Seçim Öncesi Son Torbadan Çalışan ve Emeklilere Neler Çıktı? - 4 / Şevket Tezel

 2015 yılı Genel Seçimleri öncesi son ve son 4 yılın en önemli torba kanunu olan 6645 sayılı Torba Kanun TBMM’de 04.04.2015 tarihinde kabul edilmiş, henüz RG’de yayımlanmamış bulunuyor. Cumhurbaşkanının onayından sonra RG’de yayımlanacak olan bu Torba Kanunun çeşitli yönlerini önceki üç yazımızda ele almıştık. Bugün de bu hacimli ve önemli hususlar içeren konuya devam ediyoruz.

Maden İş Kazalarında Ölenlerden Dolayı Ölüm Aylığında Kolaylık

4857 sayılı İş Kanunun yürürlük tarihi olan 10/6/2003 (dâhil) tarihi ile Ermenek maden iş kazasının gerçekleştiği 28/10/2014 tarihi arasında kömür ve linyit madenlerinin yer altı işlerinde meydana gelen iş kazası sonucunda ölen sigortalının; genel sağlık sigortası primi dâhil kendi sigortalılığı nedeniyle prim ve prime ilişkin her türlü borçları terkin edilecek ve ölüm tarihinde sigortalıya ilişkin şartlar aranmaksızın hak sahiplerine aylık bağlanacak.

Gelir ve aylıkların hesaplanması ile hak sahiplerine paylaştırılmasında sigortalının ölüm tarihinde yürürlükte olan Kanun hükümleri esas alınacak. Yani sigortalının ölümü 01.10.2008’den önce vuku bulmuşsa 506 sayılı Kanun, sonra olmuşsa 5510 sayılı Kanun hükümlerine göre dul-yetim aylıkları bağlanacak.

Kömür ve linyit madenlerinin yer altı işlerinde meydana gelen iş kazası sonucunda ve 2008 Ekim ayı başından önce ölen sigortalının hak sahibi eş ve çocuklarından artan hisse bulunması hâlinde ana ve babaya 506 sayılı Kanunun mülga maddelerindeki, bu tarihten sonra ölen sigortalının ana ve babasına ise çocuklarından dolayı aylık bağlanacak diğer ana-babalar için aranan “her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirinin asgari ücretin net tutarından daha az olması” ve “diğer çocuklarından hak kazanılan gelir ve aylıklar hariç olmak üzere gelir ve/veya aylık bağlanmamış olması” şartları aranmaksızın gelir ve aylık bağlanacak.

Geriye dönük beş yıllık hakkın önü kesilmiş

Bu madde kapsamında yazılı istekte bulunan hak sahiplerinin gelir ve aylıkları, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden ay başından başlatılır ve bağlanan gelir ve aylıklar için geriye yönelik herhangi bir ödeme yapılmayacak. Yani ölüm aylıklarında ölüm olayı geçmişte olmuşsa geriye doğru beş yıl bu aylıklardan yararlanmak mümkün olduğu için 10.06.2003-28.10.2014 tarihleri arasında ve sadece maden iş kazalarında ölenlerden dolayı daha önce 5 yıl sigortalılık süresi ve 900 gün şartlarını sağlamadığı gerekçesiyle aylık alamayanlara tanınan bu haktan dolayı geriye doğru beş yıla kadar aylık talebinin önüne geçilmesi amaçlanıyor.

Engelli İşçiye Nakil Kolaylığı

Kamu kurum ve kuruluşlarında sürekli işçi kadrosunda görev yapan ve ilgili mevzuatına göre alınan sağlık kurulu raporunda en az yüzde kırk oranında engelli olduğu belirtilen işçiler ile ağır engelli raporlu eşi veya bakmakla yükümlü olduğu birinci derece kan hısımları bulunan işçiler, engellilik durumundan kaynaklanan gerekçelere dayalı olarak kurum içinde yer değiştirme talebinde bulunabilecekler.

Bu kapsamdaki talepler kamu kurum ve kuruluşlarının kadro imkânları ve teşkilat yapıları dikkate alınarak karşılanacak, yani her isteyenin nakli hemen gerçekleştirilmeyecek.

