Resul KURT - Anayasa Mahkemesi'nden ağır ve yıpratıcı işlerde çalışanlara kolay emeklilik

Sosyal Sigortalar Kanunu ve T.C. Emekli Sandığı Kanunu kapsamında bulunan sigortalılardan bazı işlerde çalışanlara, kanun koyucu tarafından daha fazla yıprandıkları gerekçesiyle ek bazı kolaylıklar sağlanmıştır. Bu kolaylıklar, Sosyal Sigortalar Kanunu'nda "itibari hizmet" ve T.C. Emekli Sandığı'nda da "fiili hizmet zammı" ve "itibari hizmet" adı altında düzenlenmiştir. İtibari hizmet, bazı ağır ve yıpratıcı işlerde çalışanlara yöneliktir.

Bir sosyal güvenlik kurumu kapsamında bulunan sigortalıların sigortalılık süresi, esas olarak prim ödeme gün sayısına bağlıdır. Ancak, 5953 Sayılı Basın İş Kanunu kapsamında çalışan sigortalılar, basım ve gazetecilik işyerlerinde 4857 sayılı Kanun ve değişikliklerine göre çalışan sigortalılar, gemi adamları, gemi ateşçileri, kömürcüler, dalgıçlar, denizde çalıştıklarında,

Fabrika, atölye, havuz ve depolarda, trafo binalarında çalışanların;

- Çelik, demir ve tunç döküm işlerinde,

- Zehirli, boğucu, yakıcı, öldürücü ve patlayıcı gaz, asit, boya işleriyle gaz maskesi ile çalışmayı gerektiren işlerde,

- Patlayıcı maddeler yapılmasında,

- Kaynak işlerinde çalışanların sigortalılık sürelerini, bu işlerdeki prim ödeme gün sayısının 1 / 4'ü kadar etkilemektedir. Her yıl için 90 gün itibari hizmet verilmektedir. Kesirlerin hesaplanmasında tam yıl 360 gün olarak alınmaktadır. Fiilen çalışılmış güne eklenecek itibari hizmet günü sayısının bulunmasında (Çalışılan gün sayısı x 0,25) formülü uygulanmaktadır.

Anayasa Mahkemesi, 27.03.2007 gün ve 26475 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 2002/157 esas ve 2006/97 karar sayılı kararı ile "Azotlu gübre ve şeker sanayiinde" ibarelerini iptal etmiştir. Bu iptalden sonra artık, tüm fabrika, atölye, havuz ve depolarda, trafo binalarında çalışıp da yukarıda yazılı işleri yapanların sigortalılık sürelerine ilave yapılacaktır.

Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı'nın "506 Sayılı Kanun'un Ek 5'inci Maddesinin IV Numaralı Bendinin Uygulanması Hakkında Tebliği" 18 Ağustos 2007 tarih ve 26617 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır. Anayasa Mahkemesi'nin söz konusu iptal kararının yürürlüğe girdiği 27.03.2007 tarihinden geçerli olmak üzere, bir hizmet süresine itibari hizmet süresi eklenebilmesi, o hizmetin 506 sayılı Kanun'un Ek 5'inci maddesindeki çizelgenin "Sigortalılar" ve "Hizmetin Geçtiği Yer" başlıklı sütunlarında nitelikleri sayılı hizmetler kapsamında bulunmasına bağlı olduğundan, hizmetin azotlu gübre ve şeker sanayiinde geçmesi şartına bakılmadan tüm fabrika, atölye, havuz ve depolarda, trafo binalarında çalışan sigortalıların çelik, demir ve tunç döküm, zehirli, boğucu, yakıcı, öldürücü ve patlayıcı gaz, asit, boya işleriyle gaz maskesi ile çalışmayı gerektiren, patlayıcı maddeler yapılmasında ve kaynak işlerinde geçen hizmetleri de 27.03.2007 tarihinden sonra itibari hizmet kapsamında değerlendirilecektir.

Fabrika, atölye, havuz ve depolarda, trafo binaları işyerlerinde kontrol ve benzeri amaçlarla kısa süreli çalışanlarla, bu işleri fiilen yapmayıp işin yönetim görevini yapan veya bu işyerleri dışında söz konusu işleri yapan sigortalılar, itibari hizmet süresinden yararlandırılmayacaktır.

Normal işyerlerinde malullük, yaşlılık, ölüm sigorta kolu prim oranı % 20 (% 11 işveren + % 9 işçi payı) iken, yukarıda sayılan işlerde çalışan sigortalılar için malullük, yaşlılık, ölüm sigorta kolu prim oranı % 22 olup (% 13 işveren + % 9 işçi payı) işverenler % 2 oranında daha fazla prim ödemektedirler. Bu şekilde çalışan sigortalılarla ilgili aylık prim ve hizmet belgesi ayrı olarak (belge türü 03) düzenlenmektedir.

27.03.2007 tarihi ile 18.08.2007 tarihi arasında itibari hizmet kapsamında geçen çalışmalar için önceden "1" numaralı belge türü ile yasal süresinde düzenlenerek verilen aylık prim ve hizmet belgelerinden iptal edilerek, "3" numaralı belge türü ile yeniden düzenlenerek verilecek olan aylık prim ve hizmet belgelerinin, 2007/Eylül ayı sonuna kadar verilmesi halinde idari para cezası uygulanmayacak olup; fark primlerin de bu süre içinde ödenmesi durumunda gecikme cezası ve gecikme zammı tahsil edilmeyecektir. Anılan sürede belirtilen belgelerin verilmemesi ve primlerin ödenmemesi halinde fiilin tebliğ ile öngörülen sürenin son gününde meydana geldiği kabul edilerek idari para cezası tahakkuk ettirilecek, tebliğin yayımı tarihini takip eden ilk günden itibaren gecikme cezası ve gecikme zammı tahsil edilecektir.

Sigortalılar, 506 sayılı Kanun'un Ek 5 inci maddesi kapsamında belirtilen işlerde 2098 ve 3395 sayılı kanunlar kapsamında geçen süreler toplamının en az 3600 gün olması kaydı ile itibari hizmet kapsamında % 22 prim üzerinden kuruma bildirilen hizmetlerin 1/4'ü sigortalılık sürelerine eklenmek, 5 yıla kadar bölümü de emeklilik yaş hadlerinden indirilmek suretiyle erken emeklilik hakkından yararlanabileceklerdir.

(Kaynak: Dünya Gazetesi | 14.09.2007)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.