Sat-Geri Kirala İşlemleri / Veysi Seviğ

 Finansal Kiralama, Faktoring ve Finans Şirketleri Kanunu’nun 3’üncü maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde finansal kiralamanın tanımı yapılmıştır. Bu tanımlamaya göre, “Finansal kiralama; bir finansal kiralama sözleşmesine dayalı olmak koşuluyla söz konusu kanun veya ilgili mevzuatı uyarınca yetkilendirilen kiralayan tarafından finansman sağlamaya yönelik olarak bir malın mülkiyetinin kira süresi sonunda kiracıya devredilmesi; kiracıya kira süresi sonunda malın rayiç bedelinden düşük bir bedelle satın alma hakkı tanınması; kiralama süresinin malın ekonomik ömrünün yüzde 80’inden daha büyük bir bölümünü kapsaması veya finansal kiralama sözleşmesine göre yapılacak kira ödemelerinin bugünkü değerlerinin toplamının malın rayiç bedelinin yüzde 90’ından daha büyük bir değeri oluşturması hallerinden herhangi birini sağlayan kiralama işlemi”dir.
Aynı kanunun 18/1’inci maddesinde yer alan tanımlamadan da anlaşılacağı üzere finansal kiralama sözleşmesi, “kiralayanın, kiracının talebi ve seçimi üzerine üçüncü bir kişiden veya bizzat kiracıdan satın aldığı veya başka suretle temin ettiği veya daha önce mülkiyetine geçirmiş olduğu bir malın zilyetliğini, her türlü faydayı sağlamak üzere kira bedeli karşılığında kiracıya bırakmasını” öngören sözleşmedir.
Bu hüküm “sale and leaseback” olarak ifade edilen “sat ve geri kiralama” sisteminin uygulamaya girmesine neden olmuştur. Bir başka anlatımla; finansal kiralama şirketleri bundan böyle, “üçüncü bir kişiden veya bizzat kiracısından satın aldığı” bir varlığı söz konusu varlıkları satın aldığı kişiye (işletmelere) kiralayabilecekler.
6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu’nun 37’nci maddesi uyarınca, “Finansal kiralama sözleşmeleri ve bu sözleşmelerin devrine ve tadiline ilişkin kağıtlar ile teminatı amacıyla düzenlenen kağıtlar damga vergisinden, bu kağıtlarla ilgili yapılacak işlemler harçtan müstesnadır. Bu bağlamda satıp geri kiralama yöntemi ile yapılan kiralama sözleşmeleri kapsamında kiralanan taşınmazların sözleşme süresi sonunda kiracı adına tapuya tescili tapu harcından da bağışık tutulmuştur.
Diğer yandan Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 29 maddesiyle 2 Ağustos 2013 tarihinden geçerli olmak üzere Katma Değer Vergisi Kanunu’nun “Sosyal ve Askeri Amaçlı İstisnalarla Diğer İstisnalar” başlıklı 17’nci maddesinin 4’üncü fıkrasına yapılan eklenti ile “kiralama şirketlerince bizzat kiracıdan satın alınıp geriye kiralanan taşınmazlara uygulanmak üzere ve kiralamaya konu taşınmazın mülkiyetinin sözleşme süresi sonunda kiracıya devredilecek olması koşulu ile kiralamaya konu taşınmazların kiralayana satılması, satan kişilere kiralanması ve devri katma değer vergisinden bağışık tutulmuştur.
Ayrıca söz konusu kanunun 42’nci maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanunu’nun “İstisnalar” başlıklı 5’inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi değiştirilmiş olup 2 Ağustos 2013 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yeniden düzenlenmiştir. Buna göre;
“Taşınmazların; kaynak kuruluşlarca, kira sertifikası ihracı amacıyla varlık şirketlerine satışı 21 Kasım 2012 tarihli ve 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu kapsamında geri kiralama amacıyla ve sözleşme sonunda geri alınması şartıyla finansal kiralama şirketlerine satışı ve varlık kiralama ile finansal kiralama şirketlerince taşınmazın devralındığı kuruma satışından doğan kazançlar için” yüzde 100 oranında bağışıklık uygulanacak. Bu bağlamda söz konusu taşınmazlar için en az iki tam yıl süreyle aktifte bulundurma koşulu aranmayacak. Ancak söz konusu taşınmazların; kaynak kuruluş, kiracı veya sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerin yerine getirilmemesi hariç olmak üzere, varlık kiralama veya finansal kiralama şirketi tarafından üçüncü kişi ve kurumlara satılması durumunda, bu taşınmazların kaynak kuruluşa veya kiracıdaki varlık kiralama veya finansal kiralama şirketine devirden önceki kayıtlı değeri ile anılan kurumlarda ayrılan toplam amortisman tutarı dikkate alınarak satışı gerçekleştirilen kurum nezdinde vergilendirme yapılacak.
Sözü edilen maddenin gerekçesinden “Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu” kapsamında taşınmazların geri kiralama amacıyla ve sözleşme sonunda geri alınması şartıyla finansman kiralama şirketlerine satışı ile bu taşınmazların finansman kiralama şirketlerince tekrar devralındığı kuruma satışından doğan kazançlar kurumlar vergisinden istisna edilmekte, ayrıca varlık kiralama şirketlerine devredilen ve bunlardan geri alınan taşınmazlardan kaynaklanan vergi kaybının önlenmesi amacıyla düzenleme yapılmaktadır” şeklinde açıklama yapılmıştır.
Katma Değer Vergisi’nin 17/4 maddesine eklenen (y) bendi ile Finansman Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu kapsamında; finansal kiralama şirketlerince bizzat kiracıdan satın alınıp geriye kiralanan taşınmazlara uygulanmak üzere ve kiralamaya konu taşınmazların mülkiyetinin sözleşme süresi sonunda kiracıya devredilecek olması koşulu ile kiralamaya konu taşınmazların kiralayana satılması, satan kişilere kiralanması ve devri” katma değer vergisinden bağışıktır.

(Kaynak: İto Gazetesi | 07.12.2013)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.