Doç. Dr. Hakan ÜZELTÜRK - Mobil iletişimde vergi senaryoları

Geçen yazımızda cep telefonlarındaki vergi komedisinden bahsetmiştik. İletişim vergileri incelendiğinde örneğin cep telefonları üzerindeki vergiler mükelleflere çok ağır bir yük getirmektedir. GSMA verileri esas alınarak yapılan hesaplamalarda aylık 30 dakika kullanım ve dakika birim fiyatı 2006 senesi olarak 18.4 yeni kuruş alındığında hizmetin aboneye maliyetinin oranı yüzde 148 olmaktadır. Bu kadar ağır bir sonuç bu sektörün önünde ciddi bir engel teşkil etmektedir. İletişim çağının geleceğe etkileri düşünüldüğünde bu konuda hemen önlem alınması gerekmektedir.

Sektörde gerekli vergi düzenlemelerin yapılması halinde vergi gelirlerinin de artacak olması sebebiyle bütçe görüşmelerinin öncesinde bazı fikirler faydalı olabilecektir. Deloitte ve GSMA tarafından hazırlanan Rapor bünyesinde yer alan rakamlar ve varsayımlar 2006 yılından itibaren 2010 yılı temel alındığında mobil iletişim kapsamında yapılacak değişikliklerin genel etkilerini göstermektedir. Buradan Türkiye ile ilgili bazı sonuçlar da çıkarılabilecektir. Zaten vergi politikaları belirlenirken bu tür araştırma bilgilerine ihtiyaç duyulması doğaldır.

Bu varsayımlardan birisinde biraz daha vurucu olması bakımından KDV ve gümrük/bağlantılı vergiler dışındaki vergilerin kaldırılması öngörülmektedir. Bu kapsamda bir önceki yıla nazaran yapılacak yüzde 90 oranında bir indirim olması durumunun 16 ülke üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Bu senaryonun Türkiye üzerindeki etkisi incelendiğinde abone sayısı yüzde 1'e yakın artmakta, üç yıllık dönemde cihaz satışları bundan önemli ölçüde etkilenmekte ve kullanım yaygınlığı da iki katına çıkmaktadır.

Bu senaryonun merak edilecek bir diğer sonucu da bu tür bir vergi indiriminin gelirler üzerindeki etkisidir. Elde edilecek gelirler bakımından mutlaka bir azalma söz konusu olmaktadır. Bu azalmanın yüzdesi bakımından örnek 16 ülkenin 14'ünde oran -yüzde 0.6'nın altında kalırken Yunanistan ve Türkiye bakımından oran biraz daha yüksek çıkmaktadır. Türkiye bakımından oran -yüzde 1.8 civarındadır. Burada indirimin yüzde 90 ve üzeri olduğu unutulmamalıdır. Bu sebeple yapılacak hesaplamalarda daha farklı ve kademeli senaryolar da geliştirilebilecektir. Böylece hem vergi gelirlerindeki düşüş azaltılabilecek hem de sektörün önü açılabilecektir.

Hükümetin şu anda gündeminde olduğu belirtilen özel iletişim vergisindeki yüzde 5'lik bir indirim sektör ihtiyaçlarını karşılamaktan oldukça uzak gözükmektedir. Abone sayısı, kullanım zamanı, yaygınlık, cihaz sayısı dikkate alınarak yapılan hesaplamalar yüzde 5'lik indirim uzun vadede vergi gelirlerinde artışa sebep olabilecektir. Bu nedenle bu unsurların her biri tek tek ele alınıp değerlendirilmeden bir sonuca varmak yanıltıcı olabilir.

Öncelikli olarak cep telefonları üzerindeki vergi ve benzeri mali yüklerde ne gibi düzenlemelerin yapılması gerektiği ve bunlardan en fazla sektöre faydalı olabilecek düzenlemenin ne olduğu konusunda 2006 senesinde yapılan çalışmalarda şu sıralama ortaya çıkmaktadır:

1. Telsiz ruhsatname ücretinin kaldırılması

2. Yeni tesiste alınan özel iletişim vergisinin kaldırılması

3. Telsiz kullanım ücretinin kaldırılması

4. Özel iletişim vergisinin kademeli olarak düşürülmesi

Görüldüğü üzere özel iletişim vergisi oranının bırakın tamamen kademeli olarak bile düşürülmesinin etkisinin önemi diğer önerilerden sonra gelmektedir. Geçen yazımızda 2006 örnekleriyle uyumlu olması bakımından 24.15 olarak yer verdiğimiz yeni tesiste alınan özel iletişim vergisi 2007 senesinde 26 YTL olarak uygulanmaktadır. Dolayısıyla vergi yükü her geçen gün artmaktadır.

Yukarıdaki sıralama dikkate alınarak bazı vergi önlemleri hayata geçirilebilirse kullanıcılar üzerindeki yüzde 148'lik yük 2012 yılında yüzde 39'a gerileyecektir. Bu durum ekonomik büyümeye ve vergi gelirlerindeki artışa olumlu yönde etkili olacaktır. Bütün bu vergi düzenlemeleri planlanırken iletişim çağında olduğumuz ve iletişimin de dünya ile rekabet olduğu unutulmamalıdır.

(Kaynak: Dünya Gazetesi | 21.09.2007)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.