Emekli Şoförlerin SGDP Yükümlülüğü / Tahsin Sınav

 Ülke ve dünya ekonomisinin can damarı olan ulaşım sektörünün en önemli çalışanı, şüphesiz şoförlerdir. Şoförler, araç sahibi olarak veya araç sahibinin – ya da kiracısının – işçisi olarak bu işi yürütüyorlar. Bunun anlamı büyük. Durumu şöyle de ifade edebiliriz: Üretimde ve hizmetlerde ekonominin yükünü taşıyanlar, şoförlerdir. Bu açıdan şoförlerin sosyal güvenliği de toplumumuzdaki her bireyi yakından ilgilendiriyor. Ama bu maliyet unsuru olarak faaliyetten caydırıcı da olmamalıdır. Okuyucumun sorusuna bu açıdan bakabiliriz.

Okuyucum Kâmil Birol GÜLPINAR, şöyle soruyor: '6111 sayılı yasayla getirilen ek madde 6 kapsamında emekli şoförlerin 10 günden az çalışması halinde SGDP yükümlülüğü bulunmamaktaydı. 2013-11 sayılı genelgeyle artık 10 günden az çalışsın çalışmasın emekli şoförlerin de SGDP ödemesi gerektiğini belirten bir madde yer almaktadır (sigortalı sayılanlar maddesi). Yasayla getirilmeyen bir mükellefiyetin genelgeyle getirilmesi mümkün müdür?!'

Soruda sözü edilen 5510 sayılı Kanunun 'bazı kısmi süreli çalışanların sigortalılıkları' başlıklı Ek m.6/1 hükmünde şöyle denilmektedir: 'Ticari taksi, dolmuş ve benzeri nitelikteki şehir içi toplu taşıma aracı işyerleri ile 4/2 (b) bendinde belirtilen ve Kültür ve Turizm Bakanlığınca belirlenecek alanlarda kısmi süreli iş sözleşmesiyle bir veya birden fazla kişi tarafından çalıştırılan ve çalıştıkları kişi yanında ay içerisinde çalışma saati süresine göre hesaplanan çalışma gün sayısı 10 günden az olan kişilerin sigortalılıkları, bu madde kapsamında kendileri tarafından 30 gün üzerinden prim ödemeleri suretiyle sağlanır.'

Bu hükme dayanılarak 2013/11 sayılı SGK Genelgesinde aşağıdaki düzenleme yapılmıştır: '6111 sayılı Kanunla Kanuna eklenen ek 6 ncı madde ile 1.3.2011 tarihinden itibaren ticari taksi, dolmuş ve benzeri nitelikteki şehir içi toplu taşıma araçlarında çalışanlar ile Kültür ve Turizm Bakanlığınca belirlenecek alanlarda kısmi süreli iş sözleşmesiyle bir veya birden fazla kişi tarafından çalıştırılanlardan ay içerisinde çalışma saati süresine göre hesaplanan çalışma gün sayısı on günden az olanların kendileri tarafından aylık otuz gün hizmet üzerinden karşılığı primi ödemelerine imkân sağlanmış olup, bu madde kapsamında prim ödenen süreler, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalılık sayılacaktır. Ek 6 ncı madde kapsamında sigortalı olabilmek için;

Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında tam süreli çalışmamak ve uzun vadeli sigorta kollarına tabi olmamak,

Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine tabi sigortalı olmamak,

İsteğe bağlı sigortalı olmamak,

506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesi kapsamında sigortalı olmamak,

Kendi sigortalılıklarından dolayı gelir veya aylık almamak

1.7.1976 tarihli ve 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanuna göre aylık bağlanmamış olmak,şarttır. Ticari taksi, dolmuş ve benzeri nitelikteki şehir içi toplu taşıma araçlarında kısmi süreli çalışan sigortalıların durumu şöyle açıklanıyor. Gelir vergisinden muaf olup esnaf ve sanatkâr siciline kayıtlı olanlar Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (2) numaralı alt bendi kapsamında sigortalı sayıldıklarından, taksi, dolmuş ve minibüslerde şoförlük mesleğini geçim kaynağı olarak seçmiş olduğunu ve sürekli olarak icra ettiğini beyan edip ilgili kooperatiflere, meslek odasının bulunmadığı yerlerde ise şoförler odasına üye olanlar, bu hüküm nedeniyle esnaf ve sanatkâr sicil müdürlüğüne kayıt yaptırmak mecburiyetinde olduklarından, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı sayılmışlardır.

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu gereğince hazırlanan Karayolları Trafik Yönetmeliğinde araç sahibi dışında başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilenler, bu işlerden dolayı vergi mükellefiyetlerinin tesis edilmesi nedeniyle Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendi kapsamında sigortalı sayılmaktadırlar.

Ticari taksi, dolmuş ve diğer toplu taşıma araçları sahiplerinin yanında ücret karşılığında tam süreli çalışanlar ise Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılmaktadırlar.

Kanuna 1.3.2011 tarihinden itibaren eklenen ek 6 ncı madde ile hizmet akdine tabi şehir içinde çalıştıkları taksi, dolmuş ve diğer toplu taşıma araçlarında ay içinde on günden az çalışmaları bulunanlar, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılacaklar, bu durumdaki sigortalılar aylık otuz gün süre hizmet karşılığı olan primlerini kendileri ödeyeceklerdir.

Kendi sigortalılıklarından dolayı aylık alan sigortalılar, ek 6'ncı madde kapsamında sigortalı olamayacaklardır. Ancak, emekli olan şoförün toplu taşıma aracı sahibi yanında 10 günden az ya da fazla çalışması olup olmadığına bakılmaksızın veya başka bir işyerinde sigortalı olması halinde sosyal güvenlik destek primi kesilecektir.

Yukarıda incelendiği üzere, ek 6'ncı maddedeki düzenleme, SGDP ile çalışanların sigortalılıklarını kapsamıyor. Ama bu durum, emeklilerin çalışmalarının SGDP ödenmeden çalışabilirliğinin düzenlemesi değildir. Çünkü anılan Yasanın SGDP'li çalışmanın düzenlenmesi hakkındaki hükümlerinde böyle bir istisna yoktur. Bu sebeple yapılan hata düzeltilerek bugünkü uygulama başlatılmıştır. Düzeltme yasaya uyumludur.

(Kaynak: Yeni Şafak | 30.09.2013)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.