Patron, Deneme Süresinde Sigorta Yapmak Zorunda / Okan Güray Bülbül

 Sosyal güvenlikte deneme süresi diye bir uygulama yok. Yani deneme süresinde de işçinin sigortası yapılmalı. Çalışanına bu süreye ilişkin sigorta yaptırmayan patrona para cezası var. Üstelik çalışan 5 yıl içinde geriye dönük dava da açabiliyor…

İşverenler işçi alırken pek çok kriteri göz önünde bulunduruyorlar. İşe uygun işçi çalıştırmak hem işverenin maliyetlerini azaltıyor, hem de işçinin başarısını artırıyor. İşverenler genelde iş sözleşmelerine deneme kaydı koymak istiyorlar. İş yaşamında ‘deneme süresi uygulaması’ düzenlenmiş durumda.

BU SÜRE İKİ AYI GEÇEMEZ

Buna göre, iş sözleşmelerine iki ayı geçmemek üzere deneme kaydı konulabiliyor. Yani işçi ve işveren iki ay deneme süresi kararlaştırabiliyor. Bu süre sonunda işveren de, işçi de ihbar sürelerine uymadan sözleşmeyi feshedebiliyor. Yalnızca toplu iş sözleşmesinde hüküm var ise süre 4 aya çıkıyor. İşverenlerin çoğu kez deneme süresini sigortasız ve ücretsiz çalıştırma yöntemi olarak kullandığını görüyoruz. Ancak deneme süresinin amacı, sigortasız ve ücret ödemeden işçi çalıştırmak değil, işe alımda en uygun elemanın seçilmesinin sağlanması adına hem işverenin, hem de işçinin işten memnun olmaması halinde tazminat ödemeden iş sözleşmesini feshedebilmesidir.

AKSİ DURUM HUKUK DIŞIDIR

Dolayısıyla deneme süresinde işçiye hem ücret ödenmesi, hem de sigorta girişinin yapılması gerekmek. İşverenlerin büyük bölümü bu sürede işçinin sigortasını yapmıyor. Bu durum ise hukuka aykırılık oluşturuyor.

BİR YIL SÜREYLE TEŞVİKLERDEN YARARLANMAZ

Sosyal güvenlikte deneme süresi diye bir uygulama yok. Yani deneme süresi içerisinde işçinin sigortası yapılmak zorundadır. Deneme süresinde işçisine sigorta yaptırmayan işveren hem idari para cezasıyla karşılaşacak, hem de yürürlükte olan beş puanlık sigorta prim indirimi teşvikinden bir yıl süreyle yararlanamayacaktır. Dolayısıyla işverenler deneme süresinde sigorta yaparak idari para cezalarından kaçınmalı ve teşviklerden yararlanmaya devam etme hakkını korumalıdırlar.

DENEME SÜRELERİ YILLIK İZİN VE KIDEM İÇİN DİKKATE ALINIR

Deneme süresi sigorta girişinin yapıldığı tarih olarak dikkate alındığı gibi kıdem süresinin hesabında ve yıllık izne hak kazanmak için geçirilen sürenin hesabında dikkate alınır. Yani deneme süresi dahil işyerinde bir yıl çalışan bir kişi kıdem tazminatı ve yıllık ücretli izin hakkına kavuşur. Deneme süresi kapsamında geçirilen süreler her iki hakkın kazanılması için geçmesi gereken süre için dikkate alınır.

ÇALIŞANIN 5 YIL İÇİNDE DAVA AÇMA HAKKI VAR

DENEME süresi içerisinde çalışan ve sigortası yapılmayan işçi bu durumu ALO 170’e bildirerek işyerine teftiş yapılmasını sağlayabilir. Yapılacak teftiş sonrasında bu kişinin sigortasının yapılması sağlanacaktır. Ayrıca işten çıkış tarihinden itibaren beş yıl içerisinde hizmet tespit davası açılabiliyor. Bu durumda olan kişiler hizmet tespit davası açıp, o işyerinde çalıştıklarını mahkemede ispat edebilirlerse, sigortasız çalıştırıldıkları deneme süresinin sigortalı hale gelmesini sağlayabilirler. Hizmet tespiti davası kapsamında işveren deneme süresi içerisinde işçisine ücret ödememiş ise işçi ücret ve ödenmeyen diğer tüm haklarını işverenden alabilir.

YILLIK İZİN HAKKINIZ ZATEN BAŞLAMIŞ

SORU: Bir yıldır çalışıyorum. Ancak işveren yıllık izin hakkımın deneme süresi sonrasında başladığını söylüyor. İzin hakkımı ne zaman kazanırım? (Zafer Kulaçoğlu)
CEVAP: Deneme süresi, yıllık izin hesabında dikkate alınır. Dolayısıyla deneme süresi dahil o işyerinde bir yılı doldurduğunuz tarihte yıllık izin hakkı elde edersiniz.

2015’TE EMEKLİ OLABİLİRSİNİZ

SORU: 1971 doğumluyum. İşe giriş yılım 1988. Çalışma prim günüm 8 bin 300. Ne zaman emekli olurum? (Merve Şahin)
CEVAP: 20 yıl sigortalılık, 44 yaş ve 5225 prim günü şartlarına tabisiniz. 2015 yılında 44 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olabilirsiniz.

(Kaynak: Akşam Gazetesi | 24.12.2013)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.