Resul KURT - Kıdem Tazminatı üst sınırı var mı?

Okurumuz Mehmet Özdemir diyor ki; bilindiği üzere İş Kanunu’nda bir kısım maddeler nispi, az olmakla birlikte bir kısım maddeler de mutlak emredici nitelikte kurallardır. Uygulamada ve imzalanmış pek çok Toplu İş Sözleşmelerinde işe giriş ücretleri, bildirim önelleri, yıllık ücretli izinler ile ilgili kurallar karşımıza çıkmaktadır. Kıdem Tazminatı Toplu İş Sözleşmesi ile kanunda belirtilen 30 gün yerine her hizmet yılı için 40 gün veya daha fazla süreli olarak ödenebilmektedir. Gün olarak artırılan süre ile birlikte özellikle kıdem tazminatı tavanı aşılarak ödeme yapılabilir mi? Somut örnekle açıklamak gerekirse; net 3 yıl çalışması bulunan işçiye ödenmesi gereken kıdem tazminatı tutarı (kesintiler dikkate alınmamıştır) 3x2.030,19=) 6.090,57 YTL yerine üst sınır artırılarak fazla ödeme yapılabilir mi? Bu manada devlet tarafından belirlenen Kıdem Tazminatı üst sınırı nispi emredici kural mıdır, yoksa mutlak emredici kural mıdır?

1475 sayılı İş Kanunu ödenecek kıdem tazminatının bir yıllık miktarını en yüksek devlet memuruna (Başbakanlık Müsteşarı) ödenen bir yıllık emeklilik ikramiyesi tutarı ile sınırlandırmıştır. Söz konusu hüküm, mutlak emredici bir hüküm olup sözleşmelerle değiştirilemez. Kıdem tazminatı tavan tutarı, memur maaş katsayısına bağlı olarak sürekli değişmektedir. Buna göre 01.07.2007-31.12.2007 döneminde işçilere ödenecek kıdem tazminatının tavanı 2.030,19 YTL olarak uygulanacaktır. Üç yıllık hizmeti olan ve ücreti tavan tutarın üzerinde olan işçinin alabileceği kıdem tazminatı da 3 x 2.030,19=) 6.090,57 YTL olarak hesaplanacaktır.

İş sözleşmesinin kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde son bulması hallerinde işçinin işe başladığı tarihten itibaren hizmet aktinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir. Bir yıldan artan süreler için de aynı oran üzerinden ödeme yapılır. Toplu İş Sözleşmesinde ‘hizmet aktinin en az bir yıl devamından sonra hak kazanılan kıdemin hesabında, altı aydan fazla süreler yıla tamamlanır’ hükmü getirilmesi de yasanın emredici kuralına aykırı olduğundan geçersizdir.

Bu maddede belirtilen kıdem tazminatı ile ilgili 30 günlük süre hizmet akitleri veya toplu iş sözleşmeleri ile işçi lehine değiştirilebilir. Bu bağlamda, Toplu İş Sözleşmesi ile kanunda belirtilen 30 gün yerine her hizmet yılı için 40 gün veya daha fazla süre üzerinden ödeme yapılması mümkündür. Ancak, gün sayısının artıyor olması tavanı aşacak şekilde ödeme yapılacağı anlamına gelmiyor.

İş Kanunu’nda öngörülen esaslar dışında veya kıdem tazminatı tavan tutarından fazla ödeme yapılması için emir veya talimat veren veya bu yolda hareket eden özel veya kamu kurumu veya kuruluşların yönetim kurulu üyeleri, genel müdür, müessese müdürü, muhasebe müdürü gibi yetkili sorumluları hakkında, fiil daha ağır cezayı gerektiren bir suç teşkil etmediği takdirde altı aydan iki seneye kadar hapis ve ağır para cezasına hükmolunmakta iken 4857 sayılı İş Kanunu ile 1475 sayılı İş Kanunu’nda düzenlenen idari para cezaları yürürlükten kaldırıldığından, buna aykırı işlem yapılması halinde herhangi bir ceza uygulanması söz konusu olmayacaktır. Ancak, işveren de tavan tutarın (2.030,19 YTL) üzerinde ödeme yapmaya zorlanamayacaktır.

4857 sayılı İş Kanunu’na tabi işçiler için tavan tutar sınırlaması bulunduğu halde, 5953 sayılı yasaya tabi gazetecilerin kıdem tazminatında herhangi bir tavan tutar uygulanmayacaktır.

Kadın işçileri yer ve su altında çalıştırmak yasak

İş Kanunu’na göre; maden ocakları ile kablo döşemesi, kanalizasyon ve tünel inşaatı gibi yer altında veya su altında çalışılacak işlerde onsekiz yaşını doldurmamış erkek ve her yaştaki kadınların çalıştırılması yasaklanmıştır. Buna göre, maden ocakları ile kablo döşemesi, kanalizasyon ve tünel inşaatı gibi yer altında veya su altında çalışılacak işlerde onsekiz yaşını doldurmamış erkek ve her yaştaki kadınları çalıştıran işveren veya işveren vekiline 2007 yılında 844.-YTL para cezası verilecektir.

(Kaynak: Star Gazetesi | 04.08.2007)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.