Bankaların başlattığı vatandaşa swap işlemi ile vatandaş yüzde 8 yerine vergi kesintisi yapılmadığı için yüzde 10.5 kazanıyor. Eğer vergi de beyan etmezse yüzde 2.5'lik fark cebine kalıyor. Bankanın da yüzde 0,75'lik kazancı oluyor. Sonunda kaybeden ise Maliye oluyor
Bankalar şimdi öyle bir ürüne imza attı ki hem vatandaş kazanıyor hem banka ama devlet kaybediyor. İşlem biraz karmaşık ama doğurduğu sonuç hiç karmaşık değil. Bankaların yeni keşfi şimdiye kadar kendi aralarında yaptıkları swap işlemini vatandaşlar için de uygulamaya başlamaları. Normal gibi duran işlem ile bankada kaynağında kesilen vergi (stopaj) artık vatandaşın insafına bırakılıyor. Vatandaş vergisini beyan ederse devletin bir kaybı yok ama etmezse devlet, bankaların kaynakta kestiği vergiden oluyor.
Konuyu biraz daha açalım. Normalde şimdi 100 bin liranızı alıp bankaya gittiğinizde banka size brüt yüzde 9.5, net yüzde 8 net faiz veriyor. Yüz bin liranıza karşın yıllık 8 bin lira net faiz geliriniz oluyor. Aylık 666 lira demek bu. Yine yıllık bin 500 lira yani aylık 125 lira stopaj yani vergi kesiliyor, sizin haberiniz bile olmadan.
666 YERİNE 875 LİRA
Şimdi banka diyor ki; 100 bin liranıza karşı size yıllık yüzde 10.5 veriyorum. Peki nasıl? Normal mevduat yapmıyor banka. Siz 100 bin liranızı alıp bankaya gidiyorsunuz. Banka 100 bin lirayı 1 aylığına 50 bin dolar yapıyor ve gelecek ay sonunda kur farkını da taahhüt ederek alıyor. Siz 1 ay sonra bankaya gittiğinizde TL'nin faizi kura yediriliyor. Yıllık yüzde 10.5'lik faiz oranından aylık 875 lira faiz olarak alıyorsunuz. Yıllık 10 bin 500 TL yapar bu. Sizin için çok iyi kazanç. Çünkü normalde yüzde 9,5 olan mevduat faizinden yüzde 15 olan stopaj (vergi kesintisi) düştüğünde net yüzde 8 (666 lira) kazanacaktınız. Şimdi 209 lira daha fazla kazandınız.
2.5 MİLYARLIK KAYIP OLABİLİR
Vatandaş yıl sonunda vergi beyannamesi ile kazancını beyan ederse sorun oluşmuyor. Ancak eğer beyan etmezse kazancın tümü vatandaşa kalıyor. Yüzde 2.5'lik kazanç devletin cebinden çıkıyor. Banka vergi kaçırılmasına aracı oluyor. Vatandaşın şu anda bankalarda 533 milyar lira var. Bu para için yıllık 53.3 milyar lira faiz kazancı sağlanıyor. Ama hepsi cebe konulmuyor. Paranın 8 milyarı kaynakta stopaj olarak kesiliyor. Türkiye'de tahakkuk ve tahsilat oranı yüzde 70. Yani beyan edilen her 100 liralık verginin yüzde 30'u ödenmiyor. Bu istatistikten yola çıkarsak eğer TL mevduat yerine swap devam ederse devlet 8 milyarın 2.5 milyarı devletten kaçırılabilir.
BANKANIN KAZANCI YÜZDE 0,75 VE MÜŞTERİ
Peki bankanın bu işten karı ne? Bankalar şu anda yüzde 3.5 ile dolar ve Euro mevduat alıyor. Oysa banka vatandaştan yüzde 10.5 faizle aldığı parayı swapla bankalara arası piyasada yüzde 8 ile satıyor. 2.5 puanlık kayba ek olarak elindeki TL'yi yüzde 0,25'lik faiz oranı ile bankalararası piyasada swap yapıp döviz alıyor. Toplamda bankanın yıllık kaybı yüzde 2.75 oluyor. Oysa direkt döviz toplarken yüzde 3.5 ile topluyor. Yani yüzde 0.75 karlı oluyor. Bu arada yeni müşteri de kazanıyor.
Yüzde 30'luk kayıp olabilir
Hayrullah Doğan / Denetim Turkey Yönetim kurulu Başkanı
Swap işleminde vatandaş bu kazancından dolayı vergi ödeyeceğinin farkında olmayabilir veya kendisi bilerek beyan etmeyebilir. Diğer yandan beyan etse bile ödemeyebilir. Zaten tahakkuk tahsilat oranı son yıllarda gittikçe azalarak yüzde 70'ler civarına indi. Bu üründe de yüzde 30'luk kayıp olabilir. Halbuki stopaj Maliye açısından garanti tahsilat anlamına geliyor. Bunlar yeni ürünler. Maliye bu ürünleri kavramaya çalışıyor. Eğer bu ürünlerde vergi kaybı olursa kesinlikle önlem alır.
Yüzde 8'i bankadan 2.5'i devletten
1- 100 bin liranınız alıp bankaya gidiyorsunuz.
2-Banka 100 bin lirayı 1 aylığına 50 bin dolar yapıyor ve gelecek ay sonunda kur farkını da taahhüt ederek alıyor.
3-Vatandaş 1 ay sonra bankaya gittiğinde TL'nin faizi kura yediriliyor. Yıllık yüzde 10.5'lik faiz oranından aylık 875 lira faiz olarak alıyor. (Yıllık 10 bin 500 TL)
4-Şu anda piyasada yapılan swap'ın vatandaşa kazancı yıllık yüzde 10.5 civarında oluşuyor.
5-Oysa normalde yüzde 9,5 olan mevduat faizinden yüzde 15 olan stopaj (vergi kesintisi) düştüğünde vatandaş net yüzde 8 kazanıyor.
6-Swap yapıldığında ise vatandaşın elinde yüzde 10.5'luk gelir kalıyor. Vatandaş yıl sonunda vergi beyannamesi ile kazancını beyan ederse sorun oluşmuyor. Ancak eğer beyan etmezse kazancın tümü vatandaşa kalıyor. Yüzde 2.5'lik kazanç devletin cebinden çıkıyor. Banka vergi kaçırılmasına aracı oluyor.
(Kaynak: Habertürk Gazetesi | 10.09.2013)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.