Alamadığı Para İçin 1 Yıl İçinde Dava Açmayan Maaşı Unutsun / Okan Güray Bülbül

 Şu anda işçiler 'Patronum maaşımı vermedi' diyerek en fazla 5 yıl içinde dava açabiliyor. Yeni düzenlemeyle sözleşmesi sona eren işçiler için bu süre 1 yıla düşüyor. Yani 1 yıl içinde dava açmayan alamadığı para için hak iddia edemeyecek.

Taşeronlukla ilgili pek çok düzenleme öngören kanun tasarısı içinde işçilerin ücretlerinin korunması ile ilgili de çok önemli iki madde bulunuyor. Bunlardan bir tanesi işçilerin ücretlerinin korunmasına yönelik mevzuatı geliştirici yöndeyken, diğeri ne yazık ki işçileri çok daha çabuk dava açmaya itiyor ve gerekli süreyi geçirenlerin de hak kaybı yaşamasına neden oluyor. 

ACELE EDİP HAKKINIZI ARAYIN 

Türkiye'de işçilerin ücret alacakları konusunda önemli bir koruma mekanizması ücret alacaklarına ilişkin dava açma hakkı. Yani bir işçi işverenine ücretinin ödenmediği iddiasıyla dava açabilir. Genel olarak ücretlerle ilgili dava açma süresi beş yıl. Ancak kanun tasarısı bu şekilde yasalaşırsa iş sözleşmesi fiilen sonlanmış işçiler için dava açma süresi bir yıla inecek. 
 
DEVAM EDİYORSA HÂLÂ BEŞ YIL 
 
İş sözleşmesi sonlanmış işçiler, iş sözleşmesinin bittiği tarihten itibaren 1 yıl içerisinde dava açmazlarsa, işverenlerinin ücret ödemediği iddiasıyla bir daha dava açamayacaklar. Diğer yandan işinden ayrılmamış işçiler için ücret alacaklarına dair dava açma hakkı 5 yıl olarak devam edecek.

ÖNCE İŞÇİNİN MAAŞI SONRA HACİZ

İşverenin işlerinin kötü gitmesi ve hakkında haciz kararı uygulanmasında, o işyerinde çalışan işçilerin geriye dönük olarak bütün ücretlerini ödeyebilecek kadar mal geride bırakıldıktan sonra haciz işlemi yapılacak. Yani işyerindeki haciz işlemi için işçilerin o güne kadar ödenmemiş bütün ücretleri için mal işyerinde bırakılacak, daha sonra haciz yapılacak. Bu hüküm şu anki mevzuatta üç aylık ücretleri ile sınırlıydı. Fakat yargısal işlemlerin uzaması gibi nedenlerle işçiler üç aydan daha uzun süredir ücretlerini alamıyor olabiliyorlar. Dolayısıyla işverenin maddi olarak çok zorda olduğu dönemde çalışmaya devam ettiklerini görüyoruz. Böyle bir durumda öncelikle çalışan işçilerin geriye dönük olarak bütün ücret alacaklarının ödenmesi işçi haklarına yönelik yeni bir düzenleme olacak.

İSTENEN TAZMİNATI İŞÇİ BELİRLEYECEK

Kanun tasarısındaki en önemli konulardan bir tanesi de iş uyuşmazlıklarında işçilerin açacakları davalarda alacağa konu miktar dava dilekçesinde açıkça belirtilmesi gerekliliği. İşçiler iş uyuşmazlıkları nedeniyle dava açacakları zaman dava konusu alacağım miktarını açıkça belirtmek zorunda olacaklar. Dolayısıyla değerlendirme bu miktar üzerinden yapılacak. Şu anki mevzuat çerçevesinde bu konu hakimin taktirine bırakılıyordu ve miktarı hakim tayin ediyordu.

SGK, ARTIK DAVAYA RESEN MÜDAHİL OLACAK

Tasarıdaki önemli bir husus da, dava açarak çalıştığı dönemde sigortasının yatmadığını iddia eden işçilere yönelik. Sigortasının yatmadığını iddia eden işçi, iş mahkemesine hizmet tespit davası açıyor. Bu şekilde açılmış davalarda SGK'nın resen davaya müdahil olması sağlanacak. Bu sayede SGK’nın davaya müdahil olmasını sağlamak için geçen süre kısalacak ve işçinin sigortasının olup olmadığı hızlı bir şekilde öğrenilecek.

5 SORU 5 CEVAP

Emeklilik tarihi 20 Aralık 2015 
SORU: Kızım Ocak 1981 doğumlu. Yüzde 67 engelli. İkinci derece vergiden muaf. 2000’de memur olarak işe başladı. Ne zaman emekli olur? Nazım Altan 
CEVAP: Kızınızın rahatsızlığı memur olmadan önceyse veya doğuştan ise memur olmadan önce engelli raporu almışsa,15 yıl fiili hizmet süresi şartına tabi. 20 Aralık 2015’te emekli olabilir. 

Birleştiren önce borcu kapatmalı
SORU: Daha önceden kendi adıma açmış olduğum firmanın prim borcu bulunmaktadır. Bu borç yüzünden emeklilik hakkım engellenir mi? Elçin Topçu
CEVAP: Bağ-Kur hizmet süreniz ile memurluk sürelerinizi bileştirerek emekli oluyorsanız, Bağ-Kur prim borcunu ödemeden emekli olamazsınız. Bunun dışında sahibi veya ortağı olduğunuz firmanın borçları emekli olmanıza mani olmaz.

Baskı gören kıdemi kapar
SORU: Sigortam 1998’de başladı. Ancak primlerim 2000 yılında yatırılmış. 6 yıldır bir fabrikada çalışmaktayım. Bir aydır istifa etmem konusunda baskı görüyorum. Tazminatlı çıkış için ne yapmam gerekir? Hamza Şen
CEVAP: Sözünü ettiğiniz baskı nedeniyle, iş akdinizi feshedip, kıdem tazminatınızı talep edebilirsiniz. İşveren ödemezse iş mahkemesine dava açıp, baskı yapıldığını kanıtladığınızda tazminata hak kazanabilirsiniz.

Yıllık izin yerine para alamazsınız
SORU: İzin hakkımı para olarak kullanmak istiyorum. İşveren bu durumun kanuna aykırı olduğunu söylüyor. İşyerinden ayrılacağım ve paraya ihtiyacım var. Bu şekilde kullanamaz mıyım? Serkan Yürek
CEVAP: İzin hakkınızı para olarak kullanmanız mümkün değil. İş sözleşmesinin feshi halinde kullanmadığınız yıllık ücretli izinlerini paraya dönüştürülebilir.

Az olanın yarısı verilir
SORU: 1996’da iş kazası geçirdim. Malulluk maaşı bağlandı. Şimdi normal olarak emekliliğim geldi. Emekli olduğumda malullük maaşım kesilir mi? Murat Can
CEVAP: Emekli aylığınız ile sürekli iş görmezlik gelirinizden fazla olanın tamamını, az olanın yarısını alırsınız.

(Kaynak: Akşam Gazetesi | 13.05.2014)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.