Gelirler Başkontrolörü Serbülent BAYRAK - Bağımsız Adaylara “Siyaset Vergisi”

Bildiğiniz gibi 22 Temmuz’da Milletvekili Genel Seçimleri yapılacak.

Her seçimde olduğu gibi bu seçimde de adaylar tarafından broşürler, el ilanları dağıtılacak; ışıklı veya projeksiyonlu reklamlar yapılacak; cadde ve sokaklar şenlenecek, yaya kaldırımlarına, köprü geçişlerine, binalara bezden pankartlar, afişler asılacak…

Dolayısıyla, millete hizmet etmek amacıyla vekilliğe aday olacaklar için seçim demek, bir yönüyle, harcama demek…

Seçime katılan adayların harcamalarını araştıran Center for Responsive Politics adlı bağımsız bir kuruluşun araştırmasına göre, Amerika’daki 2004 başkanlık seçimlerinde harcanan paraların toplamı tamı tamına 4,2 milyar dolar. Bizde harcanacak para bu meblağa ulaşmasa da hatırı sayılır bir tutarın harcanacağı kesin. Nitekim yerine ve bölgesine göre her bir adayın 50.000 YTL’den başlayan ve 750.000 YTL ‘ye kadar çıkabilecek (belki daha da üzerinde) bir harcama yapabileceği söyleniyor.

Bu harcamalar nedeniyle esnafın “bayram” edeceği de söylenebilir.

Hani hep “seçim ekonomisi” denir ya, buna da seçim ekonomisinin bir parçası diyebiliriz.

Her şey daha iyi tanıtım için, her şey reklam için… Ve her şey en nihayetinde milletin vekili olabilmek için…

Bağımsız adaya vergi

Konu, reklam ve tanıtım olunca, yapılacak harcamaları ilgilendiren bir vergi türü var mevzuatımızda: “İlân ve reklam vergisi”.

Bu vergiyi Belediyeler topluyor. 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’na göre, belediye sınırları ile mücavir alanları içinde yapılan her türlü ilan ve reklam bu vergiye tabi.

Verginin mükellefinin ilan ve reklamı kendi adına yapan veya yaptıran gerçek veya tüzel kişiler olduğunu, verginin ise Kanundaki sınırlar dâhilinde ve Belediye Meclislerince belirlenen tarifeye göre alındığını belirtelim.

Vergiye tabi ilan ve reklamlar için ilan veya reklamın yapıldığı ayı takip eden ayın yirminci günü akşamına kadar beyanname verilir ve vergi yine bu süre içerisinde ödenir. Ancak belediyeler bu vergiyi yıl içinde iki eşit taksitte almaya yetkili bulunuyor. Bu nedenle ilgili belediyenin meclis kararlarına bakılması yararlı olabilir.

Şimdi, bağımsız adaylar için “bu vergide çile nasıl söz konusu oluyor”, görelim.

Kanun uyarınca ilan ve reklam vergisinde bazı istisna ve muafiyetler söz konusu. Bunlardan birisi siyasi faaliyetleri ilgilendiriyor.

Buna göre; “Siyasi Partiler Kanununa göre, siyasi partilerin siyasi faaliyet sınırları içinde yapacakları ilan ve reklamlardan” ilan ve reklam vergisi alınmıyor (2464 sayılı Kanun Md. 14/7).

Bu durumda;

·  Siyasi partilerin yalnızca kendilerini, kendi tüzel kişiliklerini tanıtmak için yapacakları ilan ve reklamlar bu vergiye tabi değil. Yani siyasi partiler bu vergiden muaf.

·  Siyasi parti adaylarının kendilerini tanıtmak için yapacakları ilan ve reklamlar konusunda ise iş yorum yapmaya kalıyor. Ama muafiyetin parti adayları için de geçerli olacağı konusunda yargı kararları var. Zira parti adaylarının yapacakları ilan ve reklamlarda genellikle siyasi partilerinin de ismi ve amblemi kullanılır. Dolayısıyla, siyasi partiler için olduğu gibi adayları için de bir muafiyet söz konusu.

·  Gelelim bağımsız adaylara. Seçime girecek bağımsız adaylarca yapılacak ilan ve reklamların vergiye tabi olacağı konusunda hiç şüphe yok. Yani, her hangi bir siyasi partiyle ilgisi olmayan, Siyasi Partiler Kanununa da tabi olmayan bağımsız vekil adaylarının yapacağı ilan, reklam ve tanıtım faaliyetleri için ilgili Belediyeye beyanname verilmek suretiyle vergi ödenmesi gerekiyor.

Açık havada vergi

Vekil adayları tarafından ilan, reklam ve tanıtımların seçim sürecinde kendilerine büyük bir üstünlük ve etkinlik sağlayabileceğine hiç kuşku yok. Bunlar içerisinde “açık hava reklamlarının” önemli ve özel bir yeri var. Nitekim tanıtıcı broşür, el ilanı dağıtılması; bilboardlara, binalara afiş asılması;  sloganvari pankartların açılması gibi metotlar bu seçimde de sıkça kullanılacak.

Hemen belirtelim, bütün bu faaliyetlerin gerçekleştirilmesinde bağımsız adaylarla parti adayları arasında her hangi bir eşitsizlik bulunmuyor (Tabi adayın cebindeki para da önemli). Hatta ilçe seçim kuruluna başvurulması halinde gerek bağımsız ve gerekse siyasi parti adaylarına, bilboard ya da pano ister belediyeye ait olsun isterse özel mülke ait olsun, eşit yer ve zaman gözetilerek eşit tahsisat yapılıyor (YSK’nca alınan 08.05.2007 tarihli 246 sayılı karar).

Ama gördüğünüz gibi, seçim sürecinde bu imkânlardan yararlanma konusundaki eşitlikten, işin vergisi açısından bahsetmek mümkün olamıyor. Zira, reklam ve tanıtım bağımsız adaylar tarafından yapıldığında ilgili belediyeye beyanname verilerek ilan ve reklam vergisi ödenmesi gerekiyor. Buna karşılık aynı faaliyetler siyasi partiler ya da adayları tarafından yapıldığında beyanname de verilmiyor, vergi de ödenmiyor. Neden?

Çünkü siyasi partilere ve adaylarına tanınmış vergi muafiyeti, bağımsız adaylara tanınmamış.

Açık hava reklamları ile açık havada hayat bulmak -siyaset yapmak- belki mümkün. Ama bunun bedeli bağımsız adaylar için biraz pahalı ve çileli olacak gibi görünüyor.

(Kaynak: Dünya Gazetesi | 04.06.2007)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.