Sosyal Güvenlikte Sorun Çözme ve Çözüm Üretme Merkezleri – 2 / Şevket Tezel

 Geçen 7-8 aylık süreçte tabiri caizse “Sosyal Güvenlikte Sorun Çözüm Merkezimize” başvuran ve sorunlarına çözüm bulan sigortalı vatandaşlarımızın ibretamiz öyküleriyle bugün de yazımıza devam ediyoruz. Bugün de yine isimlerini farklı verdiğimiz üç vatandaşımızın belki bir çok sigortalının başına gelmiş veya gelebilecek ama bu sefer daha olumlu ibretlik hikayelerini dikkatlerinize sunuyorum.

 

98 bin TL'lik Zarar Nasıl Direkten Döndü?

Kâzım Bey, Almanya'da eşiyle birlikte yıllarca çalışmıştır. Eşini iki yıl önce kaybeden Kâzım Bey bir emekli müfettiş akrabası olan kişi eliyle merhum eşinden dolayı ölüm aylığı bağlatmak için yurtdışı borçlanması başvurusu yapmıştır. Yüksek aylık almak isteyen Kazım Bey 2013 Ocak-Haziran dönemi tavan rakamından borçlanma başvurusu yapmış ve 117 bin TL ödeme evrakı hazırlanmıştır. Muhasebecisinin ısrarlı önerisiyle ödeme yapmadan önce bize gelir. Başvuruda öyle bir tarih belirtilmiştir ki aslında 18 bin TL de ödese aynı maaş bağlanacaktır. Kendisine emekli bir müfettiş akrabasının hazırlamış olduğu başvuru sonucu düzenlenen ödeme evrakını bu şekilde ödeyip emekli aylığı bağlatması halinde 98 bin TL'sini sokağa atmış olacağını, eğer yine bu kadar yüksek borçlanma bedeli ödeyip yüksek (Yaklaşık 2700 TL) dul aylığı almak istiyorsa başvurunu yenilemek suretiyle doğru tercihlerin yeni başvuruda yapılmasını önererek onu büyük bir yıkımdan kurtardık.

 

Neye Niyet Neye Kısmet!

Tekin Bey eşini emekli etmek için onun adına prim ödemektedir. Aslında eşinin prim ödeme gün sayısı üç yıl önce dolmuştur, ama yaşı doldurmasına altı yıl daha vardır. Tekin Bey aylığı daha yüksek olur düşüncesiyle alt limitten ödemeye devam etmektedir. Bir arkadaşının uyarısıyla bize gelir ve durumunu açarak üç yıl daha ödemeyi düşündüğü primlerin hangi matrahtan ödenmesi gerektiğini sorar. Ona üç yıldır ödediği primlerin boşuna olduğunu, yaklaşık 14 bin TL'sini çöpe atarken bağlanacak aylığı da 100 TL kadar düşürdüğü bilgisini verdiğimizde yüzünün şekli değişir. Onun kârı da bir üç yıl daha prim ödeyip aylığını daha da düşürmekten kurtulmak olmuştur.

 

Aradığını Değil Fazlasını Buldu

Bir başka örnek Nesrin Hanım SSK emekliliği için durumunu sorgulatmak amacıyla bize gelmiştir. Yaşı ve 20 yıllık sigortalılık süresini doldurmuş olmasına karşın gün sayısı 400 gün kadar eksiktir. Bize sormak istediği asıl husus bundan sonra yeniden işe girmesinin zor olduğundan bahisle isteğe bağlı sigortalı olursa emekli aylığı bakımından ne kadar bir zarara uğrayacağı, Bağ-Kur'dan mı emekli olacağıdır. Görüşmemizde kendisinden 90'lı yıllarda Avrupa'da bir ülkede üç yıl kadar ikamet ettiğini öğrenir ve ikamet borçlanması yapmasını öneririz. Borçlanma yapması karşılığında hemen emekli olabileceğini öğrenen Nesrin Hanım adeta uçarak gider büromuzdan. Niye uçmasın? Aylığı bugünkü parayla 1700 TL olarak bağlanacak Nesrin Hanım borçlanmayla 14 ay daha önce emekli olarak yaklaşık 24 bin TL kazanma fırsatından haberdar olmuştur.

 

Dün ve bugün adlarını değiştirerek verdiğim altı örnek, sosyal güvenlik ve iş hukuku alanında danışma ihtiyacını tüm çıplaklığıyla ortaya koymaktadır. Yazılarımızdaki yurdum vatandaşları ise danışmayı bilgiyi önemsiz ve değersiz görerek durumunu zamanında sorgulatmaktan kaçınmakta ise de büyük çoğunluğu emeklilik aşamasında zararlı bir sonuçla karşı karşıya kaldıklarında “Yandım” nidalarıyla “Sorun Çözüm Merkezleri” olan kapılarımızı yani “Ali Tezel” markalı kapıları çalmaktadırlar.

 

Sorun Müşavirde Değil Niyette

Kimi müşavirinin, kimi muhasebecisinin kimi de bir memurun kendisini yanılttığından dem vurmaktadır kazazedelerin. Ama benim tanık olduğum olaylarda fark ettiğim en önemli saik şudur. Sosyal güvenlik müşavirliğinin önemini vurgulayan çok sayıda mali müşavir tanıdığımdan mali müşavirler ve muhasebecilerin bu konunun erbabı olmadıklarını bildiklerinin farkındayım. Sorun bence mükellefin yahut vatandaşın bilgiyi önemsememesinden kaynaklandığını düşünüyorum. Mükellefler mali işlerini yürüten muhasebeci ve müşavirlerini sosyal güvenlik işlerini de yürütmeye zorluyorlar. Oysa mali mevzuat ve sosyal güvenlik mevzuatı ayrı ayrı derinlikleri olan farklı ve geniş mevzuatlardır. Mali müşavir ve muhasebecilerin bilgiyi önemsemeyen mükelleflerinin ücretsiz olarak bu işleri de gördürme konusundaki istekleri sebebiyle uğradıkları baskı karşısında onların da bu işe el atmak zorunda kaldıklarına inanıyorum.

 

Yukarıda anlattığım gibi bir çok sosyal güvenlik facialarının müsebbibi de işte bu bilgiye verilmeyen değer ve önemden kaynaklanıyor. Oysa sigortalı son raddeye gelmeden durumunu bir gözden geçirtse, hele hele önemli karar ve geçişler arifesinde bilgi alsa böylesi sorunlar yaşamayacak.

 

Son Tahlil

Bu konuda bir diğer önemli yanılsama ise bilgi alma ücreti ile neyin kıyaslanacağının bilinmemesinden kaynaklanıyor. Yanlış kıyaslama yaptığını ise maalesef ancak ve ancak biz konunun gerçek uzmanlarına, halkın sosyal güvenlik uzmanlarına geldikten sonra öğrenebiliyor.

 

Bu bağlamda ileride sosyal güvenlik veya iş hukuku konusundaki sorunlarından kurtulmak amacıyla bize gelen yurttaşlarımızın bize gelirken ve bizden ayrıldıktan sonraki düşüncelerindeki farklılıkları şayet rızaları olursa bir görüntülü röportaj olarak kaydetmeyi düşünüyorum. Ne bileyim, böylelikle güzel ülkemde bilginin değerlenmesine belki bir katkım olur.

 

Son söz:

Bilgi değerli bir dosttur, ama bilgi dosttan değil işin uzmanından alınır.

(Kaynak: Alitezel.com | 22.11.2013)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.