İşçinin kendisinin veya birlikte yaşadığı eşi ve bakmakla yükümlü olduğu çocuklarının engellilik durumunun tedavisi sebebiyle kurum içinde yer değişikliği talep etmesi hâlinde, yer değiştirme suretiyle atama yapılacak yerin, işçinin ve bu fıkra kapsamındaki yakınlarının engellilik durumuna uygun olması da şart olacak.

Engellilik durumu devam ettiği sürece kurum ve kuruluşlarca isteği dışında işçinin görev yeri değiştirilmeyecek.

İşçinin engellilik durumu ortadan kalkarsa da artık hakkında genel hükümler uygulanmaya başlanacak. 

Bazı Geçici Görevlerde Taşıt Kullanımında Esneklik

Vazife yapmakta oldukları kurumlarına ait teftiş, denetim, inceleme veya soruşturma amacıyla memuriyet mahalli dışına görevlendirilenlere, bu mahaller içindeki görevlerine ilişkin kurumlarınca taşıt sağlanamaması hâlinde yol masrafı; acil ve zorunlu hâllerde taksi ücreti olarak ödenebilecek, diğer durumlarda ise mutat taşıt ücreti üzerinden ödenecek.

Ancak bu amaçla verilecek yol masrafı her gün için, müstahak oldukları gündelik tutarını aşamayacak. Bununla birlikte memuriyet mahalli dışında, takip edilmesi gereken yolun dışında bir yoldan veya kullanılması gereken taşıt aracından başka bir araçla yolculuk yapılmasının işin aciliyetine veya gereğine göre zorunlu olması hâlinde ise bu yol ve taşıt aracına ilişkin yol masrafı gerçek masraf üzerinden verilebilecek.

İş Güvenliği Uzmanına Yetki Artırımı (!)

İş Güvenliği Yasasında yapılan değişiklikle iş güvenliği uzmanlarının etkisi artırılmaya çalışılıyor. Buna göre iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili konularda rehberlik ve danışmanlık yapmak üzere iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi kendisini çalıştıran işverene görev aldığı işyerinde göreviyle ilgili mevzuat ve teknik gelişmeleri göz önünde bulundurarak iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili eksiklik ve aksaklıkları, tedbir ve tavsiyeleri belirleyecek ve bunu işverene yazılı olarak bildirecek.

İşveren tarafından gerekli tedbirlerin alınmaması hâlinde, Bakanlığın yetkili birimine şikayet edecek. Bu bildirimden dolayı işvereni tarafından işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanının iş sözleşmesine son verilemeyecek ve bu kişiler hiçbir şekilde hak kaybına uğratılamayacak. Aksi takdirde işveren hakkında bir yıllık sözleşme ücreti tutarından az olmamak üzere tazminata hükmedilecek.

Başından beri söylediğimiz iş güvenliği ve uzmanının maaşının bizzat işveren tarafından verilmeyip fondan karşılanması ve işverenin de ücreti fona ödemesi biçimi uygulanmadığı için ortaya çıkan etkisizlik sorununun böyle de çözülmeyeceği açık.

Dostlar Alışverişte Görsün

Çok tehlikeli sınıfta yer alan ve ihale ile alınan işlerde; teknolojik gelişme, iş gücü kapasitesinin artırılması, üretim metotlarında yenilik gibi bir kısım unsurlar sağlanmadan üretim ve/veya imalat planlarına, iş programlarına aykırı hareket edilerek üretim zorlaması nedeniyle hayati tehlike oluşturacak şekilde çalışma biçimleri, işin durdurulma sebebi sayılacak. İşyerinde durdurulan işlerde izinsiz çalışma yaptıran işveren veya işveren vekillerine üç yıldan beş yıla kadar hapis cezası verilecek.

Somut verilere dayanması zor ve zamanında tespiti mevcut oldukça oldukça güç olan bir durum tespitine dayalı bu düzenlemenin pratikte uygulanabilirliğini ise zayıf görüyoruz.

Ölümlü İş Kazası İhale Yasağı Getirecek

Yasadaki olumlu maddelerden biri de bu. Ölümlü iş kazası meydana gelen maden işyerlerinde kusuru yargı kararı ile tespit edilen işveren, mahkeme tarafından iki yıl süreyle kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanacak.

(Kaynak: alitezel.com | 15.04.2015)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.