Hangi Harcamalar Vergiden Düşülebilir? / Yusuf Keleş

 Gerçek kişilerin geçtiğimiz yıl elde ettikleri gelirleri beyan edecekleri dönem önümüzdeki hafta sona eriyor.

Bu köşede ağırlıklı olarak kira geliri elde edenlerin beyanda nelere dikkat etmesi gerektiğini anlatmaya çalışıyorum. Memur, işçi, emekli hatta öğrencilerin kendilerine miras kalan veya birikimleriyle aldıkları daireleri kiraya vermeleri halinde elde ettikleri gelirin vergilendirilmesi için beyanname vermeleri gerekiyor. Önceki yıllarda ticari, zirai ve serbest meslek faaliyeti sebebiyle mükellefiyeti bulunmayanlar kira gelirlerinin bir kısmını vergi matrahından düşebiliyordu.

    Ancak bu sene yukarıda bahsettiğim faaliyetlerinden dolayı mükellefiyeti bulunmasa bile emekli, memur ve ev hanımları başka unsurlardan gelir elde ediyorsa ve bu gelir toplamı belirli bir tutarı aşıyorsa 3 bin 200 TL’lik istisnadan faydalanamayacak. Buna göre 3 bin 200 TL üzerinde kira geliri elde edenler tüm gelir ve irat unsurlarından toplam 94 bin TL ve üzeri gelir elde ediyorsa bu istisnadan faydalanamayacak. Elde edilen gelirlerin beyan edilip edilmeyeceği veya herhangi bir istisnaya tabi tutulup tutulmayacağı da önemli değil. Hesaplamada elde edilen kira geliri de brüt olarak dikkate alınmalı. Bu konu ile ilgili ayrıntılı bir örnek vermek gerekirse.

    ÖRNEK: Yıl boyunca 50 bin TL brüt ücret geliri elde eden bir işçi dairesini aylık bin 500 TL’den, dükkanını da brüt 2 bin TL’den kiraya vermiştir. Ödenen kiradan 4 bin 800 TL vergi kesintisi yapılmıştır. Mükellef gayrimenkul sermaye iradı beyanında götürü gider yöntemini tercih etmiştir.

    Mükellef aynı yıl Türkiye’deki bir özel okulda okuyan çocuğu için 10 bin TL okul ücreti ödemiştir. Özel okul, Kurumlar Vergisi mükellefidir ve faturası alınmıştır. Ayrıca aynı yılda kendisi, eşi ve çocukları için 5 bin TL tutarında sağlık sigortası primi ödemiştir.

    Konut olarak kiraya verilen gayrimenkulden elde edilen kira geliri, 3.200 TL’lik istisna tutarından fazla olduğundan beyan edilmesi gerekmektedir.

    2013 yılında elde edilen gelirler toplamı olan (50.000 + 18.000+24.000 = 92.000 TL), 2013 yılı için geçerli olan 94.000 TL’lik sınırı aşmadığından, kira gelirinin beyanı sırasında 3.200 TL’lik istisnadan faydalanabilecektir.

    Mükellef tarafından ödenen 10.000 TL’lik okul ücreti yukarıda sayılan şartları taşıdığından beyan edilen gelirin yüzde 10’u ile sınırlı olmak şartıyla, beyanname üzerinde beyan edilen gelirden indirilebilecektir. Ödenen 5 bin TL’lik sağlık sigortası primi beyan edilen gelirin yüzde 15’ine kadar olan kısmı, beyanname üzerinde beyan edilen gelirden indirilebilecektir.

Beyannamede İndirilebilecek Giderler

Yukarıdaki örnekte de görüldüğü üzere mükellefler Gelir Vergisi beyannamesinde beyan edecekleri gelirlerden bazı indirimler yapma hakkına sahip. Bu indirim hakkından, 2013 yılına ilişkin beyan edilen gelir ve kazancın türüne bakmadan, Gelir Vergisi beyannamesi veren tüm mükellefler faydalanabiliyor. İndirim kapsamına giren giderler şöyle:

    Beyan edilen gelirin yüzde 15’ini ve asgari ücretin yıllık tutarını (2013 yılında 12.000,60 TL) aşmamak şartıyla; mükellefin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait hayat sigortalarına ödenen primlerin yüzde 50’si ile ölüm, kaza, hastalık, sağlık, engellilik, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta primleri.

    Beyan edilen gelirin yüzde 10’unu aşmaması, Türkiye’de yapılması ve Gelir veya Kurumlar Vergisi mükellefiyeti bulunan gerçek veya tüzel kişilerden alınacak belgelerle tevsik edilmesi şartıyla, mükellefin kendisi, eşi ve küçük çocuklarına ilişkin olarak yapılan eğitim ve sağlık harcamaları.

    Genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler, köyler ile kamu yararına çalışan dernekler ve Bakanlar Kurulu’nca vergi muafiyeti tanınan vakıflara yıllık toplamı beyan edilecek gelirin yüzde 5’ini (kalkınmada öncelikli yöreler için yüzde 10) aşmamak üzere, makbuz karşılığında yapılan bağış ve yardımlar.

    Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere ve köylere bağışlanan okul, sağlık tesisi ve 100 yatak (kalkınmada öncelikli yörelerde 50 yatak) kapasitesinden az olmamak üzere öğrenci yurdu ile çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi, bakım ve rehabilitasyon merkezi ile mülki idare amirlerinin izni ve denetimine tabi olarak yaptırılacak ibadethaneler ve Diyanet İşleri Başkanlığı denetiminde yaygın din eğitimi verilen tesislerin inşası dolayısıyla yapılan harcamalar veya bu tesislerin inşası için bu kuruluşlara yapılan her türlü bağış ve yardımlar ile mevcut tesislerin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için yapılan her türlü nakdî ve aynî bağış ve yardımların tamamı.

    Fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara Maliye Bakanlığı’nca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin maliyet bedelinin tamamı.

    Bakanlar Kurulu’nca yardım kararı alınan doğal afetler dolayısıyla Başbakanlık aracılığıyla makbuz karşılığı yapılan ayni ve nakdi bağışların tamamı.

    İktisadi işletmeleri hariç Türkiye Kızılay Derneği’ne ve Türkiye Yeşilay Cemiyeti’ne makbuz karşılığı yapılan nakdi bağış ve yardımların tamamı

(Kaynak: Zaman Gazetesi | 18.03.2014)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.