Buluşlara Tanınan Vergi Teşvikleri / Akif Akarca ,Dr.Mehmet Şafak

 Daha önce 30 Ocak 2014 tarihli DÜNYA'da yayımlanan “Torba Yasada Sınai Mülkiyet Hakları İçin Öngörülen Vergi Teşvikleri” başlıklı makalemizde Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde görüşülmekte olan Torba Yasa'da yer alan ve Türkiye’de gerçekleştirilecek buluşları ve bu buluşlara ilişkin yatırımları teşvik etmek amacıyla, bunlardan sağlanacak kazançlara tanınması öngörülen gelir, kurumlar ve katma değer vergisi istisnaları konusunda açıklamalar yapılmıştı. Bilindiği üzere; anılan düzenlemeler yasalaşmış olup, 6518 Sayılı Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 19 Şubat 2014 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Anılan Yasa ile 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 5/A maddesinden sonra gelmek üzere, “5/B Sınai Mülkiyet Haklarında İstisna” başlıklı madde eklenmiştir. Keza, anılan madde hükmünün uygulamasına yönelik açıklamaları içeren 8 Seri Nolu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğ Taslağı da Gelir İdaresi Başkanlığı'nın internet sitesinde yer almıştır. Bu yazımızda anılan düzenlemede yer alan “kazanç istisnaları” ele alınacaktır.
Anılan düzenlemeye göre; “Türkiye’de gerçekleştirilen”
- Araştırma,
- Geliştirme,
- Yenilik faaliyetleri,
- Yazılım faaliyetleri, neticesinde ortaya çıkan buluşların;
- Kiralanması neticesinde elde edilen kazanç ve iratların,
- Devir veya satışı neticesinde elde edilen kazançların,
- Türkiye’de seri üretime tabi tutularak pazarlanmaları halinde elde edilen kazançların,
- Türkiye’de gerçekleştirilen üretim sürecinde kullanılması sonucu üretilen ürünlerin satışından elde edilen kazançların patentli veya faydalı model belgeli buluşa atfedilen kısmının,
yüzde 50’si, 01.01.2015 tarihinden itibaren, kurumlar vergisinden müstesna tutulacaktır. Bu istisna, buluşa yönelik hakların ihlal edilmesi neticesinde elde edilen gelirler ile buluş nedeniyle alınan sigorta veya diğer tazminatlar için de uygulanacaktır.

Yurt dışında gerçekleştirilen araştırma, geliştirme ve yenilik faaliyetleri ile yazılım faaliyetleri neticesinde ortaya çıkan buluşlar için Türkiye’de Türk Patent Enstitüsü tarafından tescil edilmiş patent veya faydalı model belgesi alınmış olsa dahi istisna uygulamasından yararlanılamayacaktır.

