Felakete Uğrayan İşyerinde İşçi Ücreti / Arif Temir

 İşyerlerinde deprem, su baskını ve yangın gibi zorlayıcı durumlar olduğu zaman işverenler işçi çıkarma yoluna gidebiliyor. İşçi çıkarmayı önlemek ve işverenlere destek olmak amacıyla kısa çalışma ödeneği uygulaması getirilmiştir. Kısa çalışma; üç ayı geçmemek üzere; işyerinde uygulanan çalışma süresinin, işyerinin tamamında veya bir bölümünde geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılmasını veya süreklilik koşulu aranmaksızın en az dört hafta süreyle faaliyetin tamamen veya kısmen durdurulmasıdır. Kısa çalışma halinde işçiye yapılan ödemeye kısa çalışma ödeneği denilmektedir. Kısa çalışma uygulaması işçilerin ücretlerinin devlet tarafından ödenerek iş ilişkisinin sona ermemesini sağlayan ve işçi çıkarılmasının önüne geçen önemli bir düzenlemedir. Bu düzenleme ekonomik kriz ve zorlayıcı sebepleri kapsamaktadır. Yazımızda zorlayıcı sebeplerle kısa çalışma ödeneğine hak kazanma yolları hakkında bilgilere yer verilecektir.
KISA ÇALIŞMA BAŞVURUSU
İşyerinde kısa çalışma yapılmasını talep eden işveren, Türkiye İş Kurumu’nun ilgili birimine başvurur. İşveren bildiriminde;
n Zorlayıcı sebeplerin işyerine etkilerini ve zorlayıcı sebebin ne olduğunu,
n İşyerinin unvanını, adresini, varsa toplu iş sözleşmesi tarafı sendikayı ve sosyal güvenlik işyeri sicil numarasını,
n Varsa iddiasını kanıtlayıcı somut belgeleri(itfaiye raporu vb) belirtmek zorundadır.
n İnceleme sırasında; kısa çalışma yaptırılacak işçilere ilişkin bilgileri içeren liste, işveren tarafından kurumca belirlenen formatta hazırlanarak, manyetik ve yazılı ortamda kurum yetkilisine teslim edilir.
DEĞERLENDİRME NASIL OLACAK
İşverenin kısa çalışma talebi, Türkiye İş Kurumu tarafından sebep ve şekil yönünden değerlendirilir. Zorlayıcı sebeplerle bağdaşmadığı halde, nakit darlığı, ödeme güçlüğü, pazar daralması ve stok artışı gibi sebeplere dayalı olarak yapıldığı tespit edilen başvurular Kurum tarafından reddedilir.
Zorlayıcı sebeplerle yapılan başvuruların uygunluk tespiti, kurum yetkililerince öncelikle yapılır. İnceleme sonucu, kurum tarafından işverene bildirilir. İşveren durumu, işyerinde işçilerin görebileceği bir yerde ilan eder ve varsa toplu iş sözleşmesine taraf işçi sendikasına bildirir. İlan yoluyla işçilere duyuru yapılamadığı durumlarda, kısa çalışmaya tabi işçilere yazılı bildirim yapılır.
Kısa Çalışma Ödeneğinden İşçi Nasıl Yararlanacak?
İşçinin kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilmesi için;
n İşverenin kısa çalışma talebinin Kurum’ca uygun bulunması,
n İşçinin kısa çalışmanın başladığı tarihte, 4447 sayılı Kanun’un 50. maddesine göre çalışma süreleri ve işsizlik sigortası primi ödeme gün sayısı bakımından işsizlik ödeneğine hak kazanmış olması gerekiyor.
ÖDENEĞİN MİKTARI
Günlük kısa çalışma ödeneğinin miktarı, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 39. maddesine göre 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan aylık asgari ücretin brüt tutarının % 150’sini geçmemek üzere, sigortalının son on iki aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının % 60’ıdır.
Örnek: İşçi Ahmet bey işyerinde son 12 ay içerisinde her ay 1.000 TL aylık ücretle çalışmaktadır. Ahmet beyin çalıştığı işyerinde kısa çalışma uygulaması yapılırsa Ahmet bey aylık kaç lira kısa çalışma ödeneği alacaktır?
Ahmet beye aylık kazancının (1.000 TL’nin) %60 kısa çalışma ödeneği olarak ödenecektir. Buna göre Ahmet beye aylık 600 TL kısa çalışma ödeneği olarak ödenecektir.
Kısa çalışma ödeneğinin süresi üç ayı aşmamak üzere kısa çalışma süresi kadardır. Kısa çalışma ödeneği, işyerinde uygulanan haftalık çalışma süresini tamamlayacak şekilde, çalışılmayan süreler için aylık olarak hesaplanır. Kısa çalışma ödeneği, işçinin kendisine, aylık olarak her ayın sonunda ödenir. Kısa çalışma ödeneği nafaka borçları dışında haciz veya başkasına devir veya temlik edilemez. İşçinin kısa çalışma ödeneği aldığı sürenin genel sağlık sigortası primi, İşsizlik Sigortası Fonu tarafından Sosyal Güvenlik Kurumu’na aktarılır. Kısa çalışma süresinde işçiler genel sağlık sigortası kapsamındadır.

(Kaynak: Güneş Gazetesi | 21.01.2014)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.