Borçlar Kanununa Tabi Olanlar / Arif Temir

 3 kişiden az şoförün çalıştığı taksiler için farklı hükümler geçerli. İşte bu durumdaki taksicilerin hakları...

Bir takside çalışan sayısı 3 ve daha az ise bu takside çalışan şoförler hakkında Yeni Türk Borçlar Kanunu hükümleri uygulanır. Yeni Türk Borçlar Kanunu kapsamında yer alan ticari taksi şoförlerinin yıllık izin, ücret, hafta tatili, çalışma süresi ve tazminat haklarını açıklayalım.
Ücret: İşveren/taksi sahibi, taksi şoförüne sözleşmede belirlenen ücreti sözleşmede hüküm bulunmayan hâllerde ise, asgari ücretten az olmamak üzere emsal ücreti ödemekle yükümlüdür. Taksi şoförünün ücretinin en geç ayda bir ödenmesi gerekiyor.
Fazla çalışma ücreti: İşveren, fazla çalışma için taksi şoförüne normal çalışma ücretini en az yüzde elli fazlasıyla ödemekle yükümlüdür.
İşveren, işçinin rızasıyla fazla çalışma ücreti yerine, uygun bir zamanda fazla çalışmayla orantılı olarak izin verebilir. Taksi şoförü fazla çalışma ücreti yerine izin kullanabilir.
Örnek: Taksi şoförünün saatlik ücreti 8 TL ise taksi şoförünün yapmış olduğu bir saatlik fazla çalışma ücreti 12 TL olarak ödenir.
Ücret alacağının haczi: Taksi şoförlerinin ücretinin dörtte birinden fazlası haczedilemiyor ve başkasına devredilemiyor. Ancak, taksi şoförünün bakmakla yükümlü olduğu aile bireyleri için hakim tarafından takdir edilecek miktar bu orana dahil değil.
Hafta tatili: İşveren/taksi sahibi, taksi şoförüne her hafta, kural olarak pazar günü hafta tatili verir. Koşullar buna imkan vermezse pazar günü dışında taksi şoförüne izin verilir.
Yıllık izin: İşveren, en az bir yıl çalışmış olan taksi şoförlerine yılda en az iki hafta elli yaşından büyük şoförlere de en az üç hafta ücretli yıllık izin verir. Taksi şoförü, bir hizmet yılı içinde kendi kusuruyla toplam bir aydan daha uzun bir süreyle hizmeti yerine getirmediği takdirde işveren/taksi sahibi, çalışılmayan her tam ay için, yıllık ücretli izin süresinden bir gün indirim yapabilir.
Yıllık ücretli izinler, kural olarak aralıksız biçimde verilir. Taksi sahibi ve taksi şoförünün anlaşmasıyla izin en fazla ikiye bölünerek kullanılabilir.
İşveren/taksi sahibi yıllık ücretli iznini kullanan taksi şoförüne, yıllık ücretli izin süresine ilişkin ücretini, ilgili taksi şoförünün izne başlamasından önce peşin olarak ödemek veya avans olarak vermekle yükümlüdür. Taksi şoförü yıllık izin hakkından vazgeçemez.
Hakları ödenmeyen/verilmeyen taksi şoförü ne yapacak?
Borçlar Kanununa tabi olan taksi şoförlerinin haklarının ödenmemesi/verilmemesi durumunda doğrudan iş mahkemesinde dava açmaları gerekiyor.

Sigortasız çalıştırılan şoförün işten atılması

Sigortasız çalıştırılan şoförler iş mahkemesinde hizmet tespit davası açabilirler. İşe giriş bildirgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları kurumca tespit edilemeyen işçiler, hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içerisinde mahkemeye dava açarak çalıştıklarını ispat etmeleri gerekmektedir. İşçi çalıştığını mahkemeden alacağı ilam ile ispatlayabilirlerse, mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayıları kurumca dikkate alınır. Beş yıllık süre içtihat ve kurum uygulamasına göre hak düşürücü süre niteliğindedir.

DAVA NASIL AÇILABİLİR?
İşten çıkarılan şoför ücret, tazminat ve yıllık izin parasını alamamışsa işyerinin bağlı olduğu yerin çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü’ne dilekçe ile başvurabilir veya doğrudan Çalışma ve Sosyal Güvenlik İletişim Merkezini (ALO 170’i) arayarak durumunu anlatarak şikayette bulunabilir. Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü’ne verilecek dilekçelerde işçilerin kendilerine ait iletişim ve adres bilgileri ile işyerinin unvanı, adresi ve taleplerinin ne olduğunu belirtmeleri gerekiyor. İdari makamlardan istediği sonucu alamayan işçi, iş mahkemesinde dava açabilir.

(Kaynak: Güneş Gazetesi | 30.08.2014)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.