Şaban ERDİKLER - Yurtdışı iştirak kazançları hangi koşullarda istisnadır

Kurumlar Vergisi uygulamasında, bir kurumun başka bir kurumun sermayesine iştirakinden elde ettiği kazanç, iştirak kazancı veya temettü kazancı olarak nitelendirilmekte ve genellikle Kurumlar Vergisi'nden istisna edilmektedir. İstisna uygulamasının temel amacı mükerrer vergilendirmenin önlenmesidir. İstisna ile aynı kazancın iki kez Kurumlar Vergisi'ne tabi tutulmasının önüne geçilmektedir. Nitekim 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5. maddesinde, tam mükellef bir kurumun yine tam mükellef başka bir kurumun sermayesine iştirakinden elde ettiği kâr payları Kurumlar Vergisi'nden istisna olduğu hükme bağlanmıştır. Bu istisna, tam mükellef bir kurumun kârına katılma imkânı veren kurucu hisse senetleri ile diğer intifa senetlerinden elde edilen kâr payları için de geçerlidir. 

 

Hangi koşullarda istisna

Yeni Kurumlar Vergisi Kanunu kurumların yurtiçinden elde ettikleri iştirak kazançlarının yanı sıra yurtdışından elde ettikleri iştirak kazançlarını da belirli koşulların sağlanması halinde Türkiye’de ödenecek Kurumlar Vergisi'nden istisna etmektedir. İstisnadan yararlanabilmek için aşağıdaki koşulların yerine getirilmesi gerekmektedir.

 

*İştirak edilen kurumun anonim veya limited şirket niteliğinde bir kurum olması gerekmektedir. Bu çerçevede, kurum olarak nitelendirilmekle birlikte anonim şirket veya limited şirket niteliğinde olmayan kurumlardan elde edilecek iştirak kazançları bu istisnadan yararlanamayacaktır.

* Bu istisnadan yararlanabilmek için iştirak edilen kurumun kanuni ve iş merkezinin her ikisinin de Türkiye’de olmaması gerekmektedir. 

* İştirak payını elinde tutan kurumun, iştirak kazancını elde ettiği tarih itibariyle yurtdışı iştirakin ödenmiş sermayesinin en az %10’una sahip olması gerekmektedir. Bu oranın, kazancın elde edildiği tarihten itibaren geriye doğru kesintisiz olarak bir yıl süreyle devam ettirilmiş olması da şarttır.

* İştirak payını elinde tutan kurumun yurtdışı iştirak paylarını, iştirak kazancının elde edildiği tarih itibariyle en az bir yıl süreyle ve kesintisiz olarak elde tutması gerekmektedir. Rüçhan hakkı kullanılmak suretiyle veya yurtdışı iştirakin iç kaynaklarından yapılan sermaye artırımları nedeniyle elde edilen iştirak payları için bir yıllık elde tutulma süresinin tespitinde, sahip olunan eski iştirak paylarının elde edildiği tarih esas alınacaktır.

 

Yüzde 15 Gelir Vergisi

* İştirak kazançlarının, kâr payı dağıtımına konu olan kazançlar üzerinden ödenen vergiler dahil olmak üzere doğduğu ülke kanunları uyarınca en az yüzde 15 oranında Gelir ve Kurumlar Vergisi benzeri bir yükü taşıması gerekmektedir. Yüzde 15 oranı nominal bir oranı değil, efektif bir oranı temsil etmektedir. Başka bir ifadeyle vergi yükü yurtdışındaki iştirakin bulunduğu ülkede ilgili dönemde tahakkuk eden ve kâr payı dağıtımına kaynak olan kazançlar üzerinden ödenen vergiler de dahil olmak üzere, toplam Gelir ve Kurumlar Vergisi benzeri verginin, bu dönemde elde edilen dağıtılabilir brüt kurum kazancına (tahakkuk eden Gelir ve Kurumlar Vergisi dahil) oranlanması suretiyle bulunacaktır. 

* İştirak kazancının, elde edildiği hesap dönemine ilişkin Kurumlar Vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye transfer edilmesi gerekmektedir. Bu hüküm uyarınca, elde edilen iştirak kazancının belirtilen tarihe kadar transfer edilmeyen kısmı istisnadan yararlanamayacaktır.

Yurtdışı iştirak kazancı istisnasından yararlanılabilmesi için yukarıda yer alan koşulların birlikte gerçekleştirilmesi şarttır. Bu anlamda, koşullardan herhangi birisini, örneğin iştirak edilen kurumun anonim veya limited şirket niteliğinde olmadığı durumda, diğer bütün koşullar sağlansa bile elde edilen kazanç Kurumlar Vergisi'nden yararlanamayacaktır. Bunun tek istisnası, yurtdışındaki inşaat işlerinin yapılabilmesi için ilgili ülke mevzuatına göre ayrı bir şirket kurulmasının zorunlu olduğu durumdur. Yurtdışındaki inşaat, onarım, montaj işleri ve teknik hizmetlerin yapılabilmesi için ilgili ülke mevzuatına göre ayrı bir şirket kurulması zorunlu ise söz konusu şirkete iştirak edilmesinden elde edilen kazançlara, herhangi bir şart aranmaksızın istisna uygulanacaktır.

(Kaynak: Referans Gazetesi | 15.05.2007)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.