Torba Yasada Ne Var Ne Yok? – 3 / Şevket Tezel

 İki gündür devam ettiğimiz genel olarak çalışanlarla ilgili biçimde 30.05.2014 Cuma günü TBMM'ye getirilen Torba Kanunun aslında ne getirip ne götürdüğünü sizin için açıklamaya bugün de devam ediyoruz. Bu arada bahse konu Torba Kanundan sonra kimi maddeleri öncekiyle aynı olmak üzere bir başka Kanun Tasarısı daha 02.06.2014 Pazartesi günü yine AKP tarafından sunuldu. Cuma günkü Torba Kanuna takviye niteliğindeki bu yeni Kanun Tasarısının en önemli özelliği vergi ve sosyal güvenlik prim (Gecikme zam ve cezası da dahil) borçlarıyla ilgili yapılandırma hakkını getiriyor olması. Bu takviye Kanunun sosyal güvenlik ile ilgisine de yarın işaret edeceğiz. Bugünkü yazımızda da Torba Kanunda yer alan ve yer alması en çok beklenenler fakat henüz olmayanlardan bahsedeceğiz.

Beş yıllık borçlanma "YOK"

 

Emeklilik yaşı gelip de gün sayısı yetmeyenlere beş yıllık borçlanma hakkı getirileceği vaat ediliyordu. Böylelikle yaşı 60-70 olup da gün sayısı 1800-2000 gün olanlar kalan süre için yapacakları borçlanma ile emekli olma fırsatı yakalayacaktı. Tasarıda buna ilişkin de bir hüküm bulunmuyor.

 

Memura İlave "1" derece "YOK"

 

2005 yılından sonra memuriyete girdiğinden dolayı, 1979, 1991 ve 2005 yıllarında verilen ilave "1" dereceden bir defaya mahsus yararlanan memurların bu hakkından 15.01.2005'ten sonra göreve başladığı için faydalanamayanlara ilave 1 derece vaat ediliyordu, ama Torba Kanun tasarısında bu konuda hüküm "YOK"

 

Memura Enflasyon Zammı "YOK"

 

2013 yılında imzalanan kamu görevlileri toplu sözleşmesinde, 2014 yılı için kamu çalışanlarının aylıklarında yapılması kararlaştırılan artış ile enflasyon artışı arasında bir bağ kurulmamıştı ve bu nedenle de 2014 yılı enflasyon artış oranı her ne olursa olsun maaşlara ilave artış yapılmayacaktı. Maaşlara ilave bir zam ancak Hükümetin bu konuda düzenleme yapması halinde mümkün olabilecekti. Bununla birlikte 2014 yılında birlikte enflasyonun da yüksek çıkması (Ki Aralık 2013 ayından 1 Haziran 2014 tarihine kadar %5,38 enflasyon artışı meydana gelmişti) nedeniyle meydana gelen kaybın Kanunla enflasyon zammı getirilerek karşılanacağı söyleniyordu, bu da "YOK"

 

28 Şubat mağdurlarına bir şans daha

 

1999-2005 yılları arasında memuriyetten çıkartılanların bu memuriyetten ayrı geçirdikleri dönemlerini borçlanma hakkını 2012 ve 2013 yıllarında tanınan altı ve üç aylık sürelerde de kullanmayanlara bu sürelerini borçlanma bakımından bir hak daha veriliyor. Bir önceki hak kullanma başvuru süresi 1 Kasım 2013 tarihinde sona ermişti.

 

Bakıma muhtaç çocuk sahibi anne

 

Kadın sigortalılardan başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malûl çocuğu bulunanların, 1 Ekim 2008 tarihinden sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün sayıları toplamına ekleniyor ve eklenen bu süreler emeklilik yaş hadlerinden de indiriliyor. İşte bu durumdaki çocuklar için "Malûllük" değil "Ağır engellilik" şartı aranacak. Yasal açıdan "Ağır engelli" ibaresi "Engel durumuna göre özür oranı %50 ve üzerinde olduğu tespit edilenlerden günlük yaşam aktivitelerini başkalarının yardımı olmaksızın yerine getiremeyeceğine özürlü sağlık kurulu tarafından karar verilen kişileri" ifade ediyor. Özürlü sağlık kurulu raporunun sonucu bölümünde yer alan “Ağır Engelli” kısmında evet ya da hayır ifadesi yazılarak kişinin durumunun belirtilmesi gerekiyor.

