Hukuksuz Vergi Denetim Dalgası Nasıl Atlatılır? / Yusuf Keleş

 Maliye Bakanlığı’nın vergi inceleme birimi olan Vergi Denetim Kurulu’nun geçtiğimiz yıl çok fazla sayıda vergi müfettiş yardımcısı aldığını biliyoruz.

 

 

Muhtemelen birkaç yıl içerisinde yüzde 2’lerde bulunan vergi inceleme oranları çok daha yüksek oranlara çıkacak. Vergi incelemesine alınacak mükellefler ya vergi dairesi dosyalarının taranması ya da Gelir İdaresi ve Vergi Denetim Kurulu’nun son dönemlerde yaptığı gibi modern denetim tekniklerinin kullanılması ile belirlenir. Maliyedeki dört inceleme biriminin Vergi Denetim Kurulu adı altında birleşmesinden sonra incelemede mükellef seçimi belirli kurallara oturtuldu. Kurul her türlü bilgi, veri ve istatistiği toplamak suretiyle oluşturulacak Risk Analiz Sistemi üzerinden mükelleflerin faaliyetlerini gruplar ve sektörler itibarıyla analiz ediyor, mukayeseler yapıyor ve bu suretle risk alanlarını tespit ediyor. Risk analizi dışında da firmalar, incelenen bir firmayla ilişkisi, ihbar ve şikâyet, diğer kurumlardan gelen bilgiler vs. sebeplerden dolayı da incelenmeye alınılabilir.

İncelemede müşavire danışmalı

Öncelikle şunu belirteyim ki, vergi incelemeleri mükellefleri maddi manevi çok yıpratır. İnceleme elemanlarının geniş yetkileri bir firma veya kişinin tüm kazancının elinden alınmasına sebep olabileceği gibi, iş kabiliyetini sona erdirebilir. En basitinden koda alınan mükelleflerin müşterilerini kaybettiklerini ve yeni müşteri bulmakta zorlandıklarını görüyoruz. Bu yüzden incelenen mükelleflerin özellikle sürelere riayet etmelerinde fayda var. Mükellefler inceleme elemanlarının istedikleri bilgileri tam ve eksiksiz yerine getirmeli. Defter ve belgelerin zamanında ibraz edilmesi çok önemlidir. Şehir dışında bulunma, hastalık veya belgelerin toparlanmasının zaman alması gibi durumlarda süre dolmadan önce müfettişe haber verilmeli, mümkünse ek süre talep edilmelidir. İnceleme elemanı ile gereksiz tartışmalara girilmesi, inceleme ile doğrudan ilgili olmayan kişilerin inceleme elemanı ile muhatap olması önlenmelidir. İnceleme elemanı ile irtibatın olabildiğince tek elden sürdürülmesi, muhtemel eleştiri konuları, savunma ve dayanaklar konusunda önceden hazırlık yapılması gerekmektedir.

Tutanak imzalamada acele edilmemeli

İncelemede en önemli aşama, inceleme tutanağının imzalanması aşamasıdır. Tutanak imzalanıncaya kadar vergi müfettişi ile irtibatta muhakkak işinin ehli kişilerle çalışılmalıdır. Tutanakta mükellefin vereceği ifade, raporun yazılması ve sonraki uzlaşma ve/veya mahkemelerde savunulması aşamasında çok büyük önem arz etmektedir. Rapor yazıldıktan sonra bana gelen birçok mükellefin tutanakta yeterli savunmayı yapmadığını görüyorum. Rapora itiraz edilip uzlaşmaya ve mahkemeye gittiğimizde de itiraz ettiğimiz hususların inceleme elemanına neden söylenmediği soruluyor. Haliyle de bazen istediğimiz sonucu almakta zorlanıyoruz.

Yasal haklar bilinmeli ve aranmalı

Mükellefler gerek ihbar, gerek risk analiz raporu gerekse de farklı sebeplerle incelemeye alınabilir ama her incelemeden de muhakkak büyük matrah farkı çıkmayabileceğini de belirtmek gerekir. Elektronik ortamda verilen beyannameler ve ek tablolardaki satırların yorumlanması sonucu incelenmesi gerektiği sonucu çıkan birçok firma incelemeden yara bere almadan çıkabiliyor. Bunun tabanında da bilgisayarların gerçek durumu dört dörtlük görememesi yatıyor. Kâğıt üzerinde bazı hesapları şişmiş görünen firmanın tasfiye haline olduğu veya büyük bir holdingin bir parçası olduğu sonucu çıkabiliyor. Bu yüzden incelemeye alınan mükellefler peşinen büyük vergi ve ceza yiyeceklerini kabullenmeden inceleme sürecini soğukkanlı bir şekilde takip etmeli.

    İnceleme sonucu önerilen ve vergi dairesince tarh edilen vergi ve cezalar da kesin değildir. Mükelleflerin inceleme sonrasında bazı hakları vardır. Bunlardan en önemlisi, önerilen vergi ve cezalar için uzlaşmaya girme hakkıdır. Uzlaşma mükellefin belirlenen rakamlar üzerinden vergi idaresi ile pazarlık yapmasıdır. Bu pazarlıkta kendisini daha iyi ifade eden taraf, her zaman daha avantajlıdır. Uzlaşmadan istediği sonucu alamayan mükelleflerin, uzlaşmanın vaki olmaması veya temin edilememesi halinde mahkemeye gitme hakkı bulunuyor. Fakat bütün bu işlem ve başvuruların belirli süreler içerisinde yerine getirilmesi gerekiyor. Zamanında yapılmayan bir başvuruda mükellef ne kadar haklı olursa olsun esasa girmeden usulden davayı kaybetmek riski ile karşı karşıyadır. Son söz olarak şunu söyleyeyim, haklı olmak şartıyla her zaman için davayı kazanma imkânı mevcuttur.

 

(Kaynak: Zaman Gazetesi | 17.06.2014)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.