Torba Yasada Ne Var Ne Yok? – 1 / Şevket Tezel

 

Torbada en çok "YOK" var

Bir yılı aşkın bir süredir dillere pelesenk olan ama çıkması yılan hikâyesine dönen Torba Yasa Tasarısı nihayet gün yüzüne çıktı. Bir kısım medyada sürekli müjde haberi pompalanmasına neden olan meşhur Torba Yasa sonunda 30.05.2014 Cuma günü TBMM'ye sevk edildi de gerçekten içinde ne olduğuna ve olmadığına vakıf olabildik.

Eminim tüm okurlarım merak ediyor, zira bireysel danışmanlık hizmeti verdiğim ofisime son aylarda edilen telefonların büyük çoğunluğu "Torba Yasa çıktı mı? Ne zaman çıkacak?" idi. Tabii içine olması muhtemel veya ütopik bir sürü beklenti koyarsanız merak edilme düzeyi de ister istemez artıyordu. İlgisi olan olmayan herkes Torba Kanundan bir şey bekliyordu.

Bu girişten sonra konuya dönelim, evet Torba Yasadan ne bekleniyordu, neler var ve neler yok konusuna. Tasarıda gerek olan ve gerekse olmayan beklentilerin en önemlilerinden başlamak gerekiyor sanırım. Zira içinde bulunduğumuz zaman diliminde "Torba Yasa" diye başlayan yazı veya sözlerin meraklısı haklı olarak sayıca çok ve bu konudan söz açılınca da en çok beklenilenlerinden başlamak üzerimizde bir borç oluyor.

Geriye dönük Bağ-Kur Tescili bekleniyordu "YOK"

Torba Yasada Bağ-Kur tescili yapılmamış ancak döneminde Bağ-Kur'lu olunması gereken faaliyetlerde bulunan sigortalıların bu sürelerini sigortalılıklarına saydırıp primlerini ödemelerine yol açacak düzenleme bu Torbada bekleniyordu ama yok. 

Bir yıldan veya iki yıldan fazla Bağ-Kur prim borcu bulunup da bu borçlarını ödememiş olanların bu süreleri borçlarıyla beraber sildirme veya dilediği kadarını ödeyip kalanını ödemeksizin borcu ile birlikte sildirme beklentisi vardı, bu Torba Yasada böyle bir hak yok.

Prim yapılandırması “YOK”

Bağ-Kur prim borcu bulunup da bu yüksek faizli borçlardan oluşan tutarları TÜFE'ye endeksli makûl rakamlardan ödeyerek temizlemek isteyenler için yapılandırma beklentisi vardı, Torba Yasada böyle bir hak ”Yok”

Emekli maaşlarına intibak zammı “YOK”

2000 yılı öncesinde emeklilere 2013 yılında intibak zammı yapılarak gün sayısı ve göstergesine göre bir nebze de olsa iyileştirme sağlanmıştı. 2000 yılı ve sonrasında emekli olanların da haklı bir intibak zammı beklentisi vardı, ancak Torba Yasa bu beklentiyi de gerçekleştirici hüküm içermiyor.

Sigortalılık öncesi doğumların borçlanılması bekleniyordu "YOK"

Sigortalılığa başlamadan önce çocuk sahibi olan kadınların sigortalılık başlangıçlarının öncesindeki bu doğumlarını borçlanarak sigortalılık sürelerini tıpkı askerlik borçlanması gibi geriye çekip daha ehven emeklilik koşullarına sahip olma beklentisi haklı olarak vardı, üzerinden çok haber yapılan bu konu da maalesef Torbada yok. Bu da demek oluyor ki doğum borçlanması yaşı düşürmeyecek ve bu yönüyle daha erken emekli etmeyecek.

Geçici Personel kadro bekliyordu, "YOK"

657/4/C'li Geçici Personele kadro verileceği beklentisi son pompalanan konulardandı, bu konuda da İktidarın sözcüsü medyada çok müjde haberi duyduk, okuduk. Bu beklenti de Torba Kanunla boşa çıkmış durumda, zira esameleri bile okunmuyor.

