Bilindiği gibi İş Kanunu'nda genel bakımdan çalışma süresi haftada en çok kırkbeş saat olarak belirlenmiş ve aksi kararlaştırılmamışsa bu sürenin, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanacağı, haftanın işgünlerinden birinde kısmen çalışılan işyerlerinde, bu süre haftalık çalışma süresinden düşüldükten sonra, çalışılan sürenin çalışılan gün sayısına bölünmesi suretiyle günlük çalışma süreleri belirleneceği, günlük çalışma süresi her ne şekilde olursa olsun 11 saati aşamayacağı belirlenmiştir.
Tarafların yazılı anlaşması ile haftalık normal çalışma süresi, işyerinde haftanın çalışılan günlerine günde onbir saati aşmamak koşuluyla farklı şekilde dağıtılabilecektir. Bu halde, yoğunlaştırılmış iş haftası veya haftalarından sonraki dönemde işçinin daha az sürelerle çalıştırılması suretiyle, toplam çalışma süresi, çalışması gereken toplam normal süreyi geçmeyecek şekilde denkleştirilecektir. Denkleştirme iki aylık süre içinde tamamlanacak, bu süre toplu iş sözleşmeleri ile dört aya kadar artırılabilecektir. Denkleştirme dönemi içinde günlük ve haftalık çalışma süreleri ile denkleştirme süresi uygulamasının başlangıç ve bitiş tarihleri işverence belirlenecektir.
İşçilerin sağlıklarını korumak amacıyla, 24 saat içinde işçiye kesintisiz 12 saatlik bir dinlenme olanağı sağlayacak şekilde günlük çalışma süresinin bir işçi için en fazla ara dinlenmeleri hariç 11 saat olması hükmü getirilmiştir. Mutlak surette bu çalışma süresinin üzerinde işçiler çalıştırılmamalıdır. Zira, bu durum günlük çalışma süresinin üzerinde işçi çalıştırılması hem İş Kanunu ile yasaklanmış hem işçilerin moral-motivasyonunu ve verimini düşürerek hatalı üretime sebebiyet vermekte hem fire oranları artmakta hem de iş kazalarının artmasına sebebiyet vermektedir.
Günlük çalışmanın başlama ve bitiş saatleri ile dinlenme saatleri işyerlerinde işçilere uygun araçlarla duyurulacaktır. Yapılan işlerin niteliğine göre, işin başlama ve bitiş saatleri işçiler için farklı şekilde düzenlenebilecektir.
Haftalık çalışma süresinin haftanın çalışılan günlerine farklı şekilde dağıtılması durumunda, o işyerinde haftada 6 gün çalışılıyorsa bir işçi haftada en çok (11 X 6 =) 66 saat, 5 gün çalışılıyorsa en çok (11 X 5 =) 55 saat çalıştırılabilecektir. Buna göre, örneğin haftanın 5 günü çalışılan bir işyerinde işçi üç hafta boyunca haftalık toplam 55 saat çalışmışsa, daha sonraki üç hafta boyunca haftada 35 saat çalıştırılmak suretiyle, haftalık ortalama çalışma süresi olan 45 saat aşılmamış olacaktır. Yıl içinde, ikişer aylık dönemler içerisinde kalmak koşulu ile denkleştirme esasına göre çalışma yaptırılabilecektir. Ayrıca, haftanın değişik günlerinde farklı çalışma süresi uygulanacaksa, bu durumla ilgili olarak yazılı sözleşme yapılması veya sözleşmelere bu yönde hüküm konulması gerekmektedir.
Getirilen bu düzenleme ile fazla çalışma ve fazla süreli çalışmanın belirlenmesinde, artık günlük çalışma süresi yerine haftalık çalışma süresinin esas alınması kabul edilmiştir. Böylece, çeşitli nedenlerle işyerlerinde "yoğunlaştırılmış iş haftası" uygulanabilecektir. İşyerlerinde iş sürelerinin günde 11 saati aşmamak üzere farklı bir biçimde, yoğunlaştırılmış iş haftalarının uygulandığı durumlarda, yani denkleştirme esasının uygulandığı hallerde, işçinin ortalama çalışma süresi normal haftalık iş süresini aşmamak koşulu ile bazı hallerde toplam 45 saati aşsa dahi (ikişer aylık dönemler içerisinde kalmak koşulu ile) bu çalışmalar fazla çalışma sayılmayacak ve işçiye fazla çalışma ücreti ödemek zorunda kalınmayacaktır.
(Kaynak: Dünya Gazetesi | 01.08.2007)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.