Bugünlerde Bağ-Kur Yetim Aylıkları Neden Kesiliyor? / Şevket Tezel

 Sosyal güvenlik kapsamında dul ve yetim aylığı bağlanmasını sağlayan ölüm sigortasında gerek sigortalılar gerekse hak sahipleri yönünden sigortalının ölüm tarihinde geçerli olan mevzuat uygulanıyor.

Buna göre, ölüm tarihleri itibariyle Bağ-Kur (4/1-b) kapsamındaki sigortalılar ile bunların hak sahiplerinde aranan koşullar yasa değişiklikleri ve bunların iptalleri nedeniyle farklı farklı oluşmuş bulunuyor.

1972-2000 ile 2001-2003 dönemlerinde bağlanan aylıklar

Buna göre 1/10/1972-3/10/2000 tarihleri arasında ve 8/8/2001-1/8/2003 tarihleri arasında ölen Bağ-Kur sigortalısından dolayı ölüm aylığı bağlanması için en az 3 yıllık hizmeti bulunması, kendisinden dolayı erkek çocuklarına yetim aylığı bağlanması için;

“Çocuğun 18 yaşını, ortaöğrenim yapması halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim yapması halinde 25 yaşını doldurmamış olması” şartı;

kız çocuklarına yetim aylığı bağlanması için;

“Evlenmemiş olmak ve geçimini sağlayacak başka bir geliri olmamak” şartları aranıyor.

2000-2001 ile 2003-2008 dönemlerinde bağlanan aylıklar

Buna karşın Bağ-Kur sigortalısının ölümünün 4/10/2000-7/8/2001 tarihleri arasında veya 2/8/2003-1/10/2008 tarihleri arasında gerçekleşmesi halinde ölen Bağ-Kur sigortalısından dolayı ölüm aylığı bağlanması için en az 5 yıllık hizmeti bulunması, bu sigortalının erkek çocuklarına yetim aylığı bağlanması için;

“1479 sayılı Kanun ile diğer sosyal güvenlik kanunları kapsamında çalışmayan, bu kanunlar kapsamındaki çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almayan 18 yaşını, ortaöğrenim yapması halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim yapması halinde 25 yaşını doldurmamış olma” koşulu,

kız çocuklarına yetim aylığı bağlanması için ise “Evli olmayan, evli olmakla beraber sonradan boşanan veya dul kalan ve 1479 sayılı Kanun ile diğer sosyal güvenlik kanunları kapsamında çalışmayan, bu kanunlar kapsamındaki çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almayan” koşulları aranıyor.

Gelir tespiti

1/10/1972-3/10/2000 tarihleri arasında ve 8/8/2001-1/8/2003 tarihleri arasında ölen Bağ-Kur sigortalılarının kız çocukları için aranan “Geçimini sağlayacak başka bir geliri olmamak” şartının tespitinde kız çocuklarının sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi olarak çalışıp çalışmadığı ve buralardan aylık alıp almadığı, tapu kayıtları da araştırılarak varsa gayrimenkullerinden ve diğer gelirlerinden elde ettiği aylık tutarının asgari ücret (brüt asgari ücret, şu an 1134 TL) tutarının altında olup olmadığı hususları sosyal güvenlik denetmenlerince tespit ediliyor.

Dul aylığı veya kira geliri engel

Yani

1/10/1972-3/10/2000 tarihleri arasında ve 8/8/2001-1/8/2003 tarihleri arasında ölen Bağ-Kur sigortalısı ana-babasından dolayı yetim aylığı alan ve evli olmayan kız çocuğunun eşinden dolayı SSK veya Emekli Sandığı’ndan aldığı dul aylığı, tapuda üzerine kayıtlı gayrımenkullerden elde ettiği gelirler yetim aylığına engel olabiliyor.

Kuru yanında yanan yaş olmayın

İşte bu günlerde ülkemizde yaşanan bir sorun da bu. SGK Bağ-Kur sigortalısı ana-babanın ölüm tarihindeki şartlara bakarak kızına daha önce bağladığı yetim aylığını kesip tespit ettiği yersiz ödemeleri geri istiyor. Bu arada aslında ölümün gerçekleştiği dönemsel bağlanma şartları itibariyle kesilmemesi gereken Bağ-Kur yetim aylıklarına da piyango vurup kesildiği görülüyor. Bu nedenle Bağ-Kur’lu ana-babasından dolayı aylığı kesilen kız çocuklarının dönemsel şartlarını iyi bilmesi, ya da bir bilene danışmasında kendileri açısından fayda bulunuyor.

 

Yine Yurtdışı Borçlanması

Soru: 20.02.1958 doğumluyum. 1978'den beri Almanya'da yaşıyorum. 2014 yılı Nisan ayında Türkiye'de 5 günlük sigortalı çalıştım. Daha sonra yurt dışı borçlanması yaparak 5204 gün prim borcumu SGK'ya ödedim. İşe başlama tarihimi 03.11.1999 olarak hesapladıklarından dolayı emeklilik şartlarım 25 yıl 58 yaş ve 7000 prim gününe göre hesaplanıp 03.11.2024 emeklilik tarihi çıkmaktadır. Dava açmadan tekrar dilekçe verip 250 gün daha borçlanıp işe giriş tarihimizi de 1992'ye çekip emeklilik şartlarımızı 20 yıl 48 yaş 5525 prim gün sayısına göre hesaplanıp bugün emekli olmamız mümkün müdür? Salih Y.

 

Cevap: Sorunuzun iki yönü var. Biri yurtdışı çalışma başlangıcının Türkiye'den emeklilikte başlangıç sayılması konusu ve bu konuda Torba Kanunda bir düzenlemeyi beklemek gerekiyor. Fakat sorunuzun ikinci yönü bu tabloyu sizin için değiştiriyor. Zira yazdığınız soru borçlanmayı yanlış yaptığınızı düşündürtüyor. Bunun en büyük zararı aylığınızın düşük hesaplanmasına yol açacak olmasıdır ki Torba Kanunla yapılmak istenen diğer bir değişiklik de budur. Eğer borçlanma başvurusunda yurtdışında işe başlama tarihinizi de içerecek şekilde en avantajlı tarihleri belirtmediyseniz siz Torba Kanunun elinizden almak istediği hakkı şimdiden yanlış kullanmışsınız demektir ve eğer böyleyse işe borçlanmanızı düzeltmekle başlamak gerekiyor. Bunun dışında yapacağınız şeyler sonu hüsranla bitecek beyhude çabalar olacaktır. Yanlış yapılan yurtdışı borçlanması başlangıç davasını bile kaybettiriyordu. Türkiye'den en iyi şartlarla emekliliği arzuluyorsanız elinizi çabuk tutmanız lazım.

(Kaynak: Alitezel.com | 14.07.2014)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.