Emeklilikte yaşa takılanlar samimi iseler son sözü söylerler,samimi değilseler artık yapılacak fazla da bir şey yok.
Çözüm yolları tıkanarak yola devam edeceklerdir.
Bugünlerde en çok EYT dediğimiz grup ısrarla yasal düzenleme olur mu olmaz mı diye sıklıkla soruyorlar.
Bu işin olur yada olmazına kendileri karar verirler.
Bizler ne söylersek söyleyelim.
Bana kalırsa bu işin ortak çözüm yolları bulunur ,alternatif projeler üretilir,dengeler bozulmadan olması gerekli diye düşünüyorum.
NEDEN EMEKLİLER YAŞA TAKILDI
08/09/1999 tarihli Resmi Gazete Çarşamba günü yayınlandığında çalışanların emeklilik hakları iler ki yıllara ertelenmişti.
Üstelik bu kanun değişikliği deprem enkazının kalkmasını beklemeden alel acele hazırlanmıştı.
Eski Sigortalılar (SSK, Emekli Sandığı, Bağ-Kur ) mensupları artık geç emekli olacaklardı.
Böylecene 506, 5434,1475,2925,2926 Sayılı Kanunlara Eklenen Geçici Maddeler ile emeklilik tarihleri ileriye öteleniyordu.
Böylecene yaşa takılan emeklilerin mağduriyet senaryosu yazılarak film vizyona sokulmuş oldu.
Bu işin asıl mağdurları ise iş güvencesi olsa bile piyasa koşullarında çoğu kurumsal işyerlerinde çalışmayan işçileri vuruyordu.
Bir çoğu iş ve çalışma koşullarında piyasadaki daralmalardan dolayı işten çıkarılıyor yada işlerini kaybediyorlardı.
Ekonomik yönden güçsüz olan bu kesim için asıl tehlike çanları, artık ilerleyen yaşlarda yaptıkları iş başvurularına karşı yüzlerine kapatılan kapılar olmaktadır.
Bağ-Kur ve Emekli Sandığına tabi çalışanlar yaş şartları ileri tarihi atılsa bile iş güvencesi olarak,
a.)Bağ-Kur’luların kendi işyerleri olması,
b.) Devlet Memurları için 657 sayılı Kanunun sağladığı imkanlardan dolayı işçilere göre avantajlı konumda oluyorlardı.
İşçiler 40 yaşından sonra kalifiye olsalar da kaybettikleri işlerindeki benzer eşit işe girseler bile ,düşük ücretle çalışmaya mecbur kaldıklarından ileride alacakları emekli aylıkları düşük kalma tehlikesi de ayrı bir handikap oluşturuyordu.
‘’Yaşınız Genç Emekli Olamazsınız, Yaşlısınız Sizi İşe Alamayız’’
Emeklilikte yaşa takılanlar İş-Kur’a kayıtlı olsalar da , gençler karşısında yenik durumda kalmışlardı.
Teşvikle ilgili çıkarılan kanunlarda istihdam anlamında genç işsizi kapsar iken, orta yaşlılara ait bir istihdam teşviği olmadığı için tercih sebebi de olmuyorlardı.
Krizlerle birlikte artık onlar iş isteseler bile işsiz kalmaya razı olmuşlardı.
08/09/1999 tarihinde çıkan kanununa muhalefet yapan siyasi irade Anayasa Mahkemesine Geçici Maddeleri taşıyarak haklı buldular ,kanunda yapılan son düzenleme ile 23/05/2002 tarihinden itibaren kademeli emeklilik aşağıdaki şekli ile uygulamaya konulmuştur.
Kadınlar kademeli emeklilikte en erken 08/09/1981 giriş tarihine göre 38 yaşında 5000 gün,09/09/1981 tarihinden sonra giriş tarihine göre 40 yaşında 5000 gün ile emekli oluyordu.1 gün bile emekliliği 2 yaş ileri tarihe atılıyordu.
40 yaş sigortalı giriş tarihlerine göre kademelendiriliyor 56 yaşına kadar erteleniyor.
Prim ödeme günü ise 5000 gün başlanarak her kademeye göre 75 gün artar mantığı ile 5975 güne kadar ilerliyor.
Bu arada sigortalılık süresi 20 yıl olarak aranıyor.
Erkek sigortalılar için 08/09/1976 tarihinden önce işe girişi olanlar 25 yıl 5000 gün ile yaşa takılmadan emekli oluyordu.
09/09/1976 tarihinden sonra ilk defa sigortalı olanlar için 25 yıl 44 yaş 5000 gün ile emekli olur iken, kademe sistemi ile 08/09/1999 arası işe girenler ise 44 yaş ve 58 yaş arasında 25 yıl sigortalılık süresi her kademe arasında 75 gün artarak 5975 gün ile emekli oluyor.
