Erken Emeklilik Kapısı Açıldı / Sadettin Orhan

 Milyonlarca kişinin beklediği son Torba Kanun'la bazı kesimlere erken emeklilik yolu açılıyor. Daha önce sadece fiilen çalıştıkları günler için yıpranma kazanan maden işçileri, artık her gün için bu hakkı kazanacak.

Türkiye uzun süredir torba kanunlarla yatıp torba kanunlarla kalkıyor. Tabiri caizse Meclis’e torbanın biri giriyor biri çıkıyor. Vatandaş artık hangi torbada ne var, takip edemez oldu. Fakat bunlardan sonuncusu var ki, milyonları ilgilendirdiği için hemen herkesin gözü kulağı bu kanunda.

Soma ile süreç hızlandı

Aslında uzun süredir çalışma hayatı ve sosyal güvenliğe dair pek çok konuda değişiklik hazırlığı yapılıyordu. Fakat geçen mayıs ayında Soma faciasının yaşanmasıyla birlikte kapsam daha da genişledi ve süreç hızlandı. Nihayet maden çalışanlarından taşeron işçilerine, kadın çalışanlardan yurtdışındaki gurbetçilere, GSS borçlularından Bağ-Kur’lulara kadar milyonlarca insanı ilgilendiren maddeler TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi.

Birçok konu gündemde

İşte bugün başlayan yazımı dizimizde, yeni Torba Kanun'la; kimler erken emekli olabilecek, taşeron işçilere hangi haklar geliyor, kadro bekleyen taşeron işçileri ne olacak, maden işçileri için neler değişecek, doğum borçlanmasında kapsam nasıl genişliyor gibi sorulara yanıt arayacağız. Ayrıca dizimiz boyunca, yine sizlerden gelen sorulara da cevap vereceğiz.

Tor­ba Ka­nun son­ra­sın­da es­ki­ye gö­re da­ha er­ken emek­li ola­cak ki­şi­le­ri üç grup­ta top­la­ya­bi­li­riz;

*Ye­ral­tı ma­den iş­çi­le­ri,

*İn­faz ko­ru­ma me­mur­la­rı,

*Ye­ni do­ğum borç­lan­ma­sı hak­kı ve­ri­len ba­yan­lar.

Ye­ni­den 50 yaş ol­du

Ye­ral­tı ma­den iş­çi­le­ri için emek­li­lik yaş had­di 2008 yı­lın­da 55’e yük­sel­til­miş­ti. Tor­ba ka­nun bu­nu 50’ye çek­ti ve yıp­ran­ma (fii­li hiz­met zam­mı) sü­re­si­nin de kap­sa­mı­nı ge­niş­let­ti. Da­ha ön­ce sa­de­ce fii­len ça­lış­tık­la­rı gün­ler için yıp­ran­ma ka­za­nan ma­den iş­çi­le­ri, bun­dan son­ra yı­lın her gü­nü için yıp­ran­ma­ya hak ka­za­na­cak. Böy­le­ce ye­ral­tı ma­den iş­yer­le­rin­de ça­lı­şan iş­çi­ler, mil­let­ve­kil­le­ri için ge­çen yıl ge­ti­ri­len yıp­ran­ma hak­kı­na yak­laş­mış ol­du­lar.

Yaş had­din­den in­di­ri­lir

Ör­nek: 1 Ka­sım 2014 ta­ri­hin­de ABC Ma­den İş­let­me­si'nde ye­ral­tı iş­le­rin­de ça­lış­ma­ya baş­la­yan Meh­met Bey, 20 yıl ye­ral­tı ma­den iş­yer­le­rin­de ça­lı­şır­sa, bu sü­re­nin ya­rı­sı ka­dar ya­ni 10 yıl fii­li hiz­met zam­mı ala­cak. Böy­le­ce top­lam prim gü­nü 30 yıl (10.800 gün) ola­cak. Ay­rı­ca ila­ve ka­zan­dı­ğı 10 yı­lın ya­rı­sı, emek­li­lik yaş had­di olan 50’den in­di­ri­le­cek ve Meh­met Bey 45 ya­şın­da emek­li ola­bi­le­cek.

