Gayrimenkul Sermaye İradının Tanımı ve İstisna / Veysi Seviğ

 Gelir Vergisi Kanunu’nun “Gelir Unsurlarının Tespiti” ile ilgili üçüncü kısmının beşinci bölümü “Gayrimenkul Sermaye İradı”nın tanımı, emsal kira bedeli ve konuya ilişkin giderler ile ilgili hükümleri içermektedir. Sözü edilen kanunun 70’inci maddesi uyarınca aşağıda yazılı mal ve hakların, sahipleri, mutasarrıfları, zilyetleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri veya kiracıları tarafından kiraya verilmesinden elde edilen iratlar gayrimenkul sermaye iradı sayılmaktadır.
* Arazi, bina (döşeli olarak kiraya verilenlerde döşeme için alınan kira bedelleri dahil olmak üzere) maden suları, menba suları, madenler, taş ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri, tuğla ve kiremit harmanları, tuzlalar ve bunların mütemmim cüzileri ve teferruatı,
* Voli mahalleri ve dalyanlar,
* Gayrimenkullerin ayrı olarak kiraya verilen mütemmim cüzileri ve teferruatı ile bilumum tesisatı, demirbaş eşyası ve döşemeleri,
* Gayrimenkul olarak tescil edilen haklar,
* Arama, işletme ve imtiyaz hakları ve ruhsatları, ihtira beratı, alameti farika, marka, ticaret unvanı her türlü teknik resim, desen, model, plan ile sinema ve televizyon filmleri, ses ve görüntü bantları, sanayi ve ticaret ile bilim alanlarında elde edilmiş bir tecrübeye ait bilgilerle, gizli bir formül veya kullanma imtiyazı gibi haklar (Bu hakların kullanılması için gerekli malzeme ve teçhizat bedelleri de gayrimenkul sermaye iradı sayılmaktadır).
Ancak ihtira beratının mucitleri veya kanuni mirasçıları tarafından kiralanmasından doğan kazançlar serbest meslek kazancı olarak kabul edilmekte ve bu kapsamda vergilendirilmektedir.
* Telif hakları (Bu hakların müellifleri veya bunların kanuni mirasçıları tarafından kiralanmasından doğan kazançlar serbest meslek kazancı olarak kabul edilmektedir.)
* Gemi ve gemi payları (Motorlu olup olmadıklarına ve tonilatolarına bakılmaksızın) ile bilumum motorlu tahmil ve tahliye araçları
* Motorlu nakil ve cer vasıtaları, her türlü motorlu araç, makine ve tesisat ile bunların eklentileri.
Yukarıda yazılı mallar ve haklar ticari, zirai bir işletmeye dahil ise bu takdirde bunların iratları ticari veya zirai kazancın tespitine ilişkin hükümlere göre hesaplanmaktadır.
Tüccarlara ait olsa bile işletmeye dahil bulunmayan gayrimenkullerle haklar hakkında Gelir Vergisi Kanunu’nun “Gayrimenkul Sermaye İradı” ile ilgili hükümleri uygulanmaktadır.
Diğer yandan “Vakfın gelirinden hizmet karşılığı olmayarak alınan hisseler ile zirai faaliyete bilfiil iştirak etmeksizin sadece üründen pay alan arazi sahiplerinin gelirleri“ Gelir Vergisi Kanunu uygulaması açısından gayrimenkul sermaye iradı sayılmaktadır.
Sözü edilen kanunun 21’inci maddesi “gayrimenkuller ve haklarda” istisna uygulamasını hükme bağlamıştır. Buna göre “Binaların mesken olarak kiraya verilmesinden bir takvim yılı içinde elde edilen hâsılatın 2013 yılında 3 bin 200 TL’si, 2014 yılında ise 3 bin 300 TL’si gelir vergisinden istisna tutulmuştur. Ancak istisna haddi üzerinde hasılat elde edilip, beyan edilmemesi veya eksik beyan edilmesi halinde bu istisnadan yararlanmak mümkün değildir.
Ayrıca ticari, zirai veya mesleki kazancını yıllık beyanname ile bildirmek zorunda olanlar ile istisna hadlerinin üzerinde hasılat elde edenlerden, beyanı gerekip, gerekmediğine bakılmaksızın ayrı ayrı veya birlikte elde ettiği ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iratlarının gayrisafi tutarları toplamı Gelir Vergisi Kanunu’nun 103’üncü maddesinde yazılı tarifenin üçüncü diliminde ücret gelirleri için yer alan tutarları aşanlar bu istisnadan yararlandırılmamaktadır. Bu miktar, 2013 ve 2014 yılları için 94 bin TL olarak belirlenmiş bulunmaktadır.
Gayrimenkul sermaye iradında, söz konusu gelirin tahsil esasına bağlanmış olması nedeniyle nakden veya hesaben elde edilmiş olması halinde beyan edilmesi gerekmektedir. Gelir Vergisi Kanunu’nun 72’nci maddesinin birinci fıkrasında ifade edildiği üzere “Gayrimenkul sermaye iratlarında, gayrisafi hâsılat 70’inci maddede yazılı mal ve hakların kiraya verilmesinden bir takvim yılı içinde o yıla veya geçmiş yıllara ait olarak nakden veya aynen tahsil edilen kira bedellerinin toplamıdır.”

(Kaynak: İto Gazetesi | 01.03.2014)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.