Cenk ULU - Yeni KDV oranları - neler değişti - firmalar nelere dikkat etmeli?

30 Mayıs'ta yayımlanan Bakanlar Kurulu Kararı ile birçok mal ve hizmete uygulanacak Katma Değer Vergisi (KDV) oranları yeniden belirlendi.

Bu değişiklik ile ana başlıklarıyla:

"Bazı gıda ürünlerinin teslimlerinde,

"Lokanta ve benzeri yerlerde verilen hizmetlerde,

"Turistik tesislerde sunulan geceleme hizmetlerinde,

"Fason tekstil ve konfeksiyon işlerinde,

"Bakım ve huzurevlerinde verilen hizmetlere,

uygulanacak KDV oranları % 8 olarak belirlendi.

Yapılan bu yeni düzenlemeyi yukarıdaki başlıklar altında inceleyerek, firmaların nelere dikkat etmeleri gerektiğinin üzerinde duracağım.

1- Gıda maddeleriyle İlgili düzenlemeler:

KDV oranlarında yapılan düzenlemeyi basında çokça yer aldığı gibi "Gıda ürünlerine uygulanan KDV oranlarının % 8'e düşürüldüğü" şeklinde yorumlamak çok doğru olmaz. Gıda ürünlerinin bir kısmının KDV oranı zaten daha önce de % 8 olarak uygulanmaktaydı.

Yapılan yeni düzenleme aslında % 8 oranında indirimli KDV uygulanan gıda listesinin genişletilmesidir.

Örnek olarak, paketlenmiş kuru çayın KDV oranı geçmişte de % 8 olarak uygulanmaktaydı. Ancak son değişiklik ile geçmişte KDV oranı % 18 olarak uygulanan Paraguay çayının KDV oranı da % 8'e indirildi.

Gıda ürünleri için dikkat edilmesi gereken önemli bir husus ise % 8 olarak II A sayılı Liste'de "Temel Gıda Maddeleri" olarak yer alan ürünler eğer I sayılı Liste'de de yer alıyor ise I sayılı Liste'deki oranların uygulanacak olmasıdır.

Yapılan düzenlemeyle % 8 oranında KDV uygulanacak yeni ürünlerden bir kısmını aşağıda belirtmeye çalışacağım.

Gıda ürünlerine uygulanacak KDV oranları

TGTC*

Fasıl No Tanım Kararname ile Eklenenler

 

1 Canlı havyanlar Domuzlar, tavşanlar, geyikler, dağ keçisi, keklik...

2 Etler ve yenilen sakatatlar Küçükbaş, büyükbaş ve kümes hayvanları dışında yer alan hayvanlara ait et ve yenilebilir sakatat ürünleri

3 Balıklar, diğer deniz ürünleri Kurutulmuş, salamura edilmiş, tütsülenmiş balık, istiridye, midye, yengeç, kerevit...

4 Yenilebilir hayvansal menşeli diğer ürünler, Süt ürünleri, tabii bal, kuş ve kümes hayvanlarının yumurtaları Krema, kaymak, süt yağı, sülün-keklik-devekuşu yumurtası, pişirilmiş peynirler, arı sütü...

5 Diğer hayvansal ürünler Küçükbaş ve büyükbaş hayvanların kurutulmuş, salamura edilmiş sakatatları...

6 Canlı ağaçlar, bitkiler, yumrular, kökler Hindiba bitkisi ve kökleri, sebze ve çilek fideleri

7 Yenilen sebzeler ve bazı kök ve yumrular Taze sebzelerin dondurulmuşları, pişirilmişleri ve pelletleri ile poşet çaylar...

8 Yenilen meyveler Tatlı badem, tek meyve ihtiva eden poşet çayları, meyvelerin pişirilmiş, dondurulmuş, ilave katkı maddesi ihtiva edenleri...

9 Kahve, çay, Paraguay çayı, baharat Kahve, karabiber, kırmızıbiber, yenibahar, vanilya, tarçın...

10 Hububat, Kuşyemi, buğday ve çavdar melezi...

11 Değirmencilik ürünleri, malt, nişasta, inülin, buğday glüteni Hububatın pelletleri, flokanları meyve ve sert kabuklu meyvelerin un ve ezmesi...

