Emeklilikte Son Yedi Yıl Kuralı Nasıl Anlaşılmalı? / Şevket Tezel

 Okurum Halim Bey “1962 doğumluyum ve 1985 yılı Aralık ayında SSK sigortalılığına başladım. 1140 gün çalıştıktan sonra yedeksubay olarak askerliğe başladım. 1991 Aralık -2010 Ekim ayına kadar ise memuriyet yaptım. Ekim 2012’ten itibaren de 392 gün SSK sigortalılığım var” diyerek sorularını sıralıyor?

“Normal olarak veya yaştan ne zaman emekli olabilirim?

Emekliliğimde son yedi yıl kuralı benim içinde geçerli mi?

Bağ-Kurlu olarak bir süre çalışsam veya isteğe bağlı Bağ-Kur sigortalısı olsam nasıl olur? Emekli Sandığı’ndan emekli olabilir miyim?

İsteğe bağlı iştirakçi olmalı mıyım?

Bugün de köşemizi bu çok karıştırılan ve sigortalıların tamamına yakınınca detayları tam olarak bilinmeyen bu konuya ayıralım istedim.

Son Yedi Yıl Kuralı kimler için geçerli?

Ülkemizde özel banka sandıklarının yanında üç büyük sigortalılık müessesesi bulunuyor. SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı, yeni adlarıyla 4/1-a, 4/1-b ve 4/1-c sigortalılıkları ayrımlarını 5510 sayılı Kanundan sonra da sürdürüyorlar.

01.05.2008 tarihinden önce sigortalılığa başlayanlar için “Son yedi yıl” kuralı hala geçerli ve geçerli olmaya uzun yıllar devam edecek. 01.05.2008’den sonra ilk defa sigortalı olanlar ise toplam sigortalık hayatları boyunca en fazla hangi (4/1-a, 4/1-b veya 4/1-c) sigortalılığa tabi oldularsa o sigortalılıktan emekli olacaklar.

Son Yedi Yıl Takvim yılı değil

“Son yedi yıl” takvim yılı olara anlaşılmamalı, örneğin 09.01.2015 tarihine göre sigortalının son 7 yılı illa da 09.01.2008 – 09.01.2015 arası anlamına gelmiyor. Zira son yedi yıldaki sosyal güvenlik kapsamı dışında geçirilmiş süreler hariç bulunuyor. Mesela bu okurum için bugün son yedi yıllık süresinin içinde sondan geriye doğru gidersek 392 gün SSK ve onun da öncesinde 2 bin 128 günlük Emekli Sandığı süresi bulunuyor. Bu durumda emeklilik açısından tabi olacağı sigortalılık Emekli Sandığı statüsü olmaya devam ediyor. SSK süresini 868 gün daha artırıp 1260 günü sağlarsa o zaman SSK sigortalılığına tabi olmaya başlayacak.

Halen Emekli Sandığı iştirakçiliğine tabi durumda ve tabi olduğu 50 yaşı tamamlamış ise de 25 yılı doldurmadığı için emekli olamıyor. 25 yılın dolmasına kalan süre yaklaşık 8 ay kalmış durumda. Bu 8 ayı SSK’lı olarak da geçirse Bağ-Kur’lu olarak da geçirse bile 25 yılı doldurmuş olacak. Hatta dört aylık askeri öğrencilik dönemini borçlanırsa 4 ay çalışması da yetebilecek. 50 yaşını da doldurmuş olacağından bu sürenin sonunda Emekli Sandığı’ndan emekli olabilecek.

Emeklilik Planlaması

Bu gözle bakıldığında okurumun biraz geç kaldığını söylemek gerekiyor. Zira 2012 yılında 50 yaşını doldurmuş iken 2010-2012 yılları arasını tamamen ve 2012-2015 arasını kısmen boş geçirerek 25 yılı yani 9 bin günü doldurma ve aylık bağlatma fırsatını kaçırarak önemli bir parasal zarara uğramış bulunuyor. Elbette bu durum okurumuza özgü bir durum değil. Ülkemizde insanlarımızın en az yüzde 90’ının bu konuda bilinçli davranmayıp rasyonel emeklilik konusunda duyarlı olmadıklarını görmemek kabil değil.

“Son yedi yıl” kavramını klasik “Son 3,5 yıl” olarak tanımlamak üçlü sigortalılık kombinasyonlarında yanıltıcı olabiliyor. Şayet sigortalı sigortalılık yaşamının boşluklar hariç son yedi yılında üç veya dört ayrı kuruma tabi olmuşsa bu sigortalılıklardan illâ 3,5 yıl şartı aranmaksızın en fazla gün sayısının geçtiği sigortalılık emeklilikte esas alınması gereken sigortalılık oluyor.

Hangi durumlarda son yedi yıla bakılmaz?

Nitekim bu konuyu düzenleyen 2829 sayılı Kanunda “Birleştirilmiş hizmet süreleri toplamı üzerinden, ilgililere; son yedi yıllık fiili hizmet süresi içinde fiili hizmet süresi fazla olan kurumca, hizmet sürelerinin eşit olması halinde ise eşit hizmet sürelerinden sonuncusunun tabi olduğu kurumca, kendi mevzuatına göre aylık bağlanır ve ödenir.

Ancak, malûllük, ölüm, 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununa göre yaş haddinden re'sen emekli olma, süresi kanunla belirlenen vazifelere atanma veya seçilme ve bağlı oldukları kurumun kanunla değiştirilmesi hallerinde ilgililere hizmet sürelerinden sonuncusunun tabi olduğu kurumca, kendi mevzuatına göre aylık bağlanır.”

Hükmü konu net bir biçimde tanımlarken ölüm ve malûliyet gibi hallerde son yedi yıl hesabı yapılmayacağını da vurguluyor. 

İsteğe bağlı iştirakçilik

İsteğe bağlı iştirakçilik pahalı bir sigortalılık türüdür. Zira Emekli Sandığı matrahının yüzde 48’i tutarında yaklaşık olarak ayda en az 800 TL’den 1500 TL’ye kadar çıkabilir. Ama Emekli Sandığı’ndan emekliliğin daha cazip olduğu durumlarda son yedi bakımından emekli Sandığı çoğunluğunun sağlanmasında yararlı olabilir. Fakat okurumun kalan hizmet süresinin tamamı SSK veya Bağ-Kur kapsamında geçmiş olsa bile Emekli Sandığı’ndan emekliliği sağlanabilecek olduğundan isteğe bağlı iştirakçisi olması parasal maliyeti yüksek ve lüks olacaktır.

Dereceye göre mi matraha göre mi?

Emekli Sandığı’ndan emeklilikte unvan ve sınıfa göre ek gösterge önemli olup, ödenen keseneğin önemi bulunmadığından Emekli Sandığı süresinden sonra geçireceğiniz SSK süresinin prim matrahlarının Emekli Sandığı’ndan emeklilikte bir esprisi bulunmuyor. Bilakis Emekli Sandığı süreleriyle SSK’ya geçip oradan aylık bağlatmada Emekli Sandığı kesenekleri

2000 ve sonrası dönemde SSK matrahlarına tavanlarına göre oldukça düşük kalıyor.

(Kaynak: alitezel.com | 23.01.2015)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.