Engellilerin Emekliliğinde 2014 Değerlendirin Bu Haksızlığa Son Verin / Vedat İlki

 Ekim 2008 yılı 5510 SS ve GSS Kanunu açısından miat sayılmaktadır.

Eğrisi ile doğrusu ile kanun 6’ıncı yılına yaklaşmaktadır. Bazı Kanundan doğan yorum hataları için Tebliğ , yönetmelik ve genelgeler ile düzenlemeler,sigortalıyı sıkıntıya sokan kanun maddeleri yeniden ele alınarak eksiklikler giderilmeye çalışılmıştır.

EKİM 2008 SONRASI ENGELİLİĞİNDEN DOLAYI TESCİL OLAN SİGORTALILAR

Kanuna tabi sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce çalışma gücünün % 60’ını kaybettiği önceden veya sonradan tespit edilen sigortalı bu hastalık veya engeli sebebiyle malullük aylığından yararlanamaz.

Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce 5510 sayılı Kanunun 25. maddesinin ikinci fıkrasına göre malul sayılmayı gerektirecek derecede hastalık veya engeli  bulunan ve bu nedenle malullük aylığından yararlanamayan sigortalılara, yaşları ne olursa olsun en az ;

Ø  15  yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3960 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla yaşlılık aylığı bağlanacaktır.

Ancak, 4/1-(a) sigortalıları için Kanunun geçici 6. maddesinin yedinci fıkrasının (c) bendinde 3960 gün sayısı kademelendirilirken, 4/1-(b) sigortalıları yönünden ilk defa getirilen bu düzenleme, 2008/Ekim ayı başından sonra tahsis talebinde bulunan sigortalılar için hemen uygulanacaktır.

Diğer taraftan, Kanunun 28. maddesinin dördüncü fıkrasına göre, sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce 25. maddenin ikinci fıkrasına göre malul sayılmayı gerektirecek derecede hastalık veya özrü bulunan ve bu nedenle malullük aylığından yararlanamayan sigortalıların çalışma gücü kayıp oranları ;

Ø  % 60 ve üzerinde olduğundan bunlar için Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Kocatepe Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezi bünyesindeki Sağlık Kurulundan yeni bir derecelendirme istenmeyecektir.

15 Yıl Sigortalılık Süresi %60 ve üzerinde işe girmeden önce engelli ise 3960 gün ile emekli olacaktır.

Kanun yayınlandığı tarihten itibaren geçiş süreleri de belirlenmişti.Bu sürede 01.01.2011 tarihinden sonra çalışmaya başlayanlar için 15 yıl 3960 güne endekslendi.

 

2014 YILI İÇİN GEÇİŞ SÜRESİ

Çalışma gücündeki kayıp oranı % 60’dan az olanlar

Çalışma gücü kayıp oranlarının % 60’ın altında olması nedeniyle malul sayılmayan sigortalılardan, sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce veya sonra çalışma gücü kayıp oranının % 60’ın altında olduğu tespit edilenlere, 5510 sayılı Kanunun 28. maddesinin beşinci fıkrasında yine belirli bir sigortalılık süresi ve prim gün sayısı koşullarını yerine getirmeleri halinde yaşlılık sigortasından aylık bağlanması öngörülmüştür.

Buna göre; SGK’ca  yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurullarınca usulüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu, Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Kocatepe Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezi bünyesindeki Sağlık Kurulunca çalışma gücündeki kayıp oranının;

a) % 50 ila % 59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 16 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4320 gün,

b) % 40 ila % 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 18 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4680 gün,

malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla herhangi bir yaş şartı aranmaksızın yaşlılık aylığına hak kazanacaktır.

5510/28. madde beşinci fıkra ve geçici altıncı madde yedinci fıkra (d) ve (e) bentlerine göre çalışma gücü kaybı oranı % 60’ın altında olanlar (4/1-(a) sigortalıları için)
Sigortalılık süresinin başlangıcı	Çalışma gücü kayıp oranı
	% 50- % 59		% 40- % 49
	Sigortalılık süresi	Gün sayısı	Sigortalılık süresi	Gün sayısı
01.01.2014 - 31.12.2014	16	4300	18	4680
01.01.2015'den sonra	16	4320	18	4680

 

Burada bu yıl ilk defa engellinin sigortalılık başlangıcına göre 20 günlük bir avantaj verilmiştir.

EKİM 2008 ÖNCESİ ENGELLİ SİGORTALI

Engelli nedeniyle vergi indiriminden yararlananlar

5510 sayılı Kanunun geçici 10. maddesinin iki ve üçüncü fıkraları ile sakatlığı nedeniyle vergi indiriminden yararlananların, 506 sayılı Kanunda öngörülen aylığa hak kazanma koşulları korunmuştur.

Kademeli geçiş ile sistem ağırlaştırıldı.

