TÜİK İdari Para Cezası Keser Anayasa Mahkemesi De Haklı Bulur / Vedat İlki

2013 yılının son günlerini karşıladığımız bugünlerde TÜİK anketlerine zamanında cevap vermeyen işverenlerin idari para cezası mağduru olduklarını ,aynı zamanda hane halkı anketlerle de vatandaşın bu cezalar ile mağduriyetleri dile getirilmiştir.

Bu cezaların yasal gerekçesi olup olmadığı karşısında zaman zaman sorulara muhatap olmaktayız.

5429 sayılı Türkiye İstatistik Kanunu gereğince uygulanıyor.

Kanunun amacı;

Resmî istatistiklerin üretimine ve organizasyonuna ilişkin temel ilkeleri ve standartları
belirlemek; ülkenin ihtiyaç duyduğu alanlarda veri ve bilgilerin derlenmesini, değerlendirilmesini, gerekli istatistiklerin üretilmesini, yayımlanmasını, dağıtımını ve Resmî İstatistik Programında istatistik sürecine dâhil kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyonu sağlamak üzere, Türkiye İstatistik Kurumunun kuruluş, görev ve yetkilerine ilişkin esasları düzenlemektir.

TÜİK BAŞKANLIĞI VERİLERİ İSTER ,GİZLİLİĞE AYKIRI HAREKET EDEMEZ
Başkanlık, Kurumun görev alanına giren konularla ilgili sayım ve araştırmalarda, istatistik üretimi için gerekli gördüğü her türlü ortamdaki veri ve bilgiyi, tüm istatistikî birimlerden, Başkanlıkça belirlenen şekil, süre ve standartlarda doğrudan isteme yetkisine sahiptir.

İstatistikî birimler, ülkenin ekonomi, sosyal, demografi, kültür, çevre, bilim, teknoloji ve ihtiyaç duyulan diğer alanlardaki resmi istatistikleri üretmek üzere, Anayasa’da belirlenen temel haklar ve ödevler çerçevesinde, kendilerinden istenen veri veya bilgileri, Başkanlığın belirleyeceği şekil, süre ve standartlarda eksiksiz ve doğru olarak ücretsiz vermekle yükümlüdür.

Başkanlık ve Programda yer alan kurum ve kuruluşlar, üretilen resmî istatistiklere, Programda belirtilen standart ve yayın tarihine uyarak, tüm kullanıcıların kolay ve eşit şartlarda erişmesini sağlayacak tedbirleri alırlar.
Kurum tarafından derlenen istatistikî bilgiler, kullanıma açılmadan önce herhangi bir şahsa veya makama verilemez.

Askeri ve ticari sırlar üçüncü kişilere açıklanamaz.

Bireysel veriler, istatistikî birimlerin doğrudan veya dolaylı olarak tanınmasına yol açacak bölümleri
gizlendikten sonra, münferit birimlere atıfta bulunmayan bilimsel amaçlı araştırmalarda kullanılması kaydı ve Başkanlığın yazılı izniyle verilebilir. Bireysel verileri kullanma hakkı elde edenler, bu verileri üçüncü şahıslara veremezler.

4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu çerçevesinde, bilgi edinme, kendilerine ait gizli verinin izinsiz açıklanması durumunda da maddi ve manevi her türlü zararının tazmin edilmesini isteme hakkına sahiptir.
Kendilerine ait gizli verilerin açıklanması nedeniyle açılan davalarda Başkanlık veya diğer kurum ve kuruluşlar aleyhine tazminata hükmedilmesi durumunda, bu hususta kusuru olan memur ve diğer görevlilere genel hükümlere göre rücu edilir.