 

Tüp bebekte bir şans daha

 

Evli olmakla birlikte çocuk sahibi olmayan genel sağlık sigortalısı kadın ise kendisinin, erkek ise karısının;

 

1) Yapılan tıbbî tedavileri sonrasında normal tıbbî yöntemlerle çocuk sahibi olamadığının ve ancak yardımcı üreme yöntemi ile çocuk sahibi olabileceğinin SGK'ca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucuları sağlık kurulları tarafından tıbben mümkün görülmesi,

 

2) 23 yaşından büyük, 39 yaşından küçük olması,

 

3) Son üç yıl içinde diğer tedavi yöntemlerinden sonuç alınamamış olduğunun SGK'ca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucuları sağlık kurulları tarafından belgelenmesi,

 

4) Uygulamanın yapıldığı tıbbî merkezin SGK ile sözleşme yapmış olması,

 

5) En az beş yıldır genel sağlık sigortalısı veya bakmakla yükümlü olunan kişi olup, 900 gün genel sağlık sigortası prim gün sayısının olması,

 

şartlarının birlikte gerçekleşmesi halinde en fazla iki deneme ile sınırlı olmak üzere uygulanan tüp bebek tedavisinde artık üçüncü deneme de yapılabilecek.

 

Vazife Malûlüne tüp bebek kolaylığı

 

3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamında, 2330 sayılı Nakdi Tazminat Kanunu Kapsamında, 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanununun vazife malulü askerlere aylık bağlanmasını öngören 56 ncı maddesi kapsamında aylık bağlananlarla, başkasının yardımı ve desteği olmaksızın yaşamak için gereken hareketleri yapamayacak derecede malul olan vazife ve harp malûlleri ile bakmakla yükümlü olduğu kişiler "Tüp Bebek" desteğinden faydalanmada "Son üç yıl içinde diğer tedavi yöntemlerinden sonuç alınamamış olduğunun Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucuları sağlık kurulları tarafından belgelenmesinden" ve "En az beş yıldır genel sağlık sigortalısı veya bakmakla yükümlü olunan kişi olup, 900 gün genel sağlık sigortası prim gün sayısının olması"

 

şartlarından muaf tutulacaklar.

 

Yurtdışına işçi götüren işverenin prim tavanı düşürülüyor

 

İşverenlerce yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen sigortalıların sigorta primine esas günlük kazanç üst sının 16 yaşından büyük sigortalılara ait günlük kazanç alt sınırının üç katına indiriliyor. Daha önce üst sınır diğer sigortalılar gibi 6,5 kattı. Düzenleme ile yurtdışında işçi çalıştıran işverenler ve bahse konu işçiler daha fazla prim ödemekten kurtulacaklar. Ama bu defa da gelir vergisi matrahı artmış olacağından çalışan işçi daha fazla vergi vermiş olacak. 

 

Alınmayan aylık ve gelirler 12. ayda durdurulacak

 

SGK'nın ödediği emekli aylığı ve gelirlerini tahakkuk ettirildiği tarihlerden itibaren aralıksız altı ay sonuna kadar tahsil etmeyenlerin gelir ve aylıkları, gelir ve aylık bağlanma şartlarının devam edip etmediğinin tespiti amacıyla durduruluyordu, Torba Kanunla bu süre 12 aya çıkartılıyor.

 

İşsizlik ödeneği işe iade çakışmasına düzenleme

 

Bilindiği gibi işçinin iş akdinin feshinden sonra "işsizlik ödeneği alınan süreler" ile işe iade davasının kazanılması ile ödenen "dört aya kadar ücret hakları" dönemsel olarak çakışıyor. Torba Yasa sadece işsizlik ödeneği alınan süredeki ödeneklerin geri istenebileceğine, başının hatalı olduğu kabul edilip tüm işsizlik ödeneğin istenmesinin yersiz olduğunu belirtiyor. Düzenleme işsizlik ödeneği hak sahipliğinin işe iade davası nedeniyle yatırılan primlerin son günü itibariyle başlamasının esas alınmasını öngörüyor. Bu madde de İş-Kur'un hatalı uygulamasını düzeltmeyi amaçlıyor. Bu konuyla ilgili iki Torba Kanunda da madde bulunuyor.

 

Bürokratik, gereksiz engellerden biri kalktı

 

Esnaf ve sanatkarlar ile ziraat odaları üye kayıtlarında olması gereken yönetim kurulu kararı, tarihi ve benzeri usul ve esasların eksikliği, üye kayıt defterlerinin noter tasdikli olmaması veya defterlerdeki yıpranmalar nedeniyle tamamen üyenin iradesi dışında oluşan sebeplerle kişilerini sigortalılıklarının iptal edilmesi ve buna bağlı olarak hak kaybına uğramalarına son veriliyor.

 

Yarın: Borç Yapılandırması Neyi Kapsıyor?

(Kaynak: Alitezel.com | 04.06.2014)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.