Memurların Tasfiye Olan Hizmetleri Nasıl Canlandırılır? / Şevket Tezel

 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu kapsamında çeşitli adlarla ödenecek paralardan; hak kazanıldığı tarihlerden itibaren beş yıl sonuna kadar alınmayan veya yazı ile müracaat edilerek aranmayanlar Sandık lehine zamanaşımına uğruyordu.

5-10 yıl arası hizmet var iken Emekli sandığı iştirakçiliğinden ayrılanlar beş yıl içinde hangi kapsamda olursa oldun sigortalılığa başlamaz iseler Emekli Sandığı hizmetleri tasfiye olmuş sayılıyordu.

Bu hizmetlerin canlanması ve hizmet olarak kullanılabilmesi için keseneklerinin yeniden ödenmesi gerekiyordu.

Bedelsiz İhya 2008’de Başladı

5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesine göre işte bu hizmetler “Kesenek veya toptan ödemeleri zamanaşımına uğramış olması nedeniyle hizmetleri tasfiye edilmiş olanların, tasfiye edilmiş süreleri bu Kanuna göre birleştirilecek hizmetlerden kabul edilir” hükmü gereği ihya edilmeden hizmet sayılmaya başlanmıştı.

Eski Aylıklarda İhya Nasıl Olacak?

Ekim 2008 tarihi itibariyle bu hak getirildiği için Ekim 2008 tarihinden önce tahsis talebinde bulunup aylık bağlama işlemleri sonuçlandırılan veya henüz sonuçlandırılmamış olan sigortalıların bu hizmetleri tahsis talep tarihinden sonra geçerli olduğundan aylık bağlama işleminde dikkate alınmıyor. Ekim 2008 tarihinden önce talepte bulunarak emekli olanlar için bu hizmetlerin değerlendirilmesi -aylığın kestirilip normal çalışan olarak bir süre çalıştıktan sonra yeniden talepte bulunması- halinde mümkün.  

Örneğin tasfiye olan 7 yıllık Emekli Sandığı hizmetini ihya edip ilave ettirmeden diğer SSK günleriyle 2007 yılında emekli olan bir SSK emeklisi 2000 yılı öncesinde bulunan bu 7 yıllık hizmetini ekleterek emekli olmak istiyorsa aylığını kestirip kısa bir süre çalıştıktan sonra yeniden tahsis talebinde bulunması gerekiyor. 

Kimler İhya İçin Para Ödemeli?

5-10 yıl arası hizmeti bulunup ayrıldıktan itibaren geçerli beş yıl boyunca sigortalılık kapsamına girmeyenlerin tasfiye olan hizmetleri için ihya ödemeye gerek yok ise de diğer bazı tasfiye durumlarında ihya borcu ödemek gerekiyor. Özellikle kesenek iadesi alanlar veya toptan ödeme alanlar daha sonra fikir değiştirip emekli olmak isterlerse parasını alarak tasfiye ettikleri bu hizmetlerini yeniden canlandırmaları mümkün bulunuyor.  

1 Ekim 2008 tarihinden önce Emekli Sandığı iştirakçisi olup da bu tarihten sonra 4/1-a (SSK) veya 4/1-b (Bağ-Kur) sigortalılıkları kapsamında sigortalılıkları kapsamında sigortalılığı

bulunmayanlardan;

a) Re’sen, sicilen, malulen veya yaş haddinden emekliye sevk edilenlerden hizmet

sürelerinin aylık bağlanmasına yetmemesi nedeniyle tarafına toptan ödeme yapılmak suretiyle

hizmetleri tasfiye olanların,

b) Kesenek iadesi yapılmak suretiyle hizmetleri tasfiye olanların,

c) İstifa etmek suretiyle görevinden ayrılanların,

d) Toptan ödeme aldıktan, kesenek iadesi aldıktan veya istifa ettikten sonra ölenlerin dul ve yetimlerinin,

borçlandırılacak veya ihya edilecek hizmetleri ile birlikte 5510 sayılı Kanuna göre aylığa hak kazanmaları ve 5434 sayılı Kanuna (mülga hükümleri dahil) göre aylık bağlanması şartlarını taşımaları halinde borçlanma ve ihya işlemlerinin yapılması mümkün bulunuyor.

İade Alınmışsa Ödeme Gerekli

Kesenekleri iade edilmek veya toptan ödeme yapılmak suretiyle hizmetleri tasfiye olanlar ile borçlanma yapanların bu hizmetleri ihya ve borçlanma için gerekli paranın yatırıldığı tarihten itibaren geçerli hizmet olarak dikkate alınması mümkün.

Örneğin 5434 sayılı Kanuna tabi çalışmakta iken 20.08.1999 tarihinde vefat eden ve söz konusu tarih itibariyle 9 yıl hizmeti bulunan iştirakçinin iki çocuğuna yetim aylığı bağlanmış, eşine ise hizmetinin aylık bağlamaya yetmemesi nedeniyle toptan ödeme yapılmıştır. 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi uyarınca eşinin yazılı müracaat etmesi halinde toptan ödeme yapılan hizmetinin ihya işleminin yapılması gerekiyor.  

İhya Aylık Bağlatabilir

Örneğin yine 5434 sayılı Kanuna tabi çalışmakta iken 3 yıl 6 ay hizmeti var iken vefat eden bir memurdan dolayı ölüm toptan ödemesi yapılmış ise askerlik borçlanması ile beş yıllık asgari süre tamamlanabileceğinden eşin askerlik borçlanması yapması ve 3 yıl 6 aylık sürenin ihya borcunu ödemesi halinde dul ve yetim aylığı bağlanabilecek. Bu durumda ihya işlemlerinin yapılabilmesi için aylık bağlanması talebi yeterli olup ayrıca ihya talep dilekçesi gerekmiyor. Buna mukabil borçlanma işlemlerinin yapılabilmesi için ise borçlanma talep dilekçesi gerekiyor. 

(Kaynak: alitezel.com | 13.05.2015)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.