İDARİ PARA CEZASI GEREKÇESİ

Sayımlarda geçerli mazereti olmadan verilen görevleri yapmaktan kaçınanlara beşyüz Yeni Türk Lirası
idarî para cezası uygulanır.
Görevlendirilenleri geçerli mazereti olmaksızın eğitim ve toplantılara göndermeyen veya görev
yapmasına izin vermeyen kamu kurum ve kuruluşlarının yöneticileri ve sorumlularına, izin vermedikleri her kişi için beşyüz
Yeni Türk Lirası idarî para cezası uygulanır.
Başkanlık veya kurum ve kuruluşlar tarafından Program kapsamında istenen bilgileri, geçerli bir mazereti olmaksızın
belirlenen şekil ve sürede vermeyen veya eksik veya hatalı verenler, bir kereye mahsus olmak üzere uyarılarak yedi gün
içerisinde bilgileri vermeleri veya eksik ve hataları gidermeleri istenir. Bu uyarıya rağmen, bilgileri hiç vermeyen veya talep
edildiği hâlde eksikleri gidermeyen ve hataları düzeltmeyen gerçek kişiler veya özel hukuk tüzel kişilerinin organ ve
temsilcileri hakkında, fiilin;
a) Hanehalkı veya bireylerle yapılan araştırmalarda işlenmesi durumunda beşyüz Yeni Türk Lirası,
b) Hane halkı veya bireyler dışında kalan diğer istatistikî birimlerle yapılan araştırmalarda işlenmesi durumunda binbeşyüz Yeni Türk Lirası,
c) Sayımlarda işlenmesi durumunda ikibin Yeni Türk Lirası,
İdarî para cezası uygulanır.
Kurum tarafından bu Kanunun 9 uncu maddesi kapsamında talep edilen her türlü
kayıt ve verinin otuz gün içinde verilmemesi veya Kurumun kullanımına açılmaması durumunda ilgili kurum ve kuruluşun
üst yöneticileri hakkında ikinci fıkranın (b) bendinde belirtilen tutarda idari para cezası uygulanır.
İdarî para cezası ve diğer cezaların uygulanması, istatistikî birimin bilgi verme yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz.
7201 sayılı Tebligat Kanununda belirtilen usûllerden biri ile yapılan tebligatlar veya araştırmada görev alan personel
tarafından bilgi ile ilgili dokümanların istatistikî birim yetkilisine verildiği veya bilginin istenmesi amacıyla istatistikî birimin
ziyaret edildiğine ilişkin Başkanlıkça belirlenen usûllere uygun olarak tanzim edilmiş tutanaklar, istatistikî birimlerden bilgi
istendiğinin tevsikinde yeterli olup, ispat için başka belge aranmaz.
Bu madde hükümleri, sözleşme ile üçüncü kişilere yaptırılan araştırmalar için de uygulanır.
İdarî para cezalarına ilişkin karar, sayım için mahallî komiteler kurulması durumunda, komitelerin başkanı
tarafından; Programda belirtilmek şartıyla sayımların başka kurum ve kuruluşlar tarafından gerçekleştirilmesi durumunda bu
kurum ve kuruluşların en üst yöneticileri tarafından; diğer durumlarda ise Başkanlığın merkez veya taşra teşkilâtının en üst
amirleri tarafından verilir.

GÜNÜMÜZE İDARİ PARA CEZASINI TAŞINIRKEN YENİDEN DEĞERLEME ORANI İLE BELİRLENECEKTİR.
Örneğin:
Hane halkı veya bireylerle yapılan araştırmalarda işlenmesi durumunda 500 Yeni Türk Lirasının günümüze taşınması işlemi
 

 

2006	2007	2008	2009	2010	2011	2012	2013
9,8	7,8	7,2	12	2,2	7,7	10,26	7,8
549,00	592,00	635,00	711,00	727,00	783,00	863,00	930,00

(*)Cezalarda krş hanelerinden dolayı TÜİK ile uyumsuzluk olabilir ,tahmini rakamlardır.

TÜİK resmi sayfasında her yıl uygulanacak İPC yer almamaktadır.

Umarız ilerleyen yıllarda bu cezaları resmi internet sitelerinde yayınlayarak ,kesilen cezaları da kamuoyu ile paylaşırlar.

Son günlerde;
Ev Hanımı Ayşe Teyzeye kesilen İPC 930 TL.

İşyerlerine ise 2790 TL İPC ile karşı karşıya kalır.

Kabahatler Kanununa göre itiraz edilir.
Mahkemeye gitmeden ¼ oranında peşin indirimden faydalanarak ¾ ödeyebilirsiniz.

Bu cezalar için TBMM dilekçeler yazılmaktadır.

ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Anayasa Mahkemesi Başkanlığından: Esas Sayısı : 2010/12 Karar Sayısı: 2011/135 Karar Günü: 12.10.2011 İTİRAZ YOLUNA BAŞVURANLAR: 1- Selçuk Sulh Ceza Mahkemesi                (E.2010/12) 2- Eskişehir 5. Sulh Ceza Mahkemesi       (E.2010/76) İTİRAZIN KONUSU: 10.11.2005 günlü, 5429 sayılı Türkiye İstatistik Kanunu’nun; 1) 25.11.2008 günlü, 5813 sayılı Yasa’nın 1. maddesiyle yeniden düzenlenen 8. maddesinin, 2) 54. maddesinin ikinci fıkrasının, Anayasa’nın Başlangıç’ı ile 2., 5., 10., 11., 12., 13., 17., 19., 20., 24. ve 25. maddelerine aykırılığı savıyla iptali istemidir.

