Kapıcılar Haklarını Biliyor mu? / Şevket Tezel

 Bugünlerde özellikle de İstanbul'da kentsel dönüşüm nedeniyle bir sirkülasyon söz konusu ve bu sirkülasyon konut görevlilerini (kapıcıları) etkiliyor, işlerini bir süre için de olsa kaybediyorlar. Bu aşamada fesihten kaynaklanacak tazminat ve diğer haklarının ödenmesi gerekiyor. Yakından tanık olduğum bir olgu da iş akitleri feshedilen kapıcıların 4857 sayılı İş Kanunundan ve 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunundan kaynaklanan haklarını tam olarak bilmemeleri. Bugün de bu yoğun gündeme rağmen onları ele alalım istedik. Zira bir çalışanın haklarını alması için öncelikle haklarının neler olduğunu tam olarak bilmesi gerekiyor.  

Ana taşınmazın bakımı, korunması, küçük çaptaki onarımı, ortak yerlerin ve döşemelerin bakımı, temizliği, bağımsız bölümlerde oturanların çarşı işlerinin görülmesi, güvenliklerinin sağlanması, kaloriferin yakılması ve bahçenin düzenlenmesi ve bakımı ve benzeri hizmetleri gören kişi olarak tanımlanan Kapıcının kıdem tazminatının farklı hesaplanması gerekiyor.

 

Ayni haklar da dahil

 

Normal kıdem tazminatı kıdem tazminatı tavanını (Halen 3438,22 TL) aşmamak üzere para ve para ile ölçülebilir her türlü hak ve menfaatlerin birer aylık toplamıdır. Kapıcılar genellikle kapıcı dairesidne oturup elektrik, su ve yakıt gideri ödenmediğinden bu masraflar da tazminat hesabına dahil edilmelidir. Bu nedenle kapıcıların kıdem tazminatı brüt ücretine ilaveten bu gibi ayni başkaca hakları da içerir. Ayni haklar kapıcının oturduğu kapıcı dairesinin emsal kira bedeli ile ortalama birer aylık elektrik, su ve yakıt giderleri olarak yansıtılmalıdır.

 

Kapıcı kapıcı dairesinde oturmuyorsa o zaman kira bedeli eklenmez. Kapıcının su, elektrik, ısınma ve sıcak su giderlerine kısmen ya da tamamen katılıp katılmayacağının sözleşme ile belirlenmesi mümkün bulunuyor. Yani elektrik, su ve yakıt bedellerini sözleşmeyle kapıcının ödeyeceği bağıtlanmış ve kapıcı ödemişse o zaman bunlar da eklenmez. Sözleşme imzalanmamışsa bu giderler kapıcı tarafından ödeniyorsa yine eklenmez fakat kat malikleri tarafından karşılanmışsa yine eklenmesi gerekir.

 

Bu tür giderlerde son faturalara bakılmaz, son bir yılın faturalarının ortalaması kıdem tazminatına eklenir.

 

Tazminatta muhatap kim?

 

Kıdem tazminatında normalde muhatap kat malikleridir. Kıdem tazminatından daireyi satan ve alan kat malikleri birlikte sorumlu ise de evi satan kat malikinin kıdem tazminatı payından sorumluluğu iki yıldır. Bu nedenle kapıcının emekli olması gibi kıdem tazminatı gerektirir biçimde işten ayrılmalarında kıdem tazminatı toplamını ödemenin dairelerin son sahiplerini kucağında kalmaması için her sitede bir "Kıdem Tazminatı Fonu" kurulmalıdır. Aksi halde dairelerin son malikleri mağdur olacaklardır.

 

Kıdem tazminatında bir yıldan az süreler de hesaplamada kıst olarak dikkate alınır. Kapıcının kıdem tazminatından 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun 23. maddesi gereğince Gelir Vergisi, 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun (2) Sayılı Tablonun lV. bölümünün (34) numaralı fıkrası gereğince Damga Vergisi kesilmez.

 

Kira karşılığı kapıcılık yaptırılamaz

 

Kapıcıya görevi nedeniyle verilmiş olan konut için iş sözleşmesinin devamı süresince kira istenemez. Kira bedeli ücrete sayılamaz. Kapıcının kira ödemelerinin oturması ve karşılığında kapıcılık hizmetlerini görmesi biçiminde bir iş sözleşmesi yapıldığında, işverenin ücret ödeme yükümlüğü ortadan kalkmaz. (Yargıtay 9.HD. 2010/21304 Esas, 2010/18191)

 

Kapıcının kira karşılığı çalıştırılması mümkün değildir. Kapıcı ile kira sözleşmesi yapılmış olması da bu sonucu değiştirmez. (Yargıtay 9.HD. 2009/5694 Esas, 2011/8900)

 

Kapıcının da hafta tatili ve bayram tatili vardır

 

4857 sayılı Yasaya göre kapıcıya da haftada bir gün hafta tatilinde, ulusla bayram ve genel tatil günlerinde de çalışmasa bile ücreti bir iş karşılığında olmadan ödenir. Şayet çalıştırılırsa bu çalıştırma ücretinin ayrıca ödenmesi gerekir.

 

Kapıcının yıllık izin hakkı

 

Kapıcıların da diğer işçiler gibi hizmet süresi 1-5 yıl arası ise 14 günden, 6-14 yıl arası ise 20 günden, 15 yıl ve daha fazla ise 26 günden az olmamak kaydıyla yıllık izin hakları bulunuyor. Bununla birlikte kapıcının yaşı 50 ve daha yukarı ise izin süresi 20 günden az olamaz. İzin kullandırılmamış veya eksik kullandırılmışsa kapıcı işten ayrılırken bu izinlerin parasının da ödenmesi gerekir.

 

 

 

 

Soru: 22.08.1966 doğumluyum. 09.08.1983'te SSK'lı oldum. Ödenmiş 801 günüm var. Askerliğimi 550 gün olarak ödedim. 23.08.1993'ten beri Emekli Sandığı'na bağlı Devlet Memuru olarak çalışıyorum. Ne zaman emekli olurum? A.ÖNCEL

 

Cevap: SSK ve askerlik borçlanması süreleriniz dahil olmak üzere 23.05.2002 tarihindeki hizmet durumunuza göre Emekli Sandığı iştirakçiliğinden emeklilik bakımından 51 yaşına tabisiniz. Bu bakımdan en azından 15.11.2014 tarihine kadar göreve devam ederseniz 22.08.2017 tarihinde Emekli Sandığı iştirakçiliğinden emekli olabilirsiniz.

(Kaynak: Alitezel.com | 12.06.2014)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.