağlı olduğu durumlar dâhil) o ayın ilişkili bulunduğu hesap dönemine ait defterlere işlenmemiş olması halinde, o aya ait defter kayıtları geçerli sayılmamakta.

 

Noter Tasdiki Önem Taşıyor

 

SGK’ya ibraz etmekle zorunlu olduğunuz defterlerin noter tasdikinin zorunlu olması halinde SGK müfettişi/denetmeni bu tasdikin olup olmadığına da bakıyor.

 

Kullanılmaya başlanmadan önce tasdik ettirilmesi zorunlu olduğu halde tasdiksiz tutulmuş olan defterler denetmen/müfettişçe geçerli sayılmıyor.

 

Eğer defterinizi hiç tasdik ettirmemiş iseniz defterinizin tümü geçersiz sayıldığından işyerinizin büyüklüğüne göre 6 veya 12 asgari ücret ceza kesilmekte.

 

Kullanılmaya başlanılmış, sonradan tasdik ettirilmiş olan defterler de cezaya tabii. Bu şekilde yasal tasdik süresi geçtikten sonra tasdik ettirilmiş olan resmi defterlerin tasdik tarihinden önceki kısmı (ayları) geçersiz kabul ediliyor. 

 

Aman Yanlış Defter Türünü Tutmayın!

 

SGK tarafından ceza kesilmesine neden olan bir başka durum da yanlış defter türünü tutmuş olmanız.

 

Eğer Vergi Usûl Kanunu gereğince bilanço esasına göre defter tutulması gerekirken işletme hesabı esasına göre tutulmuş defterler geçerli sayılmıyor.

 

Vergi Usul Kanununa göre tüccarlar, defter tutma bakımından iki sınıfa ayrılmaktalar: Birinci sınıf tüccarlar, bilanço esasına göre; ikinci sınıf tüccarlar ise işletme hesabı esasına göre yevmiye defteri tutmakla yükümlüler. Birinci ve ikinci sınıf esnaf olma kriterleri ise Vergi Usul Kanunu’nda ayrıntılı olarak açıklanıyor.

 

Yanlış türde defter tuttuğunuz için geçersiz sayılan defterler için 12 asgari ücret tutarında para cezası uygulanıyor.

 

Bu yüzdendir ki, yanlış defter türü tutmamak için, Vergi Usul Kanunu’nun 177 ve 178 inci maddelerine büyük bir dikkat göstererek defter tutmanız gerekiyor.

 

Ücret Tediye Bordroları Çok Önemli

 

SGK’ya ibraz edilen belgeler arasında ücret tediye bordrolarının da özel olarak önemli olduğunu ifade edelim. Burada belirttiğimiz bordroların halk arasında “çarşaf bordro” olarak bilinen belgeler olduğunu; yasal şartları taşımayan (ücret tediye bordrosu hüviyeti olmayan) ücret pusulalarının geçerli kabul edilmediğini belirtelim.

 

İşverenler tarafından ibraz edilen aylık ücret tediye bordrosunda; işyerinin sicil numarası, bordronun ilişkin olduğu ay, sigortalının adı, soyadı, sigortalının sosyal güvenlik sicil numarası, ücret ödenen gün sayısı, sigortalının ücreti, ödenen ücret tutarı ve ücretin alındığına dair sigortalının imzasının bulunması zorunlu.

 

Belirtilen bu unsurlardan herhangi birini ihtiva etmeyen ücret tediye bordroları SGK müfettişleri/denetmenleri geçerli sayılmamakta…

 

Her bir geçersiz ücret tediye bordrosu için aylık asgari ücretin yarısı tutarında, idari para cezası uygulanmakta.

 

Ancak şunu belirtelim ki, eğer çalışanların ücretlerini banka hesabına ödüyor iseniz bordrolarda her bir çalışanın imzası olması şartı aranmıyor.

 

Cezanın Bir Üst Sınırı Var

 

Defter ve belgeleriniz geçersiz sayılır ise her bir geçersiz kabul edilen takvim ayı için, aylık asgari ücretin yarısı kadar idari para cezası uygulanıyor.

 

Ancak ibraz ettiğiniz defter veya belgeler geçersiz sayılsa dahi alabileceğiniz toplam ceza ibraz etmeseydiniz size kesilecek olan 3 veya 6 veya 12 asgari ücreti geçemiyor.

 

Yani, iyi niyet gösterip defterinizi ibraz ettiğiniz için ekstradan ve fazladan ceza almıyorsunuz.

 

Şunu da belirtelim, ibraz süresi geçirildikten sonra incelemeye sunulan defterleri SGK müfettişi/denetmeni yine de incelemeye alıyor. Yani defterinizi geç götürseniz de müfettiş/denetmen sizi geri çevirmez, defterinizi incelemeye alır.

 

Geç ibraz edilen ve ibraz sonrası yapılan incelemede tümünün veya bir bölümünün geçersiz olduğu tespit edilen defter ve belgeler yönünden, ayrıca geçersizlik fiilleri için idari para cezası uygulanmıyor. Bu gibi işverenler için yalnızca geç ibraz nedeniyle işyerinin büyüklüğüne göre 3, 6 veya 12 asgari ücret tutarında ceza kesilmekte.

 

Keza yukarıda belirttiğimiz fiilerinde birden fazla kez veya bir arada işlenmesi halinde dahi üst sınır geçerli…

 

Tam Olarak Teslim Etmezseniz Ceza Çıkar

 

Şunun özellikle altını çizmek gerekiyor: SGK müfettişi/denetmeni tarafından ibrazı istenilen belge ve defterleri eksik ibraz etmek, aynen hiç ibraz etmek gibi ceza getiriyor.

 

Başka bir deyişle SGK tarafından istenilen her türlü belgeyi tam olarak ve eksiksiz ibraz etmelisiniz.

 

Örneğin yevmiye defteri ve defter-i kebiri ibraz eder ama müfettişçe/denetmence istenmiş olmasına rağmen bordroları yahut da muhtasar beyannameyi ibraz etmez iseniz sanki hiç ibraz etmemişsiniz gibi ceza kesilmekte.

 

Keza örneğin 2015 Şubat ve Mart aylarının defterleri istenilmiş de siz de yalnızca Şubat’ı teslim eder Mart’ı teslim etmez iseniz denetmen/müfettiş tarafından istenileni tam olarak yerine getirmemiş sayılıyorsunuz.

 

Bu nedenledir ki, size SGK’dan gelen yazıyı çok iyi okumanız, istenilen her türlü belgeyi eksiksiz götürmeniz gerekiyor.

 

Son olarak, defterinizin hangi ayı istenilirse istenilsin meşruhat sayfasının (noter mühür ve onay sayfasının) da mutlaka ibraz edilmesi gerektiğini hatırlatalım. Bu sayfa defterin geçerli olup olmadığının kontrol edilebilmesi için gerekli.

 

SGK cezalarına muhatap olmamak için burada yazdıklarımıza aman dikkat edin, bu yazımızı başucunuzdan ayırmayın… 

 

---

 

Kıssadan Hisse

 

“Akıllı bir adam yalnız kendi tecrübelerinden, çok akıllı bir adam başkalarının da tecrübelerinden yararlanır.”

 

Çin Atasözü

(Kaynak: Memur Haber | 11.06.2015)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.