Dönem Sonu Yaklaşırken / İsmail Kökbulut

 İşletmeler açısından dönem sonu işlemlerinin önemi büyük. Nedeni bütün bir yılın dönem içi hesaplarının 31.12. tarihi itibariyle kapanacak olması. İşletmeler her ne kadar yıl içerisinde geçici vergi beyan dönemleri itibariyle beyanda bulunsalar da adı üstünde geçici. Geçici olmayan dönem sonu yani yıl sonu işlemleri. Bizde dönem sonu işlemlerinin gerçekleştirilmesi aşamasında dikkate alınması gereken bazı husus, uyarı ve avantajları hatırlatmak istedik.

Envanter çalışması

İşletmeler öncelikle fiili envanter işlemleri yaparak iktisadi kıymetlerin (kasadaki para, stoklar, alacak ve borçlar gibi) gerçek durumuyla muhasebedeki durumlarını karşılaştırmalı. Örneğin; muhasebedeki bankalar hesabında 10 bin TL varken, gerçekte hesabınızda 8 bin TL bulunabilir. Envanter sonuçları ile genel geçici mizan bakiyeleri arasında farklılıklar ortaya çıkabilir. Bu gibi durumlarda, (örneğin aradaki fark ortağın kredi kartı ödemesi için kullanıldıysa söz konusu tutarın ortaklar cariye kaydı) fiili durumla kaydi durumun uyumlu hale getirilmesi en doğru olanı.

Şüpheli hale gelen alacak

Ticari ve zirai kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile ilgili olmak şartıyla, dava veya icra safhasında bulunan alacaklar için karşılık ayrılması yani söz konusu alacakların gider yazılması mümkün.

Ancak bunun için söz konusu karşılığın davanın açıldığı veya icra takibine başlanıldığı yılda ayrılması gerekiyor. Yoksa hakkınızı yitiriyorsunuz.

KDV indirimi ilgili yılda yapılır

KDV indirim hakkı vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu takvim yılı aşılmamak şartıyla kullanılabilir. Bir başka deyişle 2013 yılına ait belgelerde yer alan ve 2013 yılında kanuni defterlere kaydedilmeyen fatura ve benzeri belgelerdeki KDV tutarlarının indirimi mümkün değil.

Ortaklardan alacaklar

Şirketle ilişkili konumda olan kişilerin (örneğin ortakların) şirkete olan borçlarına emsal faiz oranı üzerinden faiz tahakkuk ettirilmesi ve KDV hesaplanması gerekir. Kasa bakiyesinin çok yüksek tutarlara ulaştığı durumlarda da bu geçerli. Bu konuda hem idare hem de yargı aynı görüşte. Risk almamak gerekir.

Sabit kıymet almanın avantajı

İşletmenize almayı düşündüğünüz demirbaş ve sabit kıymetleri yıl sonuna kadar almanızda fayda var. Yıl sonuna kadar yapacağınız bu tür alımlar sonuncunda aktife aldığınız demirbaş ve sabit kıymetler üzerinden yıllık amortisman ayırmak suretiyle verginizi azaltabilirsiniz. Hatta 2013 yılında aldığınız sabit kıymetlere hızlandırılmış amortisman yöntemini uygularsanız daha da avantajlı durum ortaya çıkar.

Demirbaş ve sabit kıymet alımlarına ilişkin kullanılan kredi faizlerinin ilk aktife alındığı yıl için gider yazılmayıp maliyet hesaplarına alınması gerekir.

Sıfır binek otomobilin avantajı

Yeni otomobil için ödemiş olduğunuz KDV ve ÖTV'yi 2013 yılı kazancından indirim konusu yapabilirsiniz. Eğer böyle bir düşünceniz varsa bu alımı 2013 yılı geçmeden yapmanızda fayda var. Lüks binek otomobillerde ödediğiniz tutarın yarıdan fazlası ÖTV ve KDV olduğunu düşünürseniz doğrudan gider yazacağınız miktarın önemi daha da artıyor.

Alacak senetlerinize reeskont

İşletmelerin senede bağlı alacaklarından yıl sonuyla vadeleri arasındaki iskonto tutarlarını giderleştirmeleri mümkün. Bu işlemlerin borç senetleri içinde yapılması zorunlu. Borç senetleri üzerinden hesaplanacak reeskont tutarları gelir yazılmakta. Bu yöntemin avantajlı olabilmesi için alacak senetleri üzerinden hesaplanacak tutarların daha yüksek olması gerekir.

Sabit kıymet yenileme fonu

Amortismana tabi iktisadi kıymetlerin satışı çok yüksek tutarlarda kazancın ve dolayısıyla verginin çıkmasına neden olabilir.

Ancak satılan iktisadi kıymetin yenilenmesine ilişkin bir durum varsa çıkan vergiyi erteleyebilirsiniz. Bunun için satışı yapılan iktisadi kıymetin yenilenmesine ilişkin karar verilmeli ve bu husus ispatlanmalı. Ortaya çıkan kazanç bu durumda üç yıl süreyle vergilenmiyor.

(Kaynak: Bugün Gazetesi | 16.12.2013)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.