İstisnanın uygulanabilmesi için;
a) İstisna uygulamasına konu buluşun, 24/6/1995 tarihli ve 551 sayılı Patent Haklarının Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname kapsamında patent veya faydalı model belgesi verilerek koruma altına alınan buluşlar arasında yer alması ve buluşa ilişkin incelemeli sistem ile patent veya araştırma raporu sonucunda faydalı model belgesi alınması,
b) İstisna uygulamasından yararlanabilecek kişilerin, 551 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci maddesinde belirtilen nitelikleri taşıması (patent veya faydalı model belgesi korumasından;
i) Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde ikametgâhı olan ya da sınai veya ticari faaliyette bulunan gerçek veya tüzel kişiler,
ii) Paris Anlaşması hükümleri dahilinde başvuru hakkına sahip kişiler ile iii- bu kapsam dışında kalmasına rağmen, Türkiye Cumhuriyeti uyruğundaki kişilere kanunen veya fiilen patent ve/veya faydalı model belgesi koruması tanıyan devletlerin uyruğundaki gerçek veya tüzel kişiler karşılıklılık ilkesi uyarınca yararlanabilmektedir) ve bu kişilerin patentli veya faydalı model belgeli buluşu geliştirme yetkisini haiz bulunması şartıyla, patent veya faydalı model belgesinin sahibi ya da patent veya faydalı model belgesi üzerinde tekel niteliğinde özel bir ruhsata sahip olması,
c) İstisnadan yararlanılacak ilk yıl, buluşun oluşturacağı katma değer dikkate alınarak devir veya satış halindeki değerinin tespitine yönelik Maliye Bakanlığı tarafından değerleme raporu düzenlenmesi,
gerekecektir.
(Tebliğ taslağının ekinde yer alan formata göre hazırlanacak ön değerleme raporuyla Maliye Bakanlığı'na müracaat edilecek ve bakanlıktan alınacak raporda yararlanılacak azami tutar kesinleştikten sonra istisnadan yararlanılabilecektir. Ancak, dileyenler bakanlığa sundukları ön değerleme raporlarındaki tutarı esas alarak da istisnadan yararlanmaya başlayabileceklerdir. Fakat bu durumda, istisnadan yararlanılan tutar bakanlıkça belirlenen azami tutarı aşmışsa, aşan kısma ait vergiler vergi ziyaı cezası ve gecikme faizi ile birlikte geri alınacaktır.)
• İstisna uygulamasına patent veya faydalı model belgesinin verildiği tarihten itibaren başlanılacak ve patent veya faydalı modele yönelik koruma süresi boyunca öngörülen istisnadan yararlanılabilinecektir. (1/1/2015 tarihinden önce alınan ve koruma süresi henüz dolmamış olan patent veya faydalı model belgelerine ilişkin buluşlardan 1/1/2015 tarihinden itibaren, kalan koruma süresince elde edilen kazanç ve iratlar için istisnadan yararlanılabilecektir.)
• Her bir mükellef tarafından yararlanılabilecek istisna tutarı değerleme raporunda belirtilen bedelin yüzde 50’sini, yararlanılabilecek toplam istisna tutarı ise değerleme raporunda belirtilen bedelin yüzde 100’ünü aşamayacaktır.
• Söz konusu vergi istisnası gelir vergisi mükellefleri için de uygulanabilecektir.
- İstisna şartlarının sağlanması kaydıyla, gerçek veya tüzel kişilerin tam veya dar mükellefiyete tabi olmasının istisna uygulanmasında bir önemi yoktur. Dar mükellef kurumların, Türkiye’de gerçekleştirdikleri araştırma, geliştirme ve yenilik faaliyetleri ile yazılım faaliyetleri neticesinde ortaya çıkan buluşları için patent veya faydalı model belgesi almaları halinde, bu buluşlarından elde edecekleri kazanç ve iratları için istisna hükümlerinden faydalanmaları mümkün olacaktır.
- İstisna uygulanması, bu kazançlar üzerinden vergi kesintisi yapılması gerekiyorsa bu kesintinin yapılmasına engel olamayacaktır. Ancak, madde kapsamında istisnadan yararlanan serbest meslek kazançları ile gayrimenkul sermaye iratlarına yönelik yapılacak vergi kesintileri yüzde 50 oranında indirimli uygulanacaktır. Örneğin gerçek kişilerin serbest meslek kazançlarında vergi kesintisi oranı normalde %20’dir, ancak serbest meslek kazancı bu madde kapsamında elde ediliyorsa vergi kesintisi oranı %10 olarak uygulanacaktır.
• Kazanç ve iradı kesinti yoluyla vergilenen ve beyanname vermesi gerekmeyen mükellefler
için indirimli vergi kesintisi en fazla 5 yıl süre ile uygulanabilecektir.
- Bu madde kapsamında istisna uygulamasından yararlanan mükellefler, 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu kapsamında yer alan istisna uygulamasından ayrıca yararlanamayacaklardır. Öte yandan, mükelleflerin, araştırma, geliştirme ve yenilik faaliyetleri ile yazılım faaliyetlerine ilişkin harcamalarının Kurumlar Vergisi Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında veya 5746 sayılı Kanunun 3 üncü maddesi kapsamında Ar-Ge indirimine konu edilmiş olması, bu faaliyetleri sonucu ortaya çıkan buluşlarından sağlanan kazançlar nedeniyle yukarıda açıklanan Kanunun 5/B maddesinde düzenlenen istisna uygulamasından yararlanmalarına engel teşkil etmeyecektir.

- Anılan istisnadan yararlanabilmek için vergi dairesine Yeminli Mali Müşavir Tasdik Raporu ibraz edilmesi gerekecektir.

(Kaynak: Dünya Gazetesi | 26.03.2015)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.