12 Tohum ve meyveler, sanayide ve tıpta kullanılan bitkiler, saman ve kaba yem Yağlı tohum ve meyvelerin un ve kaba unları, şeker kamışı, yenilebilir meyve çekirdekleri ve çekirdek içleri...

15 Hayvansal ve bitkisel katı ve sıvı yağlar Geçmiş dönmedeki uygulama devam edilecektir.

16 Et, balık, kabuklu hayvanlar, diğer su ürünlerinin müstahzarları Sucuk, çiğ köfte balık, konserve balıklar, havyar...

17 Şeker ve şeker mamuller Aromalı renkli şekerler, suni bal, pudra şekeri...

18 Kakao ve kakao müstahzarları Kakao, çikolata, kakaolu içecekler...

19 Hububat, un, nişasta veya süt müstahzarları, pastacılık ürünleri Bisküviler, gofret, pişirilmiş makarna, mısır flokanları-corn flakes, gevrekler, müsli, pizza...

20 Sebzeler ve meyvelerin diğer kısımlarından elde edilen müstahzarlar Meyve ve sebze suları, patates cipsi, meyve püresi...

21 Yenilen çeşitli gıda müstahzarları Karışık bitki çayları, hazır çorbalar, et suları, soslar, sütlü tatlılar, dondurma...

22 Meşrubat, alkollü içkiler ve sirke Esası süt olan sütlü içecekler, alkolsüz bira, üzüm şıraları, sirke (alkollü içecekler hariç)...

* Türk Gümrük Tarife Cetveli

Dikkat edilmesi gereken bir başka husus ise yukarıdaki listedeki ürünlerin KDV oranlarının 01.06.2007 tarihi itibariyle % 8 olarak uygulanacak olmasına rağmen, sade gazoz, meyveli gazoz, kolalı gazozların, beyaz çikolata ve 18 no'lu fasılda yer alan kakao ve kakao müstahzarlarının KDV oranları 01.01.2008 tarihinden itibaren % 8 olarak uygulanacaktır.

2- Lokanta ve benzeri tesislerde verilen hizmetler:

Gazino, açık hava gazinosu, bar, dans salonu ve benzeri yerler hariç olmak üzere kahvehane, kır kahvesi, çay bahçesi, çay ocağı, kıraathane, kafeterya, pastane, ayakta yemek yenilen yerler, yemeği pakette satan veya diğer şekillerde yemek hizmeti sunan yerler, lokanta, içkili lokanta, kebapçı ve benzeri yerlerde verilen hizmetler (bu yerlerde verilen hizmetlerin alkollü içeceklere isabet eden kısmı hariç)," için KDV oranı % 8 olarak uygulanacaktır.

Ancak bu noktada yukarıda belirtilen yerlerde verilen hizmetler içinde alkollü içeceklere isabet eden kısmın % 18 olarak uygulanması gerektiğini unutmamak gerekir.

Bu hüküm 11.1.2008 tarihinden itibaren yürürlüğe girecektir.

3- Turizm Faaliyetleri:

Otel, motel, pansiyon, tatil köyü ve benzeri konaklama tesislerinde sunulan geceleme hizmetlerinde uygulanacak KDV oranı % 8 olarak belirlenmiştir. (Konaklama tesislerinde geceleme hizmetinden yararlanmayanlara verilen tüm hizmetler ile geceleme hizmetiyle beraber verilen ancak ayrıca belgelendirilen ya da geceleme hizmetine ait belgede ayrıca fiyatlandırılan hizmetler bu sıra kapsamında yer almamaktadır. Ancak geceleme hizmeti kapsamında verilmesi ve geceleme bedeline dahil edilmesi mutat olan diğer hizmetler bu sıra kapsamında yer almakla birlikte bu şekilde belirlenen geceleme bedeli içinde sunulan alkollü içeceklere ilişkin yüklenilen katma değer vergisi tutarları, hizmeti sunanlar tarafından indirim konusu yapılamayacaktır),

Bu hüküm 1.1.2008 tarihinden itibaren yürürlüğe girecektir.

