Sigortasız Çalıştırılan İşçiler Nasıl Hak Aramalı? / Ersin Umdu

 Okurumuz Turgay G. gönderdiği mailde soruyor: “2003’ten 2012’ye kadar bir lojistik şirketinde depo görevlisi olarak çalıştım. 2008’den sonra sigorta girişim yapıldı. Öncesinde sigortasız olarak çalıştım. İşimi kaybetmekten korktuğum için bir itirazda da bulunmadım. Şimdi 5 yıl sigortasız çalıştığım günler için dava açabilir miyim? Burada bir zaman aşımı söz konusu mudur?”

Okurumuzun sorusunun cevabı ‘evet’tir. Açacağı davanın adı da ‘hizmet tespit’ davasıdır. Hizmet tespit davası; çalışanın, sigortasının hiç bildirilmemesi, veya prim gün veya miktarının eksik bildirilmesi halinde bu eksikliklerin tespiti amacıyla açılır.

Genel olarak bu şekilde tanımlanmış olsa da; hizmet tespit davaları SGK’ya sigortalılık ile ilgili yapılan bütün hatalı, eksik bildirimleri de kapsamaktadır. Örneğin; işe giriş bildirgelerindeki yanlış yazılan kimlik kayıtlarının ve sigorta sicil numaralarının tashihi, sigortalının kendisine ait olması gerekirken, başkası adına bildirilmiş süreler de hizmet tespit davası konusudur.

Hizmet tespit davalarında sigortalı ile işveren arasındaki ilişkinin eser sözleşmesi veya vekalet sözleşmesi değil de hizmet sözleşmesi ilişkisi olması gerekir.

VERİLEN SÜRE AŞILMAMALI 

Hizmet tespit davası açılabilmesi için belirli bir süre öngörülmüştür. Bu süre zaman aşımı olmayıp hak düşürücü süredir. Zira zaman aşımı tarafların ileri sürmesi ile dikkate alınacağı özelliği gereği hak düşürücü süre re’sen dikkate alınır. Hak düşürücü süre kesindir ve süre geçirilmesi halinde hak düşer. Daha net bir ifade ile hak düşürücü süre, kanuna göre belirlenen süre içerisinde kullanılmaması halinde hakkın ortadan kalkmasına neden olan süredir.

NELERE DİKKAT EDİLMELİ?

Hizmet tespit davasının açılması için belirlenen hak düşürücü süre, 5510 Sayılı Sosyal Güvenlik Kanunu’nun 86’ncı maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddede; “Aylık prim ve hizmet belgesi işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilemeyen sigortalılar, çalıştıklarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak beş yıl içerisinde iş mahkemesine başvurarak, alacakları ilâm ile ispatlayabilirlerse, bunların mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayıları dikkate alınır” denilmektedir. Buna göre hizmet tespit davası için hak düşürücü süre, işten ayrılma tarihinden itibaren değil hizmetlerin geçtiği yılın sonundan başlamaktadır. Sonundan başlamasında maksat, sigortalının çalıştığı süre içerisinde işveren ile karşı karşıya gelmesini önlemektir.

Hizmet tespit davasını kişinin kendisi açabileceği gibi ölmüşse hak sahipleri açabilir.

(Kaynak: Millet.com | 06.03.2015)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.