Resul KURT - Hangi işyerleri özürlü ve eski hükümlü çalıştırmak zorunda?

Biz Kamu ve Özel Şirketlerden ihale yoluyla İnşaat ve taahhüt işleri yapan müteahhitlik firmasıyız. Geçici olarak SGK sigorta müdürlüklerinde açtığımız ve her birinde 15-20 kişi çalıştırdığımız İstanbul il sınırları içerisinde değişik SGK sigorta müdürlüklerinde bulunan dosyalarımız var. Bunların toplamı zaman zaman 50 kişiyi geçmektedir. Geçici olarak 50 kişilik sınırı aşmamız dolayısıyla eski hükümlü özürlü ve terör mağduru çalıştırma mecburiyeti karşısındaki durumumuz nedir? İşlerin mevsimlik ve geçici olması bu mecburiyetleri ortadan kaldırır mı? Hangi işyerleri özürlü ve eski hükümlü çalıştırmak zorundadır? Bekir BAYRAKTAR

İşverenlerin en büyük yakınma konularından birisinin de; özürlü, eski hükümlü ve terör mağduru işçi çalıştırma zorunluluğu olduğunu görmekteyiz.

4857 sayılı İş Kanununun 30. maddesinde, işverenlerin 50 veya daha fazla işçi çalıştırdıkları işyerlerinde her yıl ocak ayında yürürlüğe girecek şekilde Bakanlar Kurulu'nca belirlenecek oranlarda özürlü ve eski hükümlü ile 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunnun ek 1'inci maddesinin (B) fıkrasına göre istihdamı zorunlu olan terör mağduru işçiyi durumlarına uygun işlerde çalıştırmakla yükümlü oldukları belirtilmiştir.

Aynı il sınırları içinde aynı gerçek veya tüzel kişi yahut tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlara ait birden fazla işyerinin bulunması halinde, çalıştırmakla yükümlü olunan özürlü, eski hükümlü ve terör mağduru işçi sayısı bu işyerlerinde çalışan toplam işçi sayısına göre hesaplanır. Ancak, aynı gerçek veya tüzel kişi yahut tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlara ait olmasına rağmen ayrı ayrı tüzel kişiliği bulunan kuruluşlarda çalışan işçi sayıları birlikte dikkate alınmaz.

Çalıştırılacak özürlü sayısının tespitinde 4857 sayılı İş Kanununa tabi işyerlerinde çalışan işçilerin sayısı esas alınmaktadır. 5953 sayılı Basın İş Kanununa tabi olarak çalışanlar, gazeteci olarak tanımlandıklarından ve 5953 sayılı yasada eski hükümlü ve sakat işçi çalıştırılmasına ilişkin bir hüküm yer almadığından 5953 sayılı Basın İş Kanununa tabi olarak çalışanlar dikkate alınmayacaklardır.

Özürlü, eski hükümlü ve terör mağduru çalıştırılması özel kanunla yasaklanmış işyerlerinde çalıştırılan işçiler ile işyerinde çalıştırılan özürlü, eski hükümlü ve terör mağduru işçiler ile çıraklar, toplam işçi sayısının hesabında dikkate alınmaz. Ayrıca, yeraltı ve sualtı işlerinde özürlü işçi çalıştırılamayacak ve yukarıdaki hükümler uyarınca işyerlerindeki işçi sayısının tespitinde yeraltı ve sualtı işlerinde çalışanlar hesaba katılmayacaktır. Şirketlerde, huzur hakkı alan yönetim kurulu üyeleri işçi sayılmadıklarından dolayı 50 kişinin hesabında dikkate alınmaz.

Yabancı bir ülkede kurulu herhangi bir müessese tarafından ve o müessese nam ve hesabına Türkiye'ye bir iş için gönderilen ve yabancı ülkede sigortalı olduğunu bildiren yabancı kimselere Türkiye'de ücret ödense dahi SSK sigortalısı sayılmamalarına rağmen, bu şekilde iş için gönderilen ve Türkiye'de ücret ödenen yabancı uyruklu kişiler 50 kişinin hesabında dikkate alınacaktır.

Özürlü, eski hükümlü ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun ek 1'inci maddesinin (b) fıkrası kapsamındaki terör mağduru çalıştırma zorunluluğu sadece 50 ve daha fazla işçi çalıştıran işverenler içindir. İşlerin mevsimlik ve geçici olması bu mecburiyetleri ortadan kaldırmaz. Bu durumda, aynı ildeki toplam işçi sayısının 50 kişiyi aşması halinde özürlü, eski hükümlü ve terör mağduru zorunluluğu oluşmaktadır.

Ancak, yabancı bir ülkede kurulu herhangi bir müessese tarafından ve o müessese nam ve hesabına Türkiye'ye bir iş için gönderilen ve yabancı ülkede sigortalı olduğunu bildiren yabancı kimselere Türkiye'de ücret ödense dahi SSK sigortalısı sayılmazlar. Bu şekilde iş için gönderilen ve Türkiye'de ücret ödenen yabancı uyruklu kişiler 50 kişinin hesabında dikkate alınacaktır. İşveren çalıştırmakla yükümlü bulunduğu eski hükümlü işçileri, yükümlülüğün doğmasından itibaren yedi gün içinde niteliklerini de belirterek Türkiye İş Kurumu'ndan yazılı olarak talep eder. İşveren talebinde, işyerinde yapılan işin gerektirdiği ağırlıklı vasıfların üstünde istihdamı zorlaştırıcı şartlar öne süremez.

(Kaynak: Dünya Gazetesi | 04.05.2007)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.