Ahmet KARABIYIK - Yayaya trafik cezası ne kadarsa vatandaşa fiş almama cezası da o kadar

Alışverişi bitirdim, elimdeki poşetlerin ağırlığı kamburumu çıkartmış, bir an önce arabama gitmeye çalışıyorum. Bagajı açtım, son poşeti de koydum, tam kapağı kapatacakken poşetlere bakarak iki kişi yaklaştı. Öncelikle kendilerini tanıttılar. Vergi yoklama memurları olduklarını öğrendim. Endişelenecek bir şey yok diye düşündüm. Ticaret mi yapıyorum ki evin ihtiyaçlarını almışım, irsaliye soracak halleri yok ya bana diye düşündüm. “Aldıklarınızın fişini görebilir miyiz” sorusuna olumsuz cevap alınca da hemen oracıkta tutanağı (Cezası 27.80 YTL) tutuşturdular elime. Olup biteni anlayamamıştım, önce bir nefeslendim. Peşinden de “Ne cezası yahu? Önce büyükleri hizaya soksun devlet, harcayandan değil, kazanandan vergi almayı başarsın, sonra da fiş almayanlara ceza kessin, ben de razıyım o zaman... Satıcının, yakasına mı yapışayım fiş ver diye, bu sizin işiniz değil mi” dedim.

 

Fiş almayana ceza

 

Yok yok bu olay henüz yaşanmış değil ya da ben duymadım henüz. Ama yaşanırsa da vatandaş bu şekilde tepki verecektir sanırım.

Alışverişlerinde fiş almayan vatandaşlara kesilecek cezanın nasıl uygulanacağını Maliye Bakanlığı 17 Nisan’da yayımladığı 371 no'lu Vergi Usul Kanunu (VUK) Genel Tebliği’nde açıkladı. 1 Mayıs’ta bu kez 264 no'lu Gelir Vergisi Kanunu Tebliği'yle fiş fatura almayanlara özel usulsüzlük cezası kesileceği yinelendi. Aslında bu ceza yeni değil. Öteden beri var. (VUK 353. md.) Yeni olan; cezayı önceden sadece vergi incelemesine yetkililer kesebiliyorken şimdi yoklama yapmaya yetkili memurların da kesebiliyor olması. Yani cezayı kesebilecek memur sayısı katbekat artmış oldu.

Ceza kesmeye yetkililerin sayısı artırılmış olsa bile bu cezanın yine de uygulanabileceğini sanmıyorum. Aynı 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 68. maddesi gibi... Işıklı işaretlere uymayan yayalara 52 YTL para cezası öngörülüyor.

 

Uygulanamaz bir ceza  

Nasıl mı benzettim trafik cezaları ile vergi cezalarını. Her gün her ikisinin de defalarca ihlal edildiğine benim gibi siz de şahit olmuyor musunuz? Peki kaçı cezalandırılıyor? Ben hiç yayaya trafik cezası kesildiğini görmedim. Ama kitapta böyle bir ceza var. Fiş almayana ceza kesildiğini de hiç görmedim. Ama kitapta böyle bir ceza da var. Bu kadar çok ihlal edilen kurallar için değil vergi ve trafik memuru, ceza makbuzu dahi yetişmez. Nasıl yayalara kesilen göstermelik trafik cezası yılda birkaç kez uygulanabiliyorsa (onu da gazetelerden okuyoruz) fiş almayana vergi cezası da ancak o kadar uygulanabilecektir.

Vergi iadesinin kaldırılmasının satıcılarda yarattığı fiş vermeme rahatlığını, vatandaşa “Fiş almazsan sana ceza keserim” diyerek çözmeye çalışmak ne kadar doğru olacak?

 

Asıl korkması gerekenler

 

Fiş almak vatandaşlık görevi tabii ki. Fiş kesilmediğinde oluşan vergi kaybı nedeniyle devletin kasası açık verecek, hizmetler aksayacak, yüksek faizle borçlanmaya devam edilecek... Bunun bedelini de yine fiş almayan vatandaş ödeyecek. Vergi bilincinin oluşması için bunları vurgulayalım ama cezayla korkutmak, fiş vermeyen satıcıları fiş almayan vatandaşlar üzerinden kontrol etmek vergi bilincine bir katkı sağlamayacak hatta vatandaşta tepki oluşturacaktır.

Maliye, kayıtdışıyla mücadelesini satıcılar üzerinden teknolojiyi daha da etkin kullanarak yapmalı. “Her an yakalanıp cezalandırılabilirim, bana daha pahalıya patlar” algısına “fiş almayanlardan” ziyade “fiş vermeyenlerin” sahip olması sağlanmalı.

(Kaynak: Referans Gazetesi | 21.08.2007)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.