- 06.08.2003 tarihinden önce sigortalı olup bu tarihte en az 12 yıl ve daha fazla sigortalılık süresi olanlara 15 yıl 3600 gün,

- 06.08.2003 tarihinden sonra ilk defa sigortalı olanlardan sakatlık derecesi;

Birinci derecede sakatlığı  (% 80 - % 100 arasında) olanlara en az 15 yıl sigortalılık süresi ve en az 3600 gün,

İkinci derecede sakatlığı (% 60 - % 79 arasında) olanlara en az 18 yıl sigortalılık süresi ve en az 4000 gün,

Üçüncü derecede sakatlığı (% 40 - % 59 arasında) olanlara en az 20 yıl sigortalılık süresi ve en az 4400 gün,

şartlarıyla yaşlılık aylığı bağlanacaktır.

 

06.08.2003 tarihinden önce sigortalı olup bu tarihte 12 yıldan daha az sigortalılık süresi bulunanlar ise 506 sayılı Kanunun geçici 87. maddesindeki kademeli geçiş sürecindeki şartları yerine getirmeleri halinde yaşlılık aylığına hak kazanacaklardır. 

 

 

06.08.2003 tarihindeki sigortalılık süresi/başlangıcı	I. Derece sakat		II. Derece sakat		III. Derece sakat
	Sigortalılık süresi	Gün sayısı	Sigortalılık süresi	Gün sayısı	Sigortalılık süresi	Gün sayısı
12 yıldan Fazla 06.08.1991’den önce	15 yıl	3600	15 yıl	3600	15 yıl	3600
9 yıl – 12 yıl 07.08.1991- 06.08.1994	15 yıl	3600	15 yıl 8 ay	3680	16 yıl	3760
6 yıl – 9 yıl 07.08.1994 - 06.08.1997	15 yıl	3600	16 yıl 4 ay	3760	17 yıl	3920
3 yıl – 6 yıl 07.08.1997 - 06.08.2000	15 yıl	3600	17 yıl	3840	18 yıl	4080
0 yıl – 3 yıl 07.08.2000 - 06.08.2003	15 yıl	3600	17 yıl 8 ay	3920	19 yıl	4240
06.08.2003 tarihinden sonra	15 yıl	3600	18 yıl	4000	20 yıl	4400

5510 sayılı Kanunun Geçici 10. maddenin ikinci fıkrasında belirtilen ve sakatlığı nedeniyle vergi indiriminden yararlananların sevk ve kontrol muayene işlemleri mülga 506 sayılı Kanun uygulamasında olduğu şekilde yapılmaya devam edilecektir.

Oysa 06/08/2003 tarihinden önce en basit emekli şekli olan engelliler için maliyeden alınan engellilere esas sakatlık vergi indirimi şartı ile 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün yetiyordu.

Reform söylemi ile tıpkı sağlam kişiler ile aynı kefeye konularak onlarda kademelendirildi.

 

KANUNU HAZIRLAYANLARIN HATASI

1/10/2008 öncesi sigorta girişi olan engelliler için 3 kademe de belirlenen emeklilik koşulu ,1/10/2008 sonrası için iki kademe olarak uygulanmıştır.

Fakat 1/10/2008 sonrası engelli için emeklilik koşulları  1/10/2008 öncesine göre daha avantajlı olurken eski engelliler için şartları ağırlaştırılmıştır.

Örneğin:

Ekim 2008 ilk defa sigortalı olan Engelli Aşağıdaki Tabloda Yer Verilmiştir;

5510/28. madde beşinci fıkra ve geçici altıncı madde yedinci fıkra (d) ve (e) bentlerine göre çalışma gücü kaybı oranı % 60’ın altında olanlar (4/1-(a) sigortalıları için)
Sigortalılık süresinin başlangıcı	Çalışma gücü kayıp oranı
	% 50- % 59		% 40- % 49
	Sigortalılık süresi	Gün sayısı	Sigortalılık süresi	Gün sayısı
--.10.2008 - 31.12.2008	16	3700	18	4100

 

Eylül 2008'de Sigortalı Olan Engelli İçin Aşağıdaki Tabloda Yer Verilmiştir;

06.08.2003 tarihindeki sigortalılık süresi/başlangıcı	I. Derece sakat		II. Derece sakat		III. Derece sakat
	Sigortalılık süresi	Gün sayısı	Sigortalılık süresi	Gün sayısı	Sigortalılık süresi	Gün sayısı
06.08.2003 -30.09.2008 tarihine kadar	15 yıl	3600	18 yıl	4000	20 yıl	4400

 

Tabloları karşılaştırdığınızda;

Böylecene 1 gün önce işe  giren 4 yıl geç emekli olur mantığı ile karşı karşıya kalıyor.

Tüm uyumsuzluklara karşı bu mantık hatasının düzeltilmesi ve engellilerin haklarının iadesi gerekmez mi?

(Kaynak: Alitezel.com | 05.02.2014)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.