Gardiyanlar da faydalanacak

Es­ki adıy­la gar­di­yan­lar, ye­ni adıy­la in­faz ko­ru­ma me­mur­la­rı uzun sü­re­dir öz­lük hak­la­rıy­la il­gi­li mü­ca­de­le ve­ri­yor­lar­dı. Özel­lik­le emek­li­lik yö­nün­den as­ker­ler ve po­lis­ler gi­bi yıp­ran­ma pa­yı kap­sa­mı­na gir­mek is­ti­yor­lar­dı.

Her yıl için 3 ay

As­lın­da 2006 yı­lın­da, sos­yal gü­ven­lik re­for­mu­nun ilk ha­lin­de in­faz ko­ru­ma me­mur­la­rı­na da yıp­ran­ma hak­kı ve­ril­miş fa­kat son­ra­dan çı­ka­rıl­mış­tı. Yar­gıy­la il­gi­li dü­zen­le­me­le­ri içe­ren Tor­ba Ka­nun kap­sa­mın­da in­faz ko­ru­ma me­mur­la­rı için de er­ken emek­li­lik hak­kı ko­nul­du. Böy­le­ce bu me­mur­lar da as­ker ve po­lis­ler gi­bi ça­lış­tık­la­rı her yıl için ila­ve üç ay hiz­met ka­zan­mış ola­cak­lar.

Ör­nek: 20 yıl ça­lı­şan bir in­faz ko­ru­ma me­mu­ru 25 yıl ça­lış­mış gi­bi ka­bul edi­le­cek. Ay­rı­ca ka­zan­dı­ğı bu beş yıl­lık yıp­ran­ma sü­re­si­nin ya­rı­sı emek­li­lik ya­şın­dan dü­şü­le­cek.

Doğum borçlanması kolaylık sağlayacak

Tor­ba Ka­nun son­ra­sın­da emek­li­lik şart­la­rı de­ği­şen bir baş­ka ke­si­mi de do­ğum borç­lan­ma­sı ya­pa­cak ba­yan­lar oluş­tu­ru­yor.
İlk ola­rak 2008 yı­lın­da uy­gu­la­ma­ya gi­ren do­ğum borç­lan­ma­nın kap­sa­mı ve uy­gu­la­ma­sı de­ğiş­ti­ği için, yüz­bin­ler­ce ba­yan borç­lan­ma kap­sa­mı­na gir­miş ola­cak. Bu ko­nu­nun tüm de­tay­la­rı­nı ör­nek­ler­le bir­lik­te ya­rın ele ala­ca­ğız.

Sağlıkçılar biraz daha bekleyecek

Bugünlerde yıpranma hakkı ve dolayısıyla erken emeklilik bekleyen bir diğer kesim sağlık hizmetleri personeli. Geçtiğimiz aylarda Başbakan tarafından, sağlık personeline erken emeklilik müjdesi verilmişti. Buna göre kamuda sağlık hizmetleri ve yardımcı sağlık hizmetleri sınıfında çalışan memurlar da örneğin polisler gibi yıpranma kazanacak ve erken emekli olabilecekler.

Özel sektördeki sağlık çalışanlarına aynı hakkın tanınıp tanınmayacağı ise henüz belli değil. Çünkü sağlık personeline dönük bu çalışma son torba kanuna girmedi. Yani sağlıkçılar biraz daha bekleyecekler.

Yıpranma geri yürümez

Soru: Sadettin Bey, ben 17 yıldır infaz koruma memuru olarak görev yapıyorum. Bize de polisler gibi yıpranmalı emeklilik hakkı verileceği söyleniyor. Acaba bu düzenleme bizim geçmiş çalışmalarımıza da yansıyacak mı? Yoksa sadece bundan sonrası için mi geçerli olacak? Semih U.

Cevap: Değerli okurum, yıpranma veya diğer adıyla fiili hizmet zammı uygulaması geriye yürümeyecek. Sadece yasanın yürürlük tarihinden sonraki çalışmalarınız için yıpranma kazanabileceksiniz.

(Kaynak: Bugün Gazetesi | 19.08.2014)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.