4- Fason Tekstil ve Konfeksiyon İşleri:

"Fason olarak yapılan tekstil ve konfeksiyon işleri" için uygulanan KDV oranı 1/6/2007 tarihinden geçerli olmak üzere % 8 olarak belirlenmiştir.

5- Bakım ve huzurevi hizmetleri:

Yaşlı, sakat, bakım ve huzurevleri, düşkün evleri ve yetimhanelerde verilen hizmetlerde uygulanan katma değer vergisi oranı 1/6/2007 tarihinden itibaren % 8 olarak yeniden düzenlenmiştir.

Önceki uygulamalardan farklılıklar:

Maliye Bakanlığı bu değişiklikte farklı bir yöntem izleyerek Özel Tüketim Vergisi Listelerinde yaptığı gibi eşya cinslerini Türk Gümrük Tarife Cetveli'ni kullanarak tanımlamıştır.

Bilmeyenler için Türk Gümrük Tarife Cetveli'nin ne olduğunu kısaca tanımlayalım: Türk Gümrük Tarife Cetveli: Dünyada ticareti yapılan tüm eşyanın 12 haneli bir sistem içerisinde ve belirli kurallar çerçevesinde sınıflandırıldığı bir sistemler bütünüdür.

Bu sistem'in ilk 6 hanesi Dünya Gümrük Örgütü tarafından belirlenmekte ve tüm gelişmiş ülkelerde kullanılmaktadır. Ülkemizde 12 haneli bir sistemin uygulanmasının nedeni ise Avrupa Birliği uygulamalarını ülkemize yansıtmak ve bunun da ötesinde istatistiki bilgilerin takibini yapabilmektir.

Bu değişiklik yapılırken neler doğru neler yanlış yapıldı?

Bu düzenlemenin yapılmasında Maliye Bakanlığı'nın doğruları ve yanlışları oldu.

Bunları kısaca üzerinden geçelim.

Doğrular:

"Kararnamenin "Temel Gıda Maddeleri" başlıklı listesi "Gıda Maddeleri" olarak değiştirilmiş ve % 8 KDV oranına tabi ürün listesi genişletilmiştir. Gıda ürünleri ticaretinin kayıt altına alınması ve tüketicilerin daha uygun fiyatlar ile bu ürünlere ulaşabilmeleri açısından KDV oranının düşürülmesi faydalıdır. Ancak bu noktada geçmişte olduğu gibi indirimin tüketiciye yansımama ihtimali de her zaman olacaktır.

"II-A başlıklı liste dahilindeki eşyalar "Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu" kullanılarak tanımlanmıştır. Bazı çevrelerce eleştirilse de bakanlık daha önce Özel Tüketim Vergileri Listelerinde yaptığı gibi, ürün cinslerini Türk Gümrük Tarife Cetveli'ni temel alarak hazırlamış olması; bu cetvelin bütün dünya ülkelerinde kullanılması ve bilimsel verilere dayanarak hazırlanmış olması nedeniyle KDV oranı tespitinde ileride çıkabilecek muhtemel sorunların önüne geçilmesi açısından çok faydalı oldu.

Yanlışlar:

"I sayılı Liste kapsamındaki gıda maddeleri ise kararda tanım olarak yer almaya devam etmekte ve II-A sayılı Listede yer alan ürünlerin I sayılı Listede de yer alması durumunda I sayılı Listede belirlenen oranların uygulanacağı belirtilmektedir. KDV oranları ile ilgili kararın bir kısmının Türk Gümrük Tarife Cetveli esas alınarak olarak, bir kısmının da sadece isim bazında olması ve her iki listede de aynı ürünlerin yer alması yanlış uygulamalara sebep olabilecektir.

"KDV oranı indirimi konusunda farklı ürünler ile ilgili farklı yürürlük tarihleri olmasına bağlı olarak uygulamada karışıklıklar yaşanabilecektir.

