Gelir Vergileri Kanunu'na Çeyrek Kala / İsmail Kökbulut

 Gelir Vergileri Kanunu geçtiğimiz hafta Bakanlar Kurulu'nda imzaya açıldı. Gelir Vergileri Kanunu diyoruz; çünkü hazırlanan kanun tasarısı ile Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunu tek çatı altında toplanıyor.

Müstakbel düzenleme hem gerçek kişilerin hem de tüzel kişilerin gelirlerini kavrıyor.
Söz konusu tasarının son hali henüz kamuoyu ile paylaşılmadı. Ancak mevcut bilgilere göre, yakın zamanda kanunlaşması beklenen bu düzenlemenin sonuçlarından çok sayıda kişi ve kurum doğrudan veya dolaylı olarak etkilenecek.

Madde sayısı azalıyor

Şu an mevcut Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi Kanunu'nda 250'nin üzerinde madde var. Özellikle Gelir Vergisi Kanunu'nda yer alan ek ve geçici maddeler yüzünden söz konusu yasanın sistematiği bozulmuş, anlaşılırlığı yara almış durumda. Yeni kanunun 95 maddeden teşekkül etmesi ve dilinin sadeleşmesi bekleniyor. Bu durum; basitlik, açıklık ve anlaşılırlık açısından olumlu bir gelişme.

Vergi tabanı genişliyor, beyanname veren mükellef sayısı artıyor

Vergi toplamada şüphesiz en modern yöntem beyan esası. Beyanname veren mükellef sayısının artması; gelir ve giderlerin belgelendirilmesi gerekliliğini de beraberinde getirdiğinden, kayıtlı ekonominin güç kazanması anlamına geliyor.

Yeni çıkacak kanunla birlikte, mevcut durumda beyanname vermeyen bir kısım mükellef de elde ettiği gelirin niteliği ve miktarına bağlı olarak beyanname verecek.

Ücretlilere, sanatçılara ve sporculara beyanname sürprizi!

Tasarıdaki en büyük sürpriz; belirli bir tutarın -bu tutar şimdilik 160 bin TL olarak telaffuz ediliyor- üzerinde gelir elde eden ücretliler ile telif kazançları istisnasından yararlanan serbest meslek erbabı için geliyor. Zira mevcut durumda her iki grup da elde ettiği gelirleri üzerinden tevkifat usulü ile nihai olarak vergilendiriliyor, bu nedenle de beyanname vermiyordu.

Ancak hemen altını çizelim ki, beyanname vermek ille de fazla vergi ödenecek anlamına gelmiyor. Mevcut durumda ücretliler zaten %15 ile başlayıp %35'e kadar artan oranda vergilendiriliyor. Bu nedenle ücretliler beyanname vererek daha fazla vergi ödemeyecek; bilakis giderlerini ve bağışlarını düşerek vergi yükünü azaltabilecek.

Ancak aynı şeyi sanatçılar (yönetmen, yazar, heykeltıraş) için söylemek zor. Zira bu grubun gelirleri üzerinden %17 oranında kesinti yapılıyor ve bu kesinti nihai vergi oluyor.

Yeni durumda elde edilen gelirin tutarına bağlı olarak vergi oranı %35'e kadar çıkabilecek. Aynı durum futbolcu ve jokeyler için de geçerli. Zira onlar da tevkifat usulü ile düşük oranda vergilendiriliyordu.

Taşınmaz satışlarında vergi şoku

Yürürlükteki Gelir Vergisi Kanunu'na göre elde edilen taşınmazın 5 yıl içerisinde elden çıkarılmasında vergi var, sonrasında ise yok. Bu durum değişiyor ve kademeli vergileme getiriliyor.

Buna göre, iktisap edilen taşınmazlar 2 yıl içerisinde satılırsa elde edilen kazancın tamamı vergiye tabi olacak. 2 yıldan sonra satılırsa %40 istisna uygulanacak ve kalan tutar üzerinden vergi ödenecek.

İstisna tutarı 3 yıldan sonraki satışlarda %50, 4 yıldan sonrakilerde %60 ve 5 yıldan sonraki satışlarda %75 olacak. İkamet amacı ile satın alınan tek konut ise ne zaman satılırsa satılsın vergiye tabi olmayacak.

Genç girişimcilere ve zirai faaliyetlere vergi teşviki

Kanun tasarısıyla ilk defa ticari faaliyete başlayan 29 yaşını doldurmamış genç girişimcilere vergi teşviki geliyor. Buna göre söz konusu kişilerin elde ettiği kazançlar 3 yıl boyunca vergiden istisna edilecek. Ancak istisna tutarı, asgari ücretin 1 yıllık toplamıyla sınırlı olacak.

Diğer taraftan yeni yasayla zirai faaliyetlere de destek geliyor. Mevcut uygulamada zirai işletmelerin ölçeği büyüdükçe vergisel sorumlulukları artıyordu. Bundan böyle tersi olacak. Ayrıca belirli bir ölçeğe ulaşan ve zirai konularda faaliyet gösteren sermaye şirketleri de çiftçi gibi vergilenecek.

Kira gelirlerine yeni esaslar

Yapılacak düzenleme de gayrimenkul sermaye iratlarında götürü gider uygulamasının kapsamının daraltılması, emsal kira bedeli esasının gevşetilmesi, binalarda ısı kaybını azaltıcı yönde yapılacak harcamaların doğrudan gider yazılmasına imkân tanınması bekleniyor.

Beyanname verme süreleri önce çekiliyor, 4. geçici kaldırılıyor

Ülkemizde gelir vergisi mükellefleri mart ayında, kurumlar vergisi mükellefleri ise her yıl nisan ayında beyanname veriyor. Yeni yasayla bu sürelerin birer ay öne çekilmesi öngörülüyor. Diğer taraftan 4. geçici vergi beyannamesinin kaldırılması da gündemde.

Vergi oranlarında değişiklik görünmüyor

Hâlihazırda gerçek kişilerin gelirleri, elde edilen gelirin miktarına bağlı olarak artan oranda (%15'ten %35'e kadar) vergileniyor. Kurumlar Vergisi oranı ise %20. Tasarı bu oranlarda değişiklik öngörmüyor.

(Kaynak: Bugün Gazetesi | 03.06.2013)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.