Kamudaki Taşeron İşçiler kadro bekliyordu "YOK"

Taşeron işçisine kadro beklentisi de Torba Kanun olmayanlardan. Bu konuda taşeron işçi sözleşmelerinin 3 yıla çıkartılmasıyla bir takım hakların alınması kolaylaştırılıyor, ama Torba Yasada genel olarak işçi haklarıyla ilgili olumsuzluklar da gelmiyor değil.  

EYT'liler Torbada “YOK”

Emeklilikte yaşa takılanlar bu Torba Kanun tasarısında yer almıyor. Hatta bırakın emekliliği, yaşı bekleyenlere GSS primi ödemeden sağlıktan faydalanma hakkı da yok. 

 

 

Staj başlangıcı borçlanması “YOK”

Sadece kısa vadeli sigorta kollarından prim yatırıldığı için emeklilik hesaplamalarında başlangıç sayılmayan çıraklık ve stajyerlik dönemlerine ilişkin bir borçlanma sonucu bu başlangıçların emeklilikte dikkate alınması beklentisi vardı. Torba Yasada bu konu da yok.

 

Torba Yasada bu "Yok"ların bir kısmının komisyonlarda veya Genel Kurulda verilecek önergelerle gelmesi söz konusu olabilir. Ama siyasi irade üzerinde bu beklenti ısrarla vurgulanmadığı sürece beklemek de hayalcilik olacaktır. Ülkemizde “Ağlamayana meme vermezler” kuralına işaret edelim ve “Var”lara geçelim.

Torba Yasada Neler Var?

Bağ-Kur'lu ve Memur da Doğum Borçlanması Bekliyordu "Var"

Doğum borçlanmasından doğumdan önce Bağ-Kur'lu veya Emekli Sandığı iştirakçisi olanlar faydalanamıyordu, Torba Kanunla en son Bağ-Kur'lu veya Emekli Sandığı iştirakçisi iken doğum yapmış olanlar da doğumdan sonraki ikişer yıllık sürelerde sosyal güvenlik kapsamı dışında kalmış olma şartıyla bu prim ödemeden geçmiş sürelerini borçlanabilecekler.  

Doğum Borçlanması hakkının üç çocuğa çıkması bekleniyordu "Var"

Doğum borçlanması hakkı artık iki değil üç çocuk için de yapılabilecek, ancak sigortalılık öncesi doğumlar borçlanamayacağından bu durum sadece gün sayısını artırmaya yarayacak. Emeklilikleri gün sayısını tamamlamaya kalmış olanlara yarayacak. Özel banka sandıkları çalışanlarının doğum borçlanması bakımından Torbada da unutulduğunu görüyoruz.

Mavi kartlıya borçlanma artık davasız olabilecek

Doğumla Türk Vatandaşı olmakla birlikte sonradan izinle vatandaşlıktan çıkartılan mavi veya pembe kartlı denilen sigortalıların yurtdışı borçlanması konusunda yaşadıkları mağduriyete son veriliyor. Artık bu durumdakiler engel çıkarılmadan yurtdışı borçlanması yapabilecekler, dava açmak zorunda kalmayacaklar.

Yurtdışı başlangıç davalarına artık gerek olmayacak

Uluslararası sosyal güvenlik sözleşmelerinde Türk sigortasına girişinden önce akit ülke sigortasına girdiği tarihin Türk sigortasına girdiği tarih olarak kabul edileceğine ilişkin özel hüküm bulunan ülkelerdeki sigortalılık sürelerini borçlananların akit ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarih ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilmiyordu artık kabul edilecek. Dana önce sözleşmelerle çelişen hüküm içeren 3201 sayılı Yasa nedeniyle sigorta başlangıcı borçlanılan gün kadar geriye gidilerek saptanan tarih olarak kabul ediliyor bu da sigortalıların  hak kaybına neden oluyordu.

 -Devam Edecek-

 

 

(Kaynak: Alitezel.com | 02.06.2014)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.