VII- SONUÇ
10.11.2005 günlü, 5429 sayılı Türkiye İstatistik Kanunu’nun;
1- 25.11.2008 günlü, 5813 sayılı Kanun’un 1. maddesiyle yeniden düzenlenen 8. maddesinin Anayasa’ya aykırı olmadığına ve itirazın REDDİNE, Osman Alifeyyaz PAKSÜT, Serruh KALELİ ile Erdal TERCAN’nın karşıoyları ve OYÇOKLUĞUYLA,
2- 54. maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinin Anayasa’ya aykırı olmadığına ve itirazın REDDİNE, Osman Alifeyyaz PAKSÜT’ün karşıoyu ve OYÇOKLUĞUYLA,
12.10.2011 gününde karar verildi.
Kısaca Hane halkından istenen verileri zamanında TÜİK teslim etmezsen 930 TL İPC ödersiniz deniliyor.
Aslında karşı oy veren üye bu cezaya itiraz ediyor;
İtiraz konusu 8. maddeyle, daha önce Anayasa Mahkemesi’nin E:2006/167, K:2008/86 sayılı kararıyla iptal edilen aynı mealdeki kural yeniden düzenlenmiş ve iptal gerekçesindeki hususları karşılamak amacıyla maddeye “Anayasada belirtilen temel haklar ve ödevler çerçevesinde” ibaresi eklenerek, bilgi verme yükümlülüğüne bir sınır getirilmeye çalışılmıştır.
Buna göre vatandaşlar (istatistiki birimler) istenilen bilgilerin verilmesinin Anayasa’da belirtilen temel haklarını ihlal edeceği kanaatinde iseler bilgi vermeyebilecekler ve bundan dolayı haklarında idari para cezası uygulanmayacaktır.
Anayasa’nın 2. maddesinde hukuk devleti ilkesi belirtilmiştir. Hukuk devletinin temel unsurlarından olan hukuk güvenliği, kişilerin idarece sürekli yaptırım tehdidi altında tutulmalarına izin vermez.
İtiraz konusu kural, toplumsal ve özel hayatın tüm alanlarını kapsayabilecek bilgi istemlerinden hangilerinin Anayasada belirtilen temel hakları ihlal edeceğini, hangilerinin ise verilmek zorunda olduğunu bir yandan idarenin, diğer yandan vatandaşların yorumuna bırakarak bu konuda belirsizlik yaratmaktadır. Maddeye eklenen “Anayasada belirtilen temel haklar ve ödevler çerçevesinde” ibaresi malumun ilanı ve abesle iştigal dışında somut bir güvence getirmemekte, Anayasa Mahkemesi’nin önceki iptal kararında açıklanan sakıncaları gidermemektedir. Yasa bu konuda istatistiki bilgi talep edilemeyecek alanları ve bunlara taalluk eden konuları açıkça belirtmiş veya bu konuda Anayasaya paralel bir çerçeve çizmiş olmadığından, iptal istemine konu olan kural uygulamada çok sayıda para cezasına ve bundan kaynaklanan uyuşmazlıklara neden olabilecek, haksız uygulama sonucu para cezasına uğrayan vatandaşlar yok yere dava açmak, avukat tutmak, harç ödemek gibi külfetlere maruz kalacaklardır. Bunun, hukuk güvenliği ilkesiyle bağdaşmadığı açıktır. Çağdaş hukuk devleti, idarenin hatalı uygulamalarının telafisi için gereken çabayı ve bundan doğacak külfeti vatandaşına yükleyen değil, böyle durumlara olabildiğince az sebebiyet veren devlettir.
Bu nedenlerle Anayasa’nın 2. maddesine aykırı olan kuralın iptali gerekmektedir.
Kuralın Anayasaya aykırılığı, bunun yaptırımı olarak 54. maddede öngörülen idari para cezasını da vatandaşlar yönünden Anayasa’ya aykırı hale getirdiğinden 54. maddenin ikinci fıkrasının (a) bendinin de iptali gerekir.

Başkan vekili
Osman Ali Feyyaz Paksüt

İstatistik verileri uğruna vatandaşa İPC ile cezalandırmak sizce ne kadar adaletli olur.

 

(Kaynak: Alitezel.com | 30.12.2013)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.