15 yıl 3600 gün ile emekli olmada ise Kadın en erken 50 ise en geç 58 yaşına kademelendiriyor.
Erkek de ise 55 yaş ile erken emekli olmasına karşı kademe ile 60 yaşına kadar emekli oluyor.
Engellilerde kademeli emeklilikten nasibinin alıyor.
15 yıl 3600 gün kriteri engelli derecesine göre 18 yıl 4000 gün yada 20 yıl 4400 güne kadar çıkıyor.
Mağdurlar neden seslerini duyurma ihtiyacı duydular.
‘’Yaşınız Genç Emekli Olamazsınız, Yaşlısınız Sizi İşe Alamayız’’
Devlete başvurduklarında emeklilikleri, yaşları gelmediği için emekli olamıyor, iş başvuruları ise yaşlı oldukları için ret görüyordu.
YAŞADIKLARI SOSYAL-PSİKOLOJİK SIKINTILAR
ERKEKLER
Çalışan eşlerinin ellerine bakmaları ,
Çocuklarını okula gönderdiklerinde okul harçlığı verememeleri,
Evlerinin ihtiyaçlarını karşılayamamaları,
Kira, su elektrik, doğal gaz paralarını ödeyememeleri gibi sıkıntılardan dolayı yaşam ile ölüm arasında gidip geliyorlar.
Ağır Psikolojik Travmalar,buna bağlı sağlık sorunları
KADINLAR
Boyunları bükük çocuklarına bir bayramlık elbise alamamanın burukluğu,
Ev ekonomisine katkı da bulunamamak,
Etsiz tencere kaynatmak,
Sabah kahvaltılarına en ucuzundan peynir bulamamak,
Okula giden çocuklarının beslenme çantalarına yeterli gıda koyamamak,
Semt pazarlarından akşam saatlerinde pazarcıların çöp olarak bıraktıkları sebze, meyveleri toplamak.
Hastalıklar ve yoksulluğun yüklediği psikolojik travmalar.
ÇOCUKLAR
Aile ekonomisine katkı adına Çocuk ve Gençlerin kötü koşullarda çalışması,
Yetersiz Beslenme,
Kötü yaşam koşulları,
Yoksulluk sonucu suça itilme oranında artış,
Psikolojik sorunlar ve saldırgan davranışlar
GSS ÇİLESİ
İşsizlik, parasızlık üstüne üstlük GSS biriken borçlar ile de başlarının ağrımasıdır.
EMEKLİLİKTE YAŞA TAKILANLAR SON SÖZ İLE BUNU BAŞARIR
ÖNERİLERİMİZ
İşsizlik sigortasından bir fon oluşturularak iş bulamayan İş Kur’a kayıtlı olan yaşa takılanlar için belli bir dönemi kapsayan ek işsizlik ödemeleri yapılır.
İş-Kur tarafından iş kurmaları için kredi verilir. Kredi ile iş kuranlardan istememeleri halinde Uzun Vadeli Sigorta Kollarından prim alınmaz(Bağ-Kur Şartı oluşmaması adına) Kısa Vadeli Sigorta Kolları Primi ,GSS primi ödemelerine imkan sağlanır. Vergi muafiyeti verilir.
Emeklilik de yaşa takılanlar için istihdam eden işverene teşvikte verilir.
Emekli sürelerinin yarısını dışarıdan maaş almadan bekleyenler için geriye kalan süreler için belli bir oran da maaş bağlanır. İleride bağlanacak emekli maaşlarından uzun vadede faizsiz olarak tahsil edilir. GSS primleri ise alınmaz.
Burada tek şart olarak maaş alınan dönemde kontrol esnasında çalışmanın tespiti halinde yersiz ödemenin ileride bağlanacak maaşlardan geri alınmasıdır.
Bu alanda beyin fırtınası yapmaları halinde SGK hesap sistemini alt üst etmeden bir çözüm yolu bulunur.
a.)Emeklilikte yaşa takılanların maddi sorunlarının çözülmesi ekonomiyi canlandırır.
b.)Yetim Kız çocukları anlaşmalı boşanma yapmaz.
c.)Sosyal Patlamaların önüne geçilir.İntihar vakaları azalır.
ç.)Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile ortak hareket edilir..
d.)Çocuk ve Genç İşçi Sömürüsü önlenir.
e.)Gıda Bankacılığı devreye sokulur.
f.)Eğitim yardımlarında ayrıcalık tanınır.
g.)İş Kur ile birlikte ortak projeler üretilir.
h.)Sanatkar olanlara yönelik sosyal projeler.
Kısaca EYT durumunda olanlara çözümlü projeler üretilir.Bunlar yapılırken taraflar arasında bir komisyon oluşturulması , STK işbirliği içinde ,ÇSGB bağlı SGK,İŞ KUR katılımı,Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığınca oluşan protokolla çözüm önerileri gelişir.
(Kaynak: alitezel.com | 27.05.2015)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.