İzmir’den okurumuz Nurettin Afacan soruyor: “Bünyamin bey, market işletiyorum. SGK’dan bana bir yazı geldi, 2015 yılının defterlerimizi götürmemizi istiyor. SGK denetmeninin imzası var. Bir açıklama yazmamışlar yazıda, neden istemişlerdir, defterleri götürmeli miyim? 2015 yılının defterini yazdırmamış muhasebeci daha, götürmesem olur mu? Bana bir ceza çıkar mı?”
Sayın okurum, son söyleyeceğimizi ilk söyleyelim: Aman ihmal etmeyin, ibrazı talep edilen dönemleri yazdırın ve defterinizi mutlaka SGK’ya ibraz edin.
Zira sizden defter ibraz etmenizi isteyen SGK denetmeni/müfettişinin size idari para cezası kesmeye de yetkisi var.
Hem de SGK’nın para cezaları ağırdır, asgari ücrete endeksli olduğu için de sürekli olarak her yıl da artar.
Peki, SGK’ya defter ve belgelerinizi ibraz etmeniz neden zorunlu, ne kadar ceza alma riskiniz var, ne yapmanızı tavsiye ederiz? Tüm okurlarımızı bilgilendirecek şekilde, ayrıntılı olarak açıklayalım.
SGK’nın Para Cezaları Ağırdır
2008 yılında yapılan sosyal güvenlik reformu sonrasında ülkemizdeki sosyal güvenlik sistemini yönetmek üzere Sosyal Güvenlik Kurumu SGK kuruldu.
SGK hem sigortalılığı sağlama, hem emeklilik, hem de hastanelerden yararlanacak sigortalıları belirleme konusunda tek yetkili otorite.
Sağlıktan emekliliğe, emzirme ödeneğinden iş kazaları sonrasında bağlana gelirlere kadar 78 milyonun yaşamını doğrudan ilgilendiren hizmetler üreten SGK’nın işlerini düzgün yapabilmesi için de yasal yükümlülükleri yerine getirmeyenlere ağır yaptırımlar getirildi.
Kanun ile SGK’nın idari para cezaları yüksek tutuldu ve prim alacaklarının tahsil edilmesi için yetkileri güçlendirildi. Dahası SGK’nın para cezaları asgari ücrete endekslendiği için her yıl sürekli olarak artıyor.
Kanun ile getirilen bu yetkilerin ve ağır para cezalarının temel nedeni ülkemizde sigortalılık sisteminin düzgün işlemesinin istenilmesi.
SGK’ya kanunun getirdiği geniş yetkilerden biri de SGK’ca defter ve belgelerinizin istenilmesi hakkı…
SGK Müfettişi/Denetmeni Defterlerinizi İsteyebilir
Öncelikle, işverenlerden defter ve belgelerini hangi SGK görevlilerinin isteyebileceğini açıklayalım.
Kanuna göre SGK’nın denetim ve kontrolle görevli iki memur kadrosu var: SGK Müfettişleri ve SGK Denetmenleri. Her ikisi de sosyal güvenlik mevzuatına göre denetim yapıyorlar, iş kanunu yönünden de yetkileri var.
Bu denetim elemanları yasal olarak sizlerden her türlü bilgi ve belgeyi talep etme hakkına sahip. Buna resmi defterleriniz de dahil…
Bu denetim elemanları yaptıkları denetimler sırasında gerek duyarlar ise işverenlerin, sigortalıların ve üçüncü kişilerin yevmiye, defter-i kebir, bilanço, karar defteri, envanter gibi resmi defterlerini ve fatura, irsaliye, bordro, muhtasar beyanname gibi her türlü belgesini ibraz etmesini isteyebiliyor.
Müfettişin/denetmenin ibrazını istediği her türlü belgeleri tam olarak ibraz etmez iseniz ise idari para cezası alabiliyorsunuz.
Onbeş Günlük Süreniz Var
SGK denetmeni/müfettişi sizden bir belge veya defter almak istiyorsa mutlaka size 7201 sayılı Tebligat Kanununa göre tebligat çeker.
Postacı tarafından size getirilen tebligat zarfına postacının vurduğu mühür tarihi size tebliğ yapılan zaman olarak kabul edilir.
O günden başlamak üzere onbeş gün içerisinde mücbir bir sebep olmaksızın istenilen tüm belgeleri tam olarak ibraz etmeniz gerekir. Bu onbeş günlük süreyi parmak hesabı saymalısınız, tam onbeşinci gün istenilenleri teslim etmelisiniz.
Eğer ibrazın son günü hafta sonuna veya resmi tatile denk gelir ise ibraz süresi ilk iş gününe uzamakta.
Ama onbeşinci gün işgünü olmasına karşın istenilen defter ve belgeleri tam ve eksiksiz olarak SGK’ya ibraz etmez iseniz yasaya aykırı davranmış oluyorsunuz, para cezası riskine giriyorsunuz.
Ne Kadar Ceza Kesiliyor?
SGK’ya defter ve belgelerinizi ibraz etmemiz halinde size kesilecek ceza tutarı işyerinizin büyüklüğüne göre değişiyor.
Bilanço esasına göre defter tutmak zorunda olan büyük işyerleri için 12 asgari ücret tutarında ceza kesilmekte.
Yevmiye defteri, karar defteri gibi diğer defterleri tutmak ile yükümlü olan işverenlere ise daha az, 6 asgari ücret tutarında para cezası uygulanıyor.
Eğer herhangi bir kanuna göre defter tutmak ile yükümlü değilseniz bu kez size uygulanacak ceza ise 3 asgari ücret tutarında.
Bu ceza, onbeş günlük ibraz süresinin dolduğu gün geçerli olan asgari ücrete göre belirleniyor. Bu nedenledir ki ceza tutarları 1 Ocak ve 1 Temmuz tarihlerinde artıyor.
---
SGK’ca istenilen defter ve belgelerin ibraz edilmesi çok önemli bir konu. Önemli olduğu kadar da ayrıntılı…
Burada akla gelen önemli bir husus bu defter ve belgelerin ibraz edilmesi sonrasında incelemenin nasıl yapılacağı. Keza SGK’ca istenilen defter ve belgelerin ibraz edilmesi sonrasındaki incelemede hangi cezalar çıkabilir, bu da sıkça soru aldığımız bir konu…
Ayrıntılı olan bu konuyu anlatmayı, bir sonraki yazımıza bırakalım.
---
Kıssadan Hisse
“Bir şeyi yapmak isterseniz, bir yolunu bulursunuz. İstemezseniz, bir bahane bulursunuz.”
— Jim Rohn
(Kaynak: Memur Haber | 08.06.2015)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.