"Kararın yayımlanma tarihi ve uygulamaya geçiş tarihi arasındaki zaman darlığı sebebi ile firmalar adaptasyon ve planlama konusunda problemler yaşanmaktadır

Neler yapılsa daha iyi olurdu?

Maliye Bakanlığı'nın yukarıdaki yanlışlarının olmaması için izlemesi gereken yolu kısaca özetlersek:

"Bakanlığın sadece % 8 oran uygulanacak ürünleri değil, aynı zamanda % 1 oranında KDV uygulanacak ürünleri de Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu olarak yayımlayarak muhtemel karışıklıkların önüne geçmesi uygun olurdu.

"Bakanlığın bu indirimleri yaparken değişikliklerin ciddi bir kısmını kararnamenin yayımını takip eden ikinci gün değil, firmaların hazırlık yapmalarına müsaade edecek şekilde en az 2-3 ay önceden yayımlaması gerekirdi.

"Bakanlığın internet sitesinde taslak olarak yayımlamış olduğu ve kararnameyi açıklayan sirküleri çok daha önceden yayımlamış olması gerekirdi.

Firmalar neler yapmalı, nelere dikkat etmeli?

KDV oranlarında yapılan değişikliğin öncekilerden en büyük farkı Türk Gümrük Tarife Cetveli'ni temel almış olması. Yukarıda da ifade ettiğim gibi, Özel Tüketim Vergisi Listeleri zaten uzun süredir bu mantık ile hazırlanmaktaydı ve uygulaması da gayet başarılı olarak devam etmekte.

Ürünlere uygulanacak KDV oranları Türk Gümrük Tarife Cetveli temel alınarak hazırlandığı için ürünleri ithal ederek satışını yapan firmalar bu uygulamada biraz daha rahat davranabilecekler.

Bu tür firmalar zaten ürünleri ithal ederken Gümrük Tarife İstatistik Pozisyon'larını tespit ettikleri için (tabii ki bu pozisyonları doğru olarak tespit etmiş olmaları varsayımıyla) yeni KDV oranlarını uygularken daha az sıkıntı çekeceklerdir.

Bu firmaların dikkat etmeleri gereken ana husus, ürün grupları arasındaki yürürlük tarihleri arasındaki farklar ve ürünlerin hem II hem de I sayılı Listelerde bulunma ihtimalidir.

Ancak ürünleri ithal etmeyerek, yurtiçinde üreten firmalar için durum biraz daha karmaşık olabilecektir.

Bu tür firmalar, ürünlerin Gümrük Tarife İstatistik Pozisyon'larını daha önceden tespit etme zorunluluğunda olmadıkları için özellikle risk arz eden ürünlerinde ayrı bir çalışma yapmaları gerekecektir.

Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonunu uygulamak çoğu zaman çok kolay olmayabilmektedir. Bu durumdaki firmalara tavsiyemiz ise KDV oranından emin olamadıkları, yayımlanan listedeki başlıklardan KDV oranını net olarak tespit edemedikleri ürünler için bir gümrük müşavirliği firmasına danışarak bu tespiti yaptırmalarıdır.

Özet olarak, KDV oranlarında yapılan değişiklik birçok ürün grubunda ciddi bir avantaj yaratmış olmakla birlikte, Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonları ve uygulaması konusunda tecrübesi olmayan firmalar için ciddi anlamda risk de taşımaktadır.

KDV oranlarını Türk Gümrük Tarife Cetveli'ne ve dolayısıyla Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonlarına bağlamak yapılabilecek en bilimsel ve en mantıklı çözüm olmakla birlikte, yukarıda da belirttiğim üzere bir kısım firmayı daha önce hiç karşılaşmadıkları yeni bir uygulama ile karşı karşıya getirmiştir. Bunun da en kısa ve sağlıklı çözümü bu durumdaki firmaların KDV oranını net olarak tespit edemedikleri ürünler için güvendikleri, bildikleri gümrük müşavirliği firmaları ile çalışarak bu tespiti yaptırmaları ve ileride yaşayabilecekleri sıkıntıyı ortadan kaldırmalarıdır.

(Kaynak: Dünya Gazetesi | 13.06.2007)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.