İşçi zar zor bir iş bulmuş, asgari ücretle geçinmeye çalışırken, birden kapının önünde bulmuş kendini, işten çıkışı verilmiş. İşkur’a işsizlik maaşı müracaatı yapar ve “hayırlı olsun, 600 gününden dolayı 6 ay boyunca işsizlik maşı hakettin. Bir de sakın unutma, önümüzdeki aydan itibaren en yakın PTT şubesine uğra ve 476.75 liranı ay sonuna kadar almayı unutma” diyerek uğurlanır. Gel de şimdi evdekilere neden işsiz kaldığını, 476.75 lira ile günde kaç simit ve çay hesabı yaparak geçinmenin gerektiğini ve yeni iş aramak için yolculuk masrafını o paradan istemeyi anlat.
Peki neden 476.75 lira için 2 ay daha beklemek gerekli? Çünkü kanun açık; son 4 aylık brüt maaşlarının ortalamasının yüzde 40’ından damga vergisi kesintisi yapıldıktan sonraki kalan rakam olduğu için 2 ay daha beklemezseniz 13.30 lira daha az maaş alırsınız. İşsizlik maaşı en düşük asgari brüt maaşın yüzde 40’ı iken, en yüksek yüzde 80’idir. Yani 476.75 liradan az, 953.50 iradan fazla olamaz. 2013’ten beri yetkililerin işsizlik maaşını daha rasyonel rakamlara çekeceğiz ve hak kazanım şartlarını kolaylaştıracağız vaatlerinin gerçekleşmesini biz de bekliyoruz. Peki şu an işsizlik maaşı almak için şartlar nelerdir, onları inceleyelim. Ancak öncelikle şunu unutmayalım; her çalışanın işsizlik maaşı hakkı var. Sigorta primleri yatırılırken brüt maaşımızdan yüzde 1 sigortalı, yüzde 2 işveren ve yüzde 1 devlet payıyla bu para birikiyor.
İşsizlik sigortasından yararlanabilmek için;
u Kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalmak ve haklı bir sebeple istifa etmiş olmak,
u Hizmet akdinin feshinden önceki son 120 gün içinde prim ödeyerek sürekli çalışmış olmak,
u Son üç yıl içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş olmak,
u Hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine şahsen ya da elektronik ortamda başvurmak gerekmektedir. Eğer 30 günlük süreyi geçirdiyseniz “maaş hakkım iptal oldu” demeyin. Derhal İşkur’a müracaat edin. Kalan süredeki maaşlarınızı alırsınız. 6 ay maaş haketmişseniz ve 2 ay geç müracaat yapmışsanız, kalan 4 ayın maaşlarını alırsınız.
Hizmet akdinin feshinden önceki son üç yıl içinde;
600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 180 gün,
900 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 240 gün,
1080 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 300 gün süre ile işsizlik ödeneği (kanunda yer alan diğer şartları taşınması kaydıyla) verilmektedir.
HANGİ HALLERDE ÖDENMEZ?
Çalışmakta olduğu işten istifa ederek kendi isteği ile ayrılanlar, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan davranışları nedeniyle işveren tarafından işine son verilenler, iş sözleşmesi grev ve lokavt gibi nedenlerle askıya alınmış olanlar, işten ayrılmadan önceki son üç yıl içerisinde en az 600 gün işsizlik sigortası primi bulunmaması veya geriye doğru son 120 günün primlerinin eksik olması ve SGK’dan yaşlılık aylığı alınması halinde işsizlik maaşı ödenmez. İşsizlik maaşı alırken, çalışmak mümkün değil. Kayıtlı ya da kayıtsız çalışırsanız bunu gizlemeyin. Eğer bu tespit edilirse işsizlik maaşınız kesilir. O süre içinde aldığınız paralar da sizden faiziyle geri tahsil edilir.
BAĞ-KUR’LU (4-B) ENGELLİLER İÇİN EMEKLİLİK ŞARTLARI
Bağ-Kur (4/B) sigortalıları da engelli iseler erken emekli olabilirler. Onların Maliye’den vergi indirim belgesi almasına gerek yok ama SGK Merkez Sağlık Kurulları tarafından onanmış en az yüzde 40 rapora ihtiyaçları var. Rapor oranlarına göre emeklilik şartları da aşağıdaki gibidir. Uygulamaya göre, ilk defa sigortalı olduğu tarihten önce malûl (yüzde 60 ve fazlası) olduğu için malullük aylığı bağlanmayanlar, çalışma gücü kaybı yüzde 40 ila yüzde 59 arasında olanlar aşağıdaki şartlarda 4/b sigortalılığı kapsamına konulan özürlü emekliliğinden aşağıdaki tablodaki şartlarla yararlanabilirler.
Bağ-Kur’lular Çalışma Gücünde Kayıp Oranı
%60 ve daha çok olanlar %50 – %59 arası olanlar %40-%49 arası olanlar
15 yıl, 3 bin 960 gün 16 yıl, 4 bin 320 gün 18 yıl, 4 bin 680 gün
AHMET KARAGÖZ / İSTANBUL
01.01.1988 doğumluyum. 30.09.2008 tarihinde ilk defa engelli olarak işe başladım. Yüzde 52 engelli raporum var. Ne zaman emekli olabilirim? Vergi indirim belgesi almam gerekli mi?
Siz de ilk işe giriş tarihinize göre engelli emeklilikte şanssız okurlarımızdansınız. 30.09.2008 tarihindeki işe başlangıcınız ile 20 yıl 4400 gün ile yaş şartı olmadan ilinizde bulunan Gelir İdaresi Başkanlığına (Maliye) müracaat ederek yüzde 52 vergi indirim belgesi almanız şartı ile emekli olursunuz. Ancak 01.10.2008 tarihinde ilk defa (4-a) SSK’lı olarak çalışmaya başlasaydınız, vergi indirim belgesi almanıza gerek kalmadan yüzde 52 engelli oranınız ile 16 yıl 3700 gün ile yaş şartı aranmadan emekli olurdunuz.
KENAN ÖZTÜRK / ERZURUM
9.5 yıl boyunca çalıştığım firmada SGK bildirimim yapılmadı. Başka işyerinde de yani 2. işyerinde çalışmaktaydım. Oradan SGK bildirimim yatırılmaktaydı. SGK bildirimim yapılmayan firmaya açmış olduğum tazminat davasında bilirkişi tarafıma 46 bin lira tazminat hesaplaması yaptı. Dava görülüp karar verildiğinde geçmişe dönük 9.5 yıllık sigorta bildirimim yapılacak mı? Yoksa SGK geçmişe dönük işlem yapmıyor mu? Bunu mahkeme kararı ile çalıştığımı ispat edip sigorta bildirim tutarının toplamını çalıştığım firma tarafından bana ödememi yapacak.
Muhterem okuyucumuz, sizin davanız devam etmekte olup mahkemenin vereceği karara göre süreç gelişecektir. Mahkemeyi kazanır, Yargıtay da onaylarsa, mahkemenin adınıza tespit etmiş olduğu tazminatı o işyeri ödeyecektir. Geçmiş dönemlere ait sigorta günleriyle ilgili olarak ise mahkeme ve Yargıtay kararının birer örneği ile SGK’ya gidip işleminizi hızlandırabilirsiniz.
(Kaynak: Milligazete.com